VU Magazine 1988 - pagina 283

door Florence gecharterde Fransen verdrijft en het door Machiavelli georganiseerde burgerleger van Florence ten onder gaat, komt er een einde aan Machiavelli's ambtelijke loopbaan. In ruil voor vrede eist de paus dat de bestuurlijke touwtjes van Florence weer in handen komen van de bankiersfamilie De Medici, die de republikein Machiavelli, op beschuldiging van samenzwering, direct gevangen zet.

moeten regeren, en niet aan degenen bleven. Het is dan ook vooral dit werk dat bijgedragen heeft tot de die regeren zonder te begrijpen." Vanaf 1520 worden hem vanuit Flo- ongunstige reputatie van Machiavelrence af en toe kleine politieke klui- li. Het boek valt in de categorie Vorven toegeworpen, waaronder de uit- stenspiegels waarvan al diverse wanodiging tot het schrijven van De ren verschenen en nog meer zouden geschiedenis van Florence. Wanneer volgen, en waarin vragen behandeld hij in 1525 dit werk voltooit en aan- worden als 'hoe moet een veroverd biedt aan de paus, krijgt hij de op- gebied geregeerd worden?', 'op weldracht mee te werken aan de organi- ke adviseurs kan een vorst vertrousatie van een nationaal Italiaans le- wen?' en 'hoe moet een vorst omger, teneinde het op dat moment gaan met diplomatieke intrigues?'. nog verdeelde Italië te beschermen Het verschil met andere Vorstenanneer hij later in vrijheid tegen de oprukkende legers van de spiegels ligt in het feit dat dit werk niet in de idealistische, scholastische gesteld wordt probeert Spaanse keizer Karel V. traditie staat waarin het heersen van Door tegenwerking mislukt dit karMachiavelli eerst nog het een vorst vanuit theologische en mewei en wordt Rome in 1527 door de vertrouwen van de nieuwe leiders te tafysische overwegingen behandeld Spanjaarden geplunderd. De Medici winnen. De Medici waren immers wordt. Het politiek realisme, zoals worden weer uit Florence verjaagd, niet alleen in feite de heersers, zij door Machiaveüi in al zijn naaktmet Machiavelli in hun kielzog. In waren ook de enig mogelijke heerheid is beschreven - namelijk hoe datzelfde jaar sterft Machiavelli, "in sers in die periode. Een verstandig kom je aan macht, hoe breid je die stilte en door iedereen verlaten" patriot accepteert dat, al belet niets macht uit, hoe behoud je die macht zoals de geschiedenisboekjes vermelhem om intussen op betere tijden te was misschien wel in de wandelden. Tanto nomini nullum par elohopen. gangen bekend, maar was nog nooit gium, (Een zo grote naam behoeft Zijn politiek pamflet // Principe (De eerder zo op schrift geformaliseerd. geen grafschrift), luidt het grafHeerser) draagt Machiavelli op aan Lorenzo de Medici. Tevergeefs: de schrift in de Florentijnse Francisca- De machtsgrammatica die Machiamachthebbers laten hem links lig- nerkerk Santé Croce, dat pas twee velli in De Heerser ontwikkelt omgen. En Machiavelli blijft voorlopig eeuwen na zijn dood werd aan- vat nagenoeg alle gebieden waarmee heersers regeren en mensen in poliver van de dagelijkse politiek, op gebracht. tieke gemeenschappen geregeerd zijn landgoed in Toscane, waar hij zich toelegt op de wetenschappelijke Hoewel de latere theoretici met re- worden, in welke tijd en in welk sybestudering van die politiek. Zijn la- den stellen dat de Discorsi veel be- steem dan ook. tere werk, de Discorsi, draagt hij langwekkender passages bevat dan dan ook op aan "vrienden die be- De Heerser, is dit laatste werk toch Dit werk wordt wel het eerste grote grijpen hoe ze een staat zouden het meest bekend geworden en ge- experiment in de pure politieke

W

theorie genoemd, vanwege het feit dat Machiaveüi stelt dat een zinvolle bestudering van politieke fenomenen pas mogelijk is indien deze gezuiverd worden van de tijdgebonden ideologische interpretatie uit heden en verleden. De begrippen van de oude filosofen zijn vaak niet meer bruikbaar omdat ze lang niet altijd

Florence: Machiavelli was er kanselier, zat er gevangen en ligt er nu begraven. Foto J.B. Weenink

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen