VU Magazine 1991 - pagina 444

De verschillen die Overtoom gevonden heeft zouden er ook nog op kunnen duiden dat hoogbegaafde leerlingen beter in staat zijn hun gedachten te verwoorden dan doorsneeleerlingen.

Gokverslaving Samenstelling: Renée Braams

Hoogbegaafd Een kwalitatieve onderzoeksmethode die geen keiharde maar wel interessante gegevens oplevert is het maken van hardopdenk-protocols. De onderzoeker vraagt de proefpersoon een probleem op te lossen en daarbij alles wat door zijn hoofd gaat hardop uit te spreken. Geen gemakkelijke taak voor een proefpersoon, omdat hij niet gewend is hardop te denken. De Utrechtse psychologe Ruth Overtoom heeft op die manier onderzocht of hoogbegaafde leerlingen bij het oplossen van een wiskundeprobleem anders te werk gaan dan normaalbegaafde leerlingen. Ze vroeg leerlingen uit de zevende groep van de basisschool en leerlingen uit twee-VWO om wiskundevragen op te lossen en daarbij steeds hun gedachten uit te spreken. Buitengewoon slimme kinderen onderscheiden zich vooral doordat ze eerst uitgebreid nadenken, het probleem inschatten, voor ze aan het werk gaan. Gewone kinderen storten zich meteen op het probleem zonder zich te bezinnen. Hoogbegaafden controleren hun werk als ze een opgave afhebben, terwijl normaalbegaafden meteen naar de volgende vraag stappen. 38

Sigarettenfabrikanten, bierbrouwers, gokautomatenmakers: allemaal hebben ze wel eens last van een knagend schuldgevoel over de ellende die hun produkt veroorzaakt. En allemaal schakelen ze dan graag eens de wetenschap in om te vertellen dat het allemaal reuze meevalt. Zo kreeg de drankindustrie laatst een onderzoeker zo ver dat hij beweerde dat vier glazen per dag geen kwaad kunnen. De Vereniging Automatenhandel Nederland heeft Utrechtse sociale-wetenschappers gevraagd uit te zoeken waarom sommige recreatieve automatenspelers zich ontwikkelen tot probleemspelers. Een antwoord op die vraag hebben de gokautomatenbouwers niet gekregen: gokverslaafden zijn dat heel geleidelijk en onbewust geworden, ofhet gokken was van het begin af aan een obsessie. Een andere intelligente conclusie luidt dat probleemspelers meer tijd en geld aan het gokken kwijt zijn dan gelegenheidsgokkers. En nog een troostende conclusie: er is geen samenhang gevonden tussen gokken en criminaiïteit. Al lijkt dit onderzoek weinig nieuws te onthullen, de automatenhandelaren vinden dat het goed aansluit bij hun beleid. Ze vonden immers al dat er bij alle gokautomaten folders en stickers moeten liggen

over de gevaren die men loopt. De vereniging van automatenhandelaren heeft ook nog een cursus georganiseerd voor personeel in gokhallen. Daar leert men om probleemspelers "vroegtijdig te herkennen". "Hé, daar zie ik er weer een". En dan? Moeten die gesignaleerde probleemgokkers de hal uit gezet worden? Of afgevoerd naar een meeting van Anonieme Gokverslaafden?

Afval Aan de Technische Universiteit Delft is prof.ir. W.L. Dalmijn aangesteld als hoogleraar voor een nieuw vakgebied: grondstotfenverwerking. Het gaat om de vraag hoe de hoeveelheid afval verminderd kan worden en hoe stoffen beter hergebruikt kunnen worden. In zijn inaugurele rede had Dalmijn kritiek op het regeringsbeleid. De doelstellingen van het Nationaal MiUeu Programma worden niet gereahseerd, zegt hij. Volgens dat programma moest de hoeveelheid afval in 1991 teruggebracht zijn tot 15,4 miljoen ton. Dat lukt niet. We produceren dit jaar 21,5 miljoen afval. Dalmijn zegt dat de technologie niet beschikbaar is om de ambitieuze doelstelhngen van het NMP te realiseren. Ideaal zou zijn als voor alle goederen die in gebruik zijn de mogelijkheden voor hergebruik al vastliggen. Er moeten scheidingstechnieken ontwikkeld worden om het materiaal van alle produkten met een middellange levensduur, zoals auto's, computers, huishoudelijke apparaten en meubels, opnieuw te kunnen gebruiken. Met deze roep om

nieuwe technologie heeft Dalmijn het oprichten van zijn kersverse vakgroep verantwoord.

Nuchter Rhesusapen hebben geen trek meer in een borrel als ze worden behandeld met een antagonist. Dit is een middel waardoor je geen plezierig effect meer voelt van alcohol. De prikkel die het de hersenen geeft waardoor een drinker zich lekker voelt, wordt geblokkeerd. De apen die neuro-psychologe Marleen Kornet als proefdier gebruikte, namen na toediening van het middel achttien uur lang geen slok uit de fles. Als dit middel ook bij mensen werkt, is het een veel humaner anti-alcohol medicijn dan Refusal, dat nu gebruikt wordt. Als een drinker door die Refusalpil heen drinkt wordt hij verschrikkelijk ziek. Als hij een antagonist slikt blijft hij slechts broodnuchter. De promovenda ziet antagonisten echter niet als een wondermiddel, omdat ze het waarom van het drinken niet oplossen.

Liplezen Totaal dove mensen zijn aangewezen op liplezen, of spraakafzien, als de spreker geen gebarentaal kent. Liplezen is moeilijk als degene die praat zijn mond niet goed beweegt of zijn mond verbergt. Er is aanvullende informatie nodig. Die extra informatie kan natuurlijk niet akoestisch worden aangeboden, en ook niet visueel, want liplezen vraagt al veel concentratie op het kijken. De VU-MAGAZINE—NOVEMBER 1991

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen