VU Magazine 1992 - pagina 211

Verliefd

D

e tekst van een drieregelig gedicht van Zuid-Indiase origine, dat in vertaling luidt: "Vol liefdesverwarring voor jou ben ik op dit moment, waarom negeer je me - ik ben toch je geliefde? In

Een voorbeeld van orale communicatie biedt het onderzoek van Saskia Kersenboom zelf, naar de traditionele uitvoeringspraktijken van ZuidIndiase tempeldanseressen. Korte lyrische gedichten worden door deze danseressen met behulp van zang en dans uitgebeeld en vertaald in concrete menselijke ervaringen. Gebruikersvriendelijk "De vervlechtmg van v/oord, klank en gebaar is met alleen een kwestie van de praktijk, maar maakt ook deel uit van de eigen taai-theorie die de Zuid-Indiase Tamils erop nahouden. Men onderscheidt expHciet de drie talen van woord, klank en gebaar, die samen de tekst vormen. Een tekst in de betekenis van woorden op papier, bestaat daar dus niet. Deze opvatting over tekst moet je TEMPELDANSERESSEN UIT TANJORE (ZUIDINDIA) ROND 1900: SPRINGLEVEND.

de elegante, heilige stad Tiruvarur woon je, o gelukzalige Tyagaroja (een Indiase god, red.) om ook mij gelukkig te maken: kom toch! De pijlen van Kama {liefdesgod, red.) dalen als regen op mij neer."

dan ook zien binnen een ander kennissysteem dan het onze. In het Westen wordt als hoogste vorm van wijsheid beschouwd: wetenschappelijke kennis die abstract is, algemeen geldig, buiten de individuele mens bewaard, dus toetsbaar. In India is de hoogste vorm van wijsheid niet de abstractie, maar de beweging die daarop volgt: de terugkeer naar de concrete wereld, naar de individuele ervanng van een levend mens. In India wordt een uit\'oering op basis van een tekst daarom niet gezien als vermaak, maar als het opdoen van wijsheid." Saskia Kersenboom straalt een aanstekelijk enthousiasme uit als ze vertelt over Tamil-teksten: " Z o ' n gedanst en gezongen gedicht zit zeer gerafSneerd in elkaar. Het is efficiënt georganiseerde, gebruikersvnendehj ke kennis, die moeiteloos en plezierig opgenomen wordt m het menselijke geheugen." Haar positieve houding is echter helemaal niet vanzelfsprekend. Vanuit het standpunt van een geletterde cultuur is het verleidelijk om orale communicatie te beschouwen als onhandig, omslachtig, vreemd, of op zijn minst verouderd. Kersenbooms visie is bijzonder, omdat zij de nadruk legt op het 'ergonomisch' verantwoorde karakter van orale kennisoverdracht. Niet iedereen deelt op voorhand die mening, zoals bleek tijdens een lezing die Saskia Kersenboom onlangs hield. Daar riep haar enthousiasme ook de nodige oppositie op. Kan iedereen de taal van het gebaar en de klank wel verstaan?, zo luidde een vraag uit de zaal. Is - anders gezegd die kennis wel algemeen toegankeHjk? En IS het mogelijk om via deze taal kritiek te uiten, een afwijkende mening te hebben? Kersenboom achteraf: "Ik kan me die tegenwerpingen wel voorstellen.

Deze korte tekst vormt de basis voor een veertig minuten durende uitvoering waarbij zang en dons in combinatie de ervaring van verliefdheid invoelbaar maken voor

het publiek.

Ik heb ze zelf ook gevoeld. Bijvoorbeeld tijdens mijn danstrainmg in India, toen het als onbeschaamd beschouwd werd om kritische vragen te stellen. Dat soort vragen kon ik alleen via een achterdeur kwijt. Maar ik heb ook geleerd dat die Westerse kritiek vaak te vroeg komt. Door die neiging om meteen het eigen territorium af te bakenen gaat veel rijkdom en inzicht verloren. Wil je een andere cultuur leren kennen, dan moet je eerst zo genereus zijn toe te geven dat de dingen daar écht anders zijn. De consequentie is datje tijdelijkje eigen zekerheden aan de kant zet. Pas daarna kun je proberen om dat 'andere' vanuitje eigen cultuur te plaatsen." "Ik ben geen apostel die komt verkondigen dat de hele westerse w e tenschap moet worden afgebroken. Ik zoek een manier om de confrontatie met dat 'andere' aan te gaan. Er wonen in India achthonderd miljoen mensen die heel anders denken dan wij. Je komt die mensen ook weer tegen op de televisie en in de krant. En we leven bovendien in een multi-etnische samenleving."

.

33

vu ;v\AGAZlNE MEI 1 9 9 2

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen