VU Magazine 1996 - pagina 498

intelligent of dom kan zijn in een bepaalde situatie, in een maatschappelijke context. In de praktijk moet mijn inteligentie zich iedere keer maar weer bewijzen. Ik kan bekwaam zijn in wiskunde, in loodgieten, of vriendschap, maar slecht m het waarderen van kunst, in doe-het-zelven of in de liefde. En anders dan het IQ suggereert is intelligentie ook zo veranderlijk en wisselvallig. In een mensenleven kunnen mijn vaardigheden zich ontwikkelen, een mens kan ergens slechter of beter in worden. Ik kan bijvoorbeeld mijn vermogen tot het aangaan van relaties verbeteren, ik kan zogezegd mijn liefdesintelligentie verhogen.

Zo iemand is in staat zichzelf daadwerkelijk te motiveren om een taak goed uit te voeren. Zo'n persoon kan de eigen impulsen en eerste aandriften goed beheersen, en denkt ook aan de langere termijn. Emotioneel intelligent is degene die zijn gevoelens in redelijke mate kan reguleren zonder ze te onderdrukken, die gevoelens van angst, verdriet of woede niet volledig boven het hoofd laat groeien. Hij of zij kan niet alleen de eigen gevoelens een beetje besturen, maar heeft ook gevoel voor de gevoelens van een ander, kan zich goed in een ander inleven en met andere mensen samenwerken. En tenslotte is de emotioneel intelligente mens optimistisch, en ziet hij de toekomst met vertrouwen tegemoet.

Intelligentie is veelvormig, moeilijk te vangen in een test, ze vlindert alle kanten op. Gelukkig maar eigenlijk. Niets zo erg als een intelligentietest die wel precies is. Stel je voor dat alle voorspellingen uit zouden komen! Ik moet er niet aan denken dat degenen die intelligent zijn - en al dan niet een hoog IQ hebben - allemaal maatschappelijk succesvol zouden zijn. Hoe moet ik dan denken over iemand als Guido? Nu houd ik graag vol dat hij ondanks zijn gebrek aan maatschappelijk succes buitengewoon intelligent is. Als er een onbetwistbare maat voor intelligentie was die werkelijk kon voorspellen of iemand het ver schopt in de samenleving, zou dat argument mij uit handen worden geslagen. Ik zou moeten erkennen dat degenen die het niet gerooid hebben, dat aan hun eigen domheid moeten wijten. Ik zou moeten aannemen dat in de minder hoge regionen van de samenleving geen intelligentie aan te treffen valt. En dat lijkt me echt niet zo waarschijnlijk. Er bestaat een zeer gewenste spanning tussen intelligentie en maatschappelijk succes. Gelukkig vallen die twee niet met elkaar samen. De een schopt het ver in de samenleving en verdient veel geld, de ander moet met niet meer dan een uitkering rondkomen maar is - in ieder geval op een aantal gebieden - wel zeer intelligent. Zo telt een ieder zijn of haar zegeningen. Ik zal daarom niet zo gauw mopperen op de onnauwkeurigheid van intelligentietests. Laat die tests maar vaak de plank helemaal misslaan. Laat ze alsjeblieft niet teveel voorspellende waarde krijgen.

Kortom, het profiel van een aardig, gelukkig en evenwichtig mens. Een profiel ook waaraan de meeste mensen niet helemaal of helemaal niet voldoen; maar goed, er moet iets moois overblijven om naar te streven. Persoonlijk geluk, dat is toch wat we allemaal willen, ongeacht rang, stand of inkomen. Maar nu blijkt dat persoonlijk geluk ook rang, stand of inkomen beïnvloedt. Het hebben van een harmonieus karakter is niet alleen een waarde en doel in zichzelf, maar ook een middel om hogerop te komen. Het is erg nuttig om gelukkig te zijn.

Rage Maar nu is er dan het concept van de emotionele intelligentie; een goede emotionele balans als grondslag voor maatschappelijk succes. En dat is misschien niet zo'n gekke gedachte. Een hoog EQ zou wel eens een heel wat kostbaarder bezit kunnen zijn dat een hoog IQ. De emotionele intelligentie is bijna een rage geworden. De Amerikaanse wetenschapsjournalist Daniel Goleman heeft een serieus, zeer leesbaar boek geschreven dat zowel in Amerika als in Nederland een bestseller is. Inmiddels vinden er nog weer verdere populariseringen van dit populair-wetenschappelijke werk plaats. Er komen zelfhulpboeken op de markt met tips over de wijze waarop de eigen emotionele intelligentie te verhogen is. En in tijdschriften kan ik mijzelf testen op mijn emotionele intelligentie. Welk profiel heeft een emotioneel intelligent persoon?

34

WCS NOVEMBER

1996

In de wetenschap begint men langzaam de zin van harmonie tussen hart en hoofd te ontdekken. Het verstand, ontdekken hersenonderzoekers, werkt niet in een isolement, maar wordt gevoed door emoties. Mensen bij wie door een hersenbeschadiging de emoties verstoord zijn geraakt maar wier rationele vermogens nog intact zijn, kunnen geen verstandige besluiten nemen. De vraag of je verder moet gaan m een bepaalde baan, of met welke man of vrouw je een relatie moet aangaan, valt immers niet op basis van formele logica te beslissen. Daarin speelt het gevoel een doorslaggevende rol, een gevoel dat gestut wordt door eerder in het leven opgedane ervaringen. Ajax Gelukkige mensen leven ook langer. Schoorvoetend erkennen onderzoekers iets dat in de volkswijsheid al veel langer bekend is; dat lichaam en geest invloed op elkaar uitoefenen; dat degene die zich beroerd voelt ook nog eens de grootste kans maakt ziek te worden. Het ligt allemaal heel genuanceerd - niet ieder mens is verantwoordelijk voor zijn eigen ziektes maar dat er een verband bestaat, staat wel vast. Bij mensen die gestressed zijn, verzwakt het immuunsysteem en vermindert de afweer tegen virussen. Wie zich ontspannen voelt, heeft de grootste kans op een lang en gezond leven. Maar ook in een zo rationalistisch ogende bezigheid als de wetenschapsbeoefening zelf, is de emotie van beslissende betekenis. Uitblinkers op een wetenschappelijk instituut, zo is gebleken, zijn niet degenen met de meeste puur rationele vaardigheden, maar degenen met een hoge emotionele intelligentie. Zij zijn degenen die gemakkelijk informele netwerken opbouwen en daardoor advies kunnen inwinnen wanneer ze met een probleem zitten; wie zijn emoties in balans heeft, kan zich ook beter op zijn taak concentreren en daardoor een betere wetenschappelijke prestatie leveren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen