Het Calvinisme en de Kunst - pagina 67
67 ((MIS liicin.tniaals. sl;ial licl IcvoikIc
wijl
liet
liccrlijklicid
(Ie
Ons „den beelde Zijns Zoons Cor. Rom. 8 i'.),
Kunst. Cf.
om
Klke poging
"')
«Gollebenhildlielikcit''
.sfeirn, gceslclijk
geiijkvoniiig
15
1
:
iloodc) IJecId buvcii
(iii(.'l
Iwce
zijn
in
den zin voor
maken"
te
Cor. 3
:>
4'.),
:
en
licl
Diclil. cciivüudig
soniuliscli, schilleren dcx-t. is
de
rijkste, goddelijkste
IS.
:
sdinon en liet kMnslvermogen buiten de moet door wie de Sebrift belijdt, weerslaan. den mensch een fV xiro rêrxyf^é^ov ti van te liet
verklaren,
Ie
Men
is dan wel genoodzaakt er in maken, gelijk Plolinns deed. En tenzij men dan. als liij, de emanatie te bulpe roept, wordt noodzakelijk alle sclnxjn gesubjeelivcerd iels ideëels waarin wy de ongekende realiteit der vot^eva vertolken, gelijk Herbart liet wilde; of ergernog iets dat we als gekleurd glas tu?scben ons oog en de voi/jisvx, in })laatsen. gelijk Kant wilde. Zie TIeriiAiiT, Kleinere Pbilos. Seliriften. Lpz.. Isi3. Hd. III. Zur ps yeliologie. ;
27:2
ji.
Dat
v.v.
iiiel
maar
Kant,
het
Fiehte,
eerst
•joCij.bvo'j
ophief, behoeft
geen
Dat Kant soms
bijna een werking van het voCfAS'jo'j op ons in rekening bracht, moet toegegeven. Maar op aesthetisch gebied komt de wereld lierinnering.
hem
van het sehoone bü
Een
voorstelling.
nimmer
toch
de subjectieve sfeer
uit
algemeen mcnschelyk
uit; het blyft
onze
en die dus in het subject zelf zekere objeclivileit bezit, maar die in geen geval van liet v5u,wevov uitgaat, om. eerst na uitgegaan te zyn, ons lebereiken. Cf. Kant, Kiitik der Urtheilskraft. Lpz. 18158. Samtl. Werk e. IV. p. 20: ,Was an der Vorstellung eines Objects blos subjectiv ist, d. i. ihre Beziehung auf das Subject, nicht auf der Gegensand ausmacht, ist der aesthetisch e BeschafTenheit der.selbe.'' Duidelijker kan het wel niet. Zie ook Zimmf.ü.ma.w o. 1. p. iI3 en IIautmann o. l.'p. 2. voorstelling, die
is,
„God heeft ieder ding schoon in hun hart gelegd, zonder dal een mensch liet werk, dat God gemaakt heeft, kan uitvinden, van hel begin tot het einde" De aesthetische uitlegging van deze plaats ligt voor de hand, blijkens het zeggen „God heeft alle dingen schoon gemaakt. De woorden
'•)
gemaakt op
uit
Pred. 3
zijn tijd;
11 luiden:
:
ook heeft
de eeuw
hij
:
De opmerking van
(Commentaar op Pred.
Delitsch
4e ed. p. 202) dat in Pred. 5 17 , schoon" voor eensluidend met „goed" voorkomt en dus ook hier zedelijke beduideuis zou hebben, is gewaagd. Er slaat in Pred. 5 17: ,Ziet wat ik ge:
:
goede zaak, die schoon is." Het schoon-zyn wordt dus als nieuw praedicaat eraan toegevoegd. En aan dit „schoon-zijn" van Gods Scheppingsordinantie beantwoordt nu subjectief in den mensch het feit, dat „God de eeuwigeen
heb,
zien
heid
hart
zijn
in
gelegd
heeft,"
het tydelijk schoon geordende
al
Ook
het eeuwige.
de uitdrukking
in
'")
Kant.
begrip Niet,
en
gelijk
o.
1.
het
in
Bom.
1
xiSto^, die als
17 en
:
d.
i.
20
dit
is
cachet",
en
)
die
door
praedicaat
begrip van het „eeuwige"' erbij gevoegd bij
ACvxfjn:; staal.
iiilliclilen uit de aesthetische genieting van het een kostelijke schrede op den eenig goeden weg.
om
het schoon te isoleeren, als miste het elk rapport
G(>.
Dil
te
om
het schoon in zjjn zelfstandig en eigen-
waardeeren. Het schoon
is
in
elk
veischi^jnsel „hel goddelijk
daarom noch co(irdineeren, noch afliank(,'lijk maken. Het is (voorzooveel de vorm dit kan uitdrukken) dat door den zin voor
hel go(ldelijke in
'
om
laat zich
het goddelijke
cacliel
het vermogen inwoont,
belang was
p.
vanzelf spreekt,
karakter
hem
gluren in den heerlijken achtergiond van
te
met ons denken en ons belang, maar aardig
dat
li(_>en
ons gegre|)en en genoten wordl.
schoon zelf duidi geen oulleding. Juist omdat hel scho(»n hel goddelijk den vorm de versi-hyuselen drukt, kan hel gi'cu andere delinilie toelaten dan
liet oj)
aan hel
Wezen
(iods onllei-ud
is.
Hel
is
ri Ot-7ov blinkemle in
de |ihaenomena. Eerst
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1888
Abraham Kuyper Collection | 88 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1888
Abraham Kuyper Collection | 88 Pagina's