Locus de Consummatione Saeculi - pagina 481

149

College-dictaat van een der studenten (Dogmatiek). nantie heeft. Zoo vloeit het water naar zijn inhaerente ordinantie steeds naar

beneden. Er

in de

is

onbewuste schejoping geen reageerende kracJU, geen mogelijk-

hebben we te doen bestemming en ordinantie gaf, maar

heid van een „Causa secunda." In de onlDOwuste schepping

met die

creaturen,

die

God

niet alleen een

ook door hun schepping de noodzakelijkheid in zich dragen om altoos die terwijl de mogelijkheid ontbreekt om die ordinantie te te volgen

ordinantie

;

weerstaan.

Waar dus

bewuste schepping voor het schepsel tweeërlei mogelijkonbewuste schepping maar ééne mogelijkheid nnil. om te bestaan overeenkomstig de voor dat creatuur door God gegeven ordinantiën. Eenigszins anders dan bij de stoffelijke dingen is het bij de heid

bij

bestaat,

is

alle

er in de

dieren.

Op de dieremvereld is tot dusver van theologische zijde te weinig gelet. In den aanvang der Keformatie heeft Zanchius het hoog gewicht ook van het verhaal der dierenwereld ingezien en is hij de eerste geweest, die begreep, dat men niet nalaten moet ook daarop een blik te werpen. Hier wijzen we alleen daarop, dat een dier niet als een steen altoos en vanzelf een in dat creatuur aanwezige inhaerente ordinantie volgt, maar dat er ook bij een dier wreedaardigheid voorkomt, een bijten en kwaad doen, waaruit ook voor den mensch gevolgen van ellende voortvloeien (Cf, dolle honden). Er is dus iets différents aanwezig, wat alleen daardoor geboren wordt, dat aan het dier de mogelijkheid gelaten is zoo of' anders te doen, zoodat dus de souvereiniteit Gods bij het dier op andere wijze werkt dan bij den steen. In de dierenwereld bestaat niet een wil Gods, die ordinantiën geeft èn een besturende daad Gods, doordat Hij de uitwendige daad in Zijne macht heeft; immers, bijt een dier een mensch, dan is dit niet Gods ordinantie. Hierdoor is dus reeds het onderscheid tusschen de souvereiniteit Gods over de daden en de inhaerente ordinantie in het dier gegeven.

Het

sterkst treedt dit in

souvereiniteit

bestaat

komt

slechts

't

te staan

licht in de engelen- en menschemvey'eld, waav Goés tegenover een volkomen bewust wezen. In 't dier

een praeformatief psychisch leven, maar waar het bewuste

geboren wordt, neemt de souvereiniteit Gods een andere gestalte aan. Kenmerk van bewust leven is, dat God zijn eigen creatuur als „causa secunda" stelt. In een onbewust wezen is God alleen causa, rechtstreeksche oorzaak en leven

bewerker. De causa secunda gezet

is,

is,

gelijk vroeger reeds in de

onderscheiden. Bij het kind

is

zij

Dogmatiek

zeer klein, evenzoo

bij

uiteen-

den natuur-

mensch; zeer gering Is zij bij die volkeren, die geen individualiteit kennen, maar zich in horden voortbewegen. Het hoogst klimt de „causa secunda" bij den meest

ontivikkelden

mensch.

Hoe

hooger, rijper en voller de ontwikkeling des

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen