Encyclopedie der Heilige Godgeleerdheid - pagina 135

Afd.

Hfst.

2.

III.

§ 62.

waren gegaan. Tot op zekere hoogte

Het Humanisme wezen,

om

is

DE REFORMATIE.

127

Luther's toeleg dan ook gelukt.

heeft aan de Reformatie

den uitstekenden dienst be-

haar tot beter Schriftverstand en gekuischter levensvorm te

brengen en het

aan de Reformatie metterdaad een oogenblik gelukt,

is

;

den zedelijk zwakken toon van het Humanisme door haar hoogen overstemmen. Een

tijd-

lang mocht de nieuw opgekomen Theologie der Reformatie zich

zelfs

Christelijken ernst

de

gunnen, dat ze

illusie

nistische studie

slechts

dit

ook aan de

er als regina in geslaagd

haar ancilla

als

schijn.

universiteiten te

Dank

zij

in

dienst te

was de huma-

nemen. Toch bleek

het gemis aan philosophisch karakter

kon het toenmalig Humanisme de Theologie der Reformatie ongemoeid

laten,

maar

ze deed dit zonder het doel, dat het zelf najoeg,

het oog te verliezen. Feitelijk bleven in de Facultas Theologiae

uit

en de Facultas artium

dan ook de Christelijke en paganistische

wereldbeschouwing onverzoend naast elkander staan; en kon reeds in

Luther's dagen de ure geprofeteerd, waarop deze Facultas artium religie in pantheïstischen

haar systema tegen dat der Christelijke

vorm zou geest

ook

overstellen. Dit wachtte slechts in

deze faculteit zich van den

dingen zou keeren,

der

om

op het oogenblik, dat de

vorm weer naar het wezen

voort te spinnen aan den draad, die

eens aan Aristoteles' vingeren ontglipt was.

Voorshands echter trad licht.

De

dit

dualisme nog ternauwernood aan het

golven der Reformatie sloegen zoo machtig over het noorden

en westen van Europa dat het ,

Humanisme spoedig een overwonnen

standpunt scheen. Niet de quaestie van den schoonen vorm de zake der Religie

nam

hart en hoofden in

,

,

maar

en de breede schare

der in hun rust gestoorde Humanisten achtte zich gelukkig dat ze ,

aan de nieuw opgerichte Protestantsche universiteiten een plaats vond

voor het hol van haar voet. Reeds dat

worpen

te zijn

ze, insteê

van miskend en uitge-

gezocht en geëerd werd scheen haar rijke winste; en ,

,

toen Melanchton, die de geestelijke vader dezer nieuwe universiteiten

werd, de nieuwe Theologie zelve philologisch kleurde en aan dege

Humanisme niet ten vorm van niet geringen

philologische propaedeuse bond, begreep het

onrechte

,

dat het ook, onder dezen nederiger

invloed verzekerd bleef.

het

Humanisme

,

Immers ook op de Theologie drukte

alzoo

het wetenschappelijk stempel, en juist hierin school

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen