"Ons program" - pagina 5

week de door ons gegeven uiteenzetting niet dan hoogst zelden, en dan nog uiterst omzichtig, noch ooit anders dan in den weg van wettige

leidde,

af. Een ontwikkeling, en hier lette men van den stichter onzer groep reeds valt op

ontwikkeling,

optreden

op, die in het eigen

te

merken, voor wie

de Nederlandsche Gedachten, in haar eerste en in haar tweede verschijning ten tooneele, ietwes nauwkeuriger Gelijk

geen

elk

man van

doctrinair,

met

elkaar vergelijkt.

dieperen zin, zoo

maar „man van

was ook deze „Evangeliebelijder" daarom even onlosmakelijk

beginsel", en

aan dat beginsel gebonden, als van zijn tijdelijken verschijningsvorm los. Ten onrechte ziet bekrompener oordeel dan ook voor keer van inzicht aan,

wat èn

in '48

èn in '66 èn

in '74 slechts

juist wijl het groeikracht in zich droeg, niet

En wie

een vergroeien was van wat,

kon

blijven

wat het was.

dezen

landsche

ontwikkelingsgang in de beide seriën der NederGedachten zelven het oog vestigend, de punten van afwijking en

verschil

tusschen 1834 en 1874 in kaart brengt, zal bevinden, dat het hier

nu,

op

door ons gebodene slechts wettige voortzetting zich

dus steeds aan

1874,

en nooit aan 1834

is bij

van hetzelfde proces, en voorkomende afwijking,

aansluit.

Ten overvloede mag dezer artikelen, vóór

hij

hier nog bijgevoegd, dat, toen door den schrijver naar het Binnenhof ging, een schets, in substantie

neerkomend op wat nu „Ons Program" bevat, aan den auteur van beide seriën der Nederlandsche Gedachten was voorgelegd, dit ontwerp (détailpunten nu daargelaten) den toen nog krachtigen en zeer scherp toezienden grijsaard volkomen bevredigde.

En hiermee nemen we, na nog een die op het titelblad is afgedrukt,

kort bescheid over den zegelstempel,

van den lezer

oorlof.

Deze stempel is namelijk niet het gewoonlijk gekozen oud-Hollandsch muntmerk van den ouden Staten -gulden, met het „Hac nitimiir, Hanc tuemur" tot omschrift, maar de Hollandsche maagd van onze oude duiten, met de spreuk „Anxilium nostrum in nomine Dommi," d. i. „Onse hulpe is in den Name des Heeren!" Die keuze mocht niet anders uitvallen. Immers het muntmerk van „Hac nitimur, Hanc tuemur" dagteekent eerst van 30 December 1680; toen het schoonste tijdperk onzer historie reeds achter ons lag; toen hooger zin uit 's lands raadzaal reeds wijken ging; en de val zich reeds voorbereidde, die, door den Spaanschen successieoorlog verhaast, reeds kort daarna de onheilspellende teekenen. vertoonde, wier volle uitwerking weinig meer dan een enkele eeuw toeven zou. De Staten -gulden met het „Hac nitimur, Hanc tuemur" vertolkt dan ook geenszins den ootmoedigen zin onzer vaderen uit hun worsteltijdperk, maar eer de koeler deftigheid van klassiek gevormde, ietwes zelfgenoegzame maecenaten. Uitdrukkelijk blijkt toch uit de resolutie der Staten van Holland en Westfriesland van 30 December 1680: 1". dat het vrouwebeeld op den Statengulden, niet de Hollandsche maagd, maar de heidensche godin Pallas is, d. i. Minerva, de godin der wijsheid, met de speer zwaaiende, als beeld van

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen