Ad Valvas 1976-1977 - pagina 25

AD VALVAS — 10 SEPTEMBER 1976

Voor derde achtereenvolgende maal

Interfakultaire cursus ontwikkelingsproblematiek Voor de derde achtereenvolgende keer organiseert de stuurgroep ontwikkelingsproblematiek de interfakultaire, voor doktoraalstudenten als bijvak op te nemen, leergang ontwikkelingsproblematiek. De pogingen om interfakultair onderwijs over ontwikkelingsvraagstukken van de grond te krijgen aan de Vrije Universiteit, dateren al van 1970 en zijn niet zonder resultaat gebleven. In april 1974 werd de stuurgroep opgericht, waarin zo'n 11 vakgroepen/afdelingen tot een samenwerkingsverband kwamen, uitmondend in een kursus ontwikkelingsproblematiek, in eerste instantie gericht op die studenten, die in hun studierichting weinig of geen mogelijkheden hebben zich te oriënteren op samenlevings/ontwikkelingsvraagstukken. In de afgelopen jaren heeft de leergang binnen het universitaire bestel haar eigen plaats verworven. Zo wordt de kursus als doktoraal bijvak erkend door een groot aantal fakulteiten zoals o.m. rechten, wiskunde, natuurkunde en sterrekunde, scheikunde, biologie, sociologie, politikologie, pedagogische- en andragogische wetenschappen, psychologie, letteren, centrale interfakulteit interfakulteit voor aktuariële wetenschappen en ekonometrie. In januari van dit jaar werden de aktiviteiten van de stuurgroep beloond met een toewijzing van 1,5 formatieplaats voor het bijvak ontwikkelingsproblematiek door de UR. Momenteel wordt gewerkt aan een institutionele vormgeving voor het bijvak, aangezien het in leven roepen van de stuurgroep een tijdelijke oplossing was en is een regeling voor een interfakultaire kommissie voor het bijvak in beraad.

Programma

Nu iets over het programma: Op 17 september wordt de kursus geopend met een kollege van dr. Bas de Gaay Fortman over het thema: Heeft ontwikkelingssamenwerking nog zin? Het programma van de daaropvolgende kolleges is enigszins gewijzigd en anders dan in de (groene) folder staat aangegeven: Het kollege van prof. Johan Galtung is verschoven naar 30 september (donderdag) van 12.1514.00 uur in de AULA van de VU. (Op 1 oktober dus geen kollege). Op 24 september a.s. spreekt van 11.15-13.00 uur in zaal 4A-00 prof. H. Linneman over: Nieuwe Internationale Ekonomische Orde en op 8 oktober a.s. Dr. G. van Roon over Imperialisme, kolonialisme en dekolonisatie. Overige kolleges: 15-10 Nieuwe Internationale Ekonomische Orde en de interne verhoudingen in de arme landen, ' prof. J. W. Schoorl (NWS)

Zo'n klein ,Adje' van zes piek leest iedereen (zie pag. 2 colofon)

22-10 Religie, ideologie en ontwikkeling, prof. J. Verkuyl (missiologie en oecumenica) 29-10 Ontwikkeling en de kleine boer, drs. J. Hardeman (sociale geografie der ontwikkelingslanden) 5-11 Verstedelijking en huisvesting, dr. G. A. de Bruyne (sociale geografie der ontwikkelingslanden) 12-11 Historische kontinuïteit en moderne ontwikkeling in China, dr. E. Zürcher, hoogleraar Sinologie, Leiden 19-11 Positie van de vrouw in de derde wereld, mw. G. A. Schade M.A., universiteit Leiden 26-11 Milieuproblematiek in de derde wereld, dr. J. W. Copius Peereboom, Instituut Milieuvraagstukken, Vrije Universiteit 3-12 Vrede en ontwikkelingssamenwerking, drs. H. Tromp, Polemologisch Instituut Groningen 10-12 Vergelijking verschillende benaderingen van ontwikkeling, drs. Huub Coppens, Ontwikkelingsekonomie

17-12 Forum over het thema: De praktische uitvoering van het Nederlandse ontwikkelingsbeleid Deze kolleges zijn voor iedereen toegankelijk. Studenten, die deze kursus als bijvak in hun studieprogramma willen opnemen, dienen een tentamen af te leggen (eind januari 1977), ong. 1300 pag., en deel te nemen aan een werkgroep. De literatuurlijst en de werkgroepmogelijkheden zijn op dit moment nog niet bekend. Als handleiding bij de leergang wordt de dokumentatiemap „Onderontwikkeling" 1975/76 gebruikt. Kosten ƒ 19,50, 488 pag. s in de VUboekhandel verkrijgbaar. In april 1977 zal naar alle waarschijnlijkheid de Braziliaanse pedagoog Paulo Freire aan de VU komen spreken. Diegenen die speciale belangstelling hebben en die zich bezig houden met Freire's thematiek, kunnen kontakt opnemen met Anneke Svotaoda, Bureau Buitenland VU, aangezien deze diskussie alleen toegankelijk zal zijn voor studenten van het bijvak ontwikkelingsproblematiek. Inlichtingen: mw. Anneke Svoboda. Bureau Buitenland VU, hoofdgebouw, de Boelelaan 1105, kamer OE-57, Amsterdam. Telef. 5483637.

Nometen in aktie Een aktieplaatje van de hulp die de plm. 150 novieten van de studenten-gezelligheidsvereniging I.A.N. de VU boden bij de verrijking van het

steenmilieu met enige planten en heesters. Het gebeuren speelde zich vorige week vrijdag af onder het motto: 'Groen plant groen' op het terrein tussen het VU-restaurant en de subfakulteit tandheelkunde, waar de Grontmij voor het voorbereidende werk zorgde. Na afloop werd een 'gedenksteen' van de aktiviteit van I.A.N. onthuld.

n/lilieubescherming kwestie van mentaliteit In de tot nu toe verschenen milieukolommen is door diverse schrijvers aan de orde gesteld dat het werken aan bescherming en instandhouding van ons milieu vooral afhankelijk is van de bereidheid om bepaalde keuzen te doen. Dat geldt zowel voor de individuele mens als voor kleinere of grotere collectiviteiten en besturende instanties. Enkele citaten: 'Over het algemeen is er wel bereidheid gebleken om bij het voorbereiden van beslissingen.. ook de milieucriteria in beschouwing te nemen; maar aan de medewerking bij de uitvoering door ons allen ontbreekt nog wel het één en ander.' (K. van Nes, A.V. 29.04.1976) 'Er is, wat milieu en grondstoffenvoorraden betreft, sprake van

Milieukolom zich nog steeds voltrekkende en op langere termijn desastreus wordende processen die tijdig bestuurbaar dienen te worden gemaakt. De noodzaak hiervan wordt weliswaar door velen ingezien, maar de bereidheid om tot handelen over te gaan hangt blijkbaar mede af van andere, op korter termijn werkende, actuele factoren, als schommelingen in de conjunctuur.' (J. B. Opschoor, A.V. 21.05.1976) 'De mate, waarin echter resultaten bereikt zullen worden wordt in belangrijke mate mede bepaald door de keuze die individu en samenleving in onze maatschappelijke orde maken ten aanzien van materiële groei en verantwoord milieubeheer. Daarmee is tegelijk aangegeven dat de driehoeksverhouding tussen rentmeesterschap, individuele verantwoordelijkheid en maatschappelijke orde nog veel stof tot bezinning zal vormen.' (P. Nijkamp, A.V. 18.06.1976) In alle drie citaten is duidelijk dat de verwerkelijking van objectieve noodzakelijkheden staat of

valt met de subjectieve bereidheid om zich voor die verwerkelijking in te zetten. Een zodanig bereid zijn heeft als noodzakelijke voorwaarde dat er een positieve motivatie is. Of die tot stand kan komen is een kwestie van de instelling die men heeft ten opzichte van het wezenlijke probleem, van mentaliteit.

Urinoir

Hoe is die mentaliteit? De Joegoslavische 'body-art' kunstenares Marina Abramovic geeft in Vrij Nederland van 17 juli 1976 verslag van een experiment uit 1972. Een grote lege ruimte in een museum werd gevuld met wit papier, bosgeluiden en een tekst: 'U bent hier in een bos, doe er wat u vnlf. De bezoekers reageerden door klokhuizen van appels, flessen en papier achter te laten, enkelen gebruikten de hoek van de zaal als urinoir. Wie Nederlands vrij toegankelijke bossen en parken bezoekt ontkomt niet aan de indruk dat dit experiment daar voortdurend aan de gang is. Nu moge dit gebeuren een bevestiging lijken van de theorie die er van uit gaat dat de mens een (ver)vuil(end) dier is dat zijn afval, en niet alleen dat, nogal gemakkelijk achter zijn rug laat slingeren. De kous is daarmee niet af. Even aangenomen dat die theorie juist is — dit gedrag is te beïnvloeden en te wijzigen ten goede. (Terzijde: de archeologen van nu 'leven' voor een belangrijk gedeelte van die slordigheden uit lang vervlogen tijden.) Hoewel de vraag rijst hoe moeilijk het zal zijn om een positieve mentaliteitsverandering bij elk individu te bewerkstelligen.

Wegwerpbekertjes Er zal tijd nodig zijn om die mensen van gedachten te laten veranderen, die menen dat rode verkeerslichten zijn aangebracht om hen de gelegenheid te geven afval (asbakjes!) uit hun auto te gooien; dat wegbermen of openbare wateren er zijn om zakken en dozen vuilnis te deponeren; dat openbare prullemanden die-

nen om aan te geven waar de rommel niet moet worden gedeponeerd (nergens treft men gemeenlijk. groter troep dan bij borden 'Verboden puin of vuil te storten'), of dat de holle poten van collegebanken er zijn om opengewrongen te worden en als afvalpijp voor rooktroep, schillen, etc. te fungeren. In een land waar twee miljard wegwerpbekertjes etc. per jaar worden verbruikt, zal niet snel iets te verbeteren zijn. Maar 't moet kunnen. Moeilijker ligt het met andere aspecten van de mentaliteit inzake het milieu. Daar is het nationalistische. De kunstenaar Gerard Esser die jarenlang protesteerde tegen de medogenloze afmaking van jonge zeehonden met name in Canada werd op de Dam door Canadezen afgetuigd. Daarnaast staat het structurele aspect. Het ernstig waarschuwend rapport dat in een bureau blijft tot het werk waartegen gewaarschuwd werd, niet meer tegengehouden kon worden. (Zwanenburgbaan-Schiphol). De minister die aan gemeenten schrijft dat bedrijven, die zonder hinderwetvergunning zijn gaan draaien omdat men geen inzicht had in de — via die vergunning te bestrijden — gevolgen van die bedrijfsuitoefening, als ze eenmaal draaiden niet meer een hinderwetoergunning geweigerd kan worden. Dus ongeacht de mate en aard van milieuaantasting'.

Sigarettenrook Tenslotte dient nog genoemd het paradoxale aspect: De situatie dat zij, die zich zeer bewust positief ten opzichte van het milieuvraagstuk opstellen, zelf een geestesgesteldheid tonen die daaraan tegengesteld is: De visser die schoon water eist, vernielt de rietkraag, spit de kant om voor aas en laat en passant afval slingeren; op een actievergadering tegen een luchtvervuilende industrie is na een uur de sigarettenrook te snijden. (Op het onlangs gehouden milieucongres van de PPR gebeurde dit zelfs ondanks een bij besluit aangenomen verzoek om niet te roken).

J. van Baars Er zijn nog wel meer aspecten te noemen. Eén ding is echter zonder meer duidelijk. Welke wettelijke maatregelen ook getroffen worden, van verbiedende of gebiedende aard, en hoe strict er ook gecontroleerd zal worden op naleving daarvan, wezenlijk is daarmee op zichzelf de menselijke instelling niet makkelijk te beïnvloeden. Slechts door gerichte opvoeding en voorlichting, beide in brede zin te vatten, is een mentaliteit te veranderen. En een positieve mentaliteit is noodzakelijk wil de mens in staat zijn deze aarde en haar volheid te beheren en in goede staat door te geven aan de opvolgende geslachten. Eerst als men daar bewust aan werken wil maakt men een begin met de goddelijke opdracht tot rentmeesterschap. J. van Baars, lektor burgerlijk- en handelsrecht (Lezenswaardig: Advies inzake milieubeumst gedrag, milieubewust beleid, uitgangspunten voor milieuvoorlichting. Centrale Raad voor de Volksgezondheid 1976). stelling terecht stelt berkhof dat scheppingsgeloof en natuurwetenschap niet met elkaar m strijd zijn; zijn betoog is echter inconsistent en onjuist, (w.f. van gunsteren-vu)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen