GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

De Schoolstrijd.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De Schoolstrijd.

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Niet zonder bezorgdheid zien we de beslissing tegemoet, die de Tweede Kamer zal nemen inzake de voorgestelde wijziging van Art. 192 der Grondwet.

Het scheen-aanvankelijk, alsof van liberale zijde men waarlijk geneigd was inzake den Schoolstrijd tot een eervollen vrede te komen. Nadat nog bij de voorgaande verkiezingen van liberalen kant de strijd met vernieuwde heftigheid gevoerd was voor het onverzwakt behoud van de openbare School, die men door de Grondwetsherziéningsvoorstellen van het Ministerie-Heemskerk bedreigd achtte, keerde, nadat de overwinning behaald was, plotseling het haantje op den toren om. In plaats van strijdlustigheid kwam er een geest van vredelievendheid en verzoeningsgezindheid, die als een zoel lentewindeke na den woedenden November-orkaan aandeed.

Minister Cort van der Linden, die als ervaren schipper op elke verandering in het getij acht geeft, benoemde dan ook al spoedig eet^ Commissie, die, al heette ze officieel niet de pacificatiecommissie, toch niet ten onrechte alzoo door de spraakmakende gemeente werd gedoopt. En wat nog korten tijd geleden onmogelijk scheen, gelukte. De vertegenwoordigers der verschillende-parlementaire groepen kwamen tot een gemeenschappelijk accoord, belichaamd in een nieuw artikel 192 der Grondwet en in een stel onderwijswetten, waarin de financieele gelijkstelling van het bijzonder en openbaar onderwijs werd voorgesteld. Wel weigerde een der Commissieleden, de heer Tydeman, te onderteekenen, maar hoezeer men dit betreurde om het hoogstaand karakter van dezen staatsman, te veel hechtte men hieraan niet. De oudliberale groep, wiens leider hij was, telde in de Tweede Kasher te weinig leden om de totstandkoming van het akkoord te doen mislukken.

Ongetwijfeld moet de arbeid dezer Commissie dan ook geloofd, al bracht haar voorstel volstrekt niet de voldoening van al onze wenschen. Het Hooger Onderwijs bleef bij de financieele gelijkstelling uitgeschakeld. Het openbaar onderwijs bleef in het grondwetsartikel den voorrang be houden. Er vi^as geen sprake van dat aan den' ouden eisch van Groen: de vrije school regel, de staatsschool aanvulling, werd voldaan. En evenmin werd-de finantieele zorg voor de school geheel ten laste van deri Staat overgebracht, zoodat de bijzondere school voor een niet gering deel 'afhankelijk bleef van de gemeentebesturen. Maar al kan er van een voldaan dus geen sprake wezen, we waren toch dankbaar dat althans de winst van de financieele gelijkstelling werd verkregen. Hoezeer in elke staatssubsidie altoos een gevaarlijk element schuilt, de ervaring heeft getoond, dat elke nieuwe verhooging van de subsidie het aantal Christelijke scholen verdubbeld heeft. Komt de financieele gelijkstelling tot stand, dan zal de tijd niet ver zijn, dat de Christelijke ~ school het grootste aantal kinderen van ons volk bevat.

En nog hooger winst uit moreel oogpunt sche^, dat men van liberale en socialistische zijde thans openlijk erkennen kwam, dat men in den schoolstrijd ons onrecAt a.a.ngeda.a.n had. De uitnemende nota, die Minister Cort van der Linden bij de indiening van de voorstellen der Grondwetsherziening schreef, had bijna door een Minister van Rechts kunnen geschreven zijn. En ook bij de debatten in de Tweede Kamer, evenals bij de meetings in het land gehouden, werden door verschillende liberale woordvoerders uitspraken gedaan, die toonden, welk een omkeer in de geesten had plaats gevonden. Erkende niet de openbare onderwijzer Gerhard in de Tweede Kamer, dat de openbare school in werkelijkheid niet neutreul was en het ook niet zijn kon, maar dat ze een secte-school was voor het modernisme. En kwam Prof. Krabbe niet nog pas in zijn Gidsarükél verklaren, dat de antirevolutionairen volkomen gelijk hadden met hun eisch: de vrije school regel?

Alleen, even duidelijk is gebleken, dat deze omkeer volstrekt niet" algemeen is, jbe ftieest invloedrijke bladen als Nieuwe Rotterdammer en ïlandelsblad hebben in hun bespreking van de voorstellen der Commissie, in hun critiek op de nota van den Minister en in hun Kameryerslagen wel getoond, hoe ze nog onveranderd op het oud-liberale' standpunt staan. In de Tweede Kamer bleek de oppositie volstrekt niet alleen bij de vrij-liberalen te schuilen. In meetings en vergaderingen van kiesvereenigingen laaide het vuur van den hartstocht weer fel op. De palstaanders roerden de trom. Prof. Eerdmaiis aan het hoofd. En zoo heftig werd de storm, die opstak, dat zelfs de leden der, Commissie, die het compromis teekenden, al rnet amendementen aankwamen, die als olie op de ontroerde golven moesten werken! Niet alleen dat de plicht van den Staat om te zorgen, dat er overal openbare scholen zijn, verscherpt moest worden, maar aan het bijzonder onderwijs zou de begeerde subsidie niet gegeven worden, wanneer zij niet onder het Caudijnsche juk doorging van gelijkheid of gelijkwaardigheid der eisden door de wet aan het openbaar onderwijs te stellen. En daartegenover ontbreekt elke werkelijke waarborg, dat wanneer dit grondwetsartikel wordt aangenomen, de straks nieuwgekozen Kamer metterdaad de financieele gelijkstelling tot uitvoer zal brengen. De bodem der schatkist is thans reeds leeg en de financieele gelijkstelling zal millioenen kosten. Het zal alles op goed vertrouwen moeten gaan, en wie zal borg staan, dat dit goed vertrouwen niet vk^ordt beschaamd? Aan opzettelijke misleiding bij de leiders denkt niemand, maar hoe de nieuwe Kamer er zal uitzien, die onder de vigueur van een geheel nieuw stemrecht zal gekozen worden, kan niemand zeggen. Bovendien is de zoozeer begeerde buit van het algemeen stemrecht dan binnen gehaald en kan er een zoo sterke actie opsteken tegen de uitvoering van Art. 192, dat geen Ministerie zich aan die uitvoering wagen zou.

Zoo is de hoop op een werkelijke pacificatie ook ditmaal ijdel gebleken. De strijd zal moeten worden voortgezet. Een strijd om, wanneer Artikel 192 wordt aangenomen, ook de uitvoering gedaan te krijgen. Maar niet minder een strijd om ons heilig beginsel te doen zegevieren', dat de school aan de ouders behoort en de Staat alleen aanvullend mag optreden.

zien kan. Dè bijvoeging in Hand. 7:20 •ovoor - Goa" wordt dan ook door schier alle uitleggers opgevat als een superlatieve uitdrukking, en daarom hebben onze vertalers het terecht door »uitnemend schoon* weergegeven. Zekerheid aangaande Mozes, wedergeboorte als kind hebben we op grond van dezen tekst dus niet, en het is beter geen tvvijfelachtige bewijzen aan te halen.

Ook wat aangaande Samuel, het kind van Jerobeam en Obadja ons gemeld wordt, heeft voor dit vraagstuk geen beslissende kracht, omdat er in geen van deze gevallen een klare en duidelijke uitspraak gedaan wordt aangaande een genadewerk Gods, dat reeds bij hun geboorte zou zijn geschied. Wat Samuel betreft lezen we alleen, dat zijne moeder hem, het van God afgebeden kind, »al de dagen, die hij leven zou, den Heere had overgegeven" (I Sam. 1 : 28); dat ze hem daarom reeds als kind naar het heiligdom te Silo bracht, waar hij groot werd of opwies bij den Heere (I Sam 2 : 21) wat niet alleen zeggen wil in de nabijheid van Gods heiligdom, maar ook onder Gods zegen en bijstand ; en de openbaring, die God hem reeds als knaap geworden deed, evenals het kinderlijk-vrope. antwoord: preek Heere, vi^ant uw knecht hoort (I Sam. 3 : 10) bewijzen zeker wel, dat Samuel van jongs af den Heere gediend • heeft, evenals ook Obadja, de hofmeester van Achab, dit aangaande zich zelf getuigt (I Kon. 18 : 12). Als bewijs van vroege godsvrucht kunnen Samuel en Obadja dus zeker gelden ; voorzooverre de strijd gaat tegen de Methodistische opvatting, alsof de bekeering altoos op later leeftijd plaats vindt, kan men zich op deze voorbeelden terecht beroepen. Een bekeering in Methodistischen zin heeft bij beide nooit plaats gevonden en waar hun dienen Gods terug reikt tot hun vroegste jeugd, mag daarom wel aangenomen worden, dat zij reeds zeer jong wedergeboren zijn; maar een stellige uitspraak desaangaande geeft Gods Woord ons in deze gevallen niet.

En hetzelfde geldt evenzeer van het kind van Jerobeam. Dat God de Heere dit kind vroeg weg nam, voordat het schrikkelijke oordeel over het huis vanj erobeam kwam, omdat in dit kind iets goeds voor den Heere gevonden werd (I Kon. 14 : 13) wettigt zeker het vermoeden, dat dit kind te midden van dit igoddelooze Koningshuis, dat van den Heere afgevallen was, den Heere diende en vreesde. Maar meer dan dit wordt van dit kind ons niet gezegd, en daar elke nadere aanduiding omtrent den leeftijd van dat kind en van hetgeen in dat kind in Gods oogen goed was, ontbreekt, kan ook aan dit voorbeeld geen afdoend bewijs worden ontleend.

Anders daarentegen staat het met de uitspraken aangaande David, Jeremia en Pauliis, omdat hier van een daad Gods reeds bij de geboorte • gesproken wordt. David zegt in Psalm 22 : 11 van zich zelf: op U ben ik geworpen van de baarmoeder af, van den buik mijner moeder aan zijt Gij mijn God." Tot Jeremia wordt bij zijn roeping tot profeet door God gezegd: Eer ik U in moeders buik formeerde, heb Ik u geheiligd." (Jer. 1 : 5). En Paulus getuigt aangaande zich zei ven, sdat God hem van zijner moeders lijf af afgezonderd had."

Op de beteekenis van dit drietal uitspraken moet daarom nog nadei-worden ingegaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 19 november 1916

De Heraut | 4 Pagina's

De Schoolstrijd.

Bekijk de hele uitgave van zondag 19 november 1916

De Heraut | 4 Pagina's