Geen duimbreed?! - pagina 224

A L S O F ER G E E N O O R L O G OF B E Z E T T I N G

BESTOND

krachten binnen de Gereformeerde Kerken werden versnipperd. 7 Hij stelt dat Schilder en sommigen van zijn medestrijders en tegenstanders zich hadden 'teruggetrokken in hun eigen wereld'. Hij wil hun houding niet rekenen onder de categorie van goed of fout of zelfs maar van accommodatie of van grijs, maar hij typeert deze als een houding van 'innerlijke reserve' vergelijkbaar met de 'innere Immigration' van de Duitse kunstenaars en schrijvers, die het Derde Rijk 226

niet ontvlucht waren. Het is zeker de bedoeling van de bezetter geweest het interne gereformeerde conflict te laten escaleren door prof. Nelis in de zomer van 1 9 4 4 aan Schilder te laten berichten dat hij niet meer door de SD werd gezocht en dat zijn publicatieverbod alleen betrekking had op politieke onderwerpen, niet op kerkelijke. 8 De enorme felheid van het onderling uitgevochten conflict juist tijdens de bitterste oorlogsjaren zou ook, zoals de journalist Ben van Kaam al lang geleden heeft gedaan, verklaard kunnen worden uit de psychische behoefte in ieder geval een vijand te kunnen bestrijden. Als het dan niet de oppermachtige Duitsers konden zijn, dan maar de 'macht van de synode' of de 'scheurmaker' Schilder. 9 Na de Duitse inval had Schilder in zijn blad De Reformatie zijn medelidmaten opgeroepen de kwesties van de leergeschillen zo spoedig mogelijk te begraven. 1 0 Na zijn arrestatie op 22 augustus 1 9 4 0 werd de bijeenkomst van de synode voor september uitgesteld tot maart 1 9 4 1 . Op die bijeenkomst stonden de meningsverschillen nog niet op de agenda, een voorstel om de behandeling ervan tot na de oorlog te verdagen werd echter verworpen. Toen het verzoek van Schilder de kwestie uit te stellen werd afgewezen en hij verklaarde onoverkomelijke bezwaren te hebben tegen een behandeling op korte termijn, begon het steeds meer en meer een conflict te worden tussen de synode en Schilder persoonlijk. De synode volgde op dat moment nog volledig H . H . Kuyper en W. A. van Es, de curator van de v u en voorzitter van de synodale commissie die zich met de leergeschillen bezig hield. Hepp stelde zich min of meer afzijdig op, terwijl Berkouwer met een groep medestanders probeerde de eenheid te bewaren. 1 1 Vollenhoven was het met Schilder eens, dat besluiten over deze zuiver dogmatische kwesties pas na de oorlog genomen zouden moeten worden. Op een nieuwe bijeenkomst van de synode in Sneek in

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen