De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 324

BROEDERTWIST

aan een geestverwant, ds. D. G. Venter in Steynsburg (waar een christelijk gymnasium stond): 'Die samenspreking te Potch. en veral die een van Donderdagaand, was die mooiste samenspreking van eensgesinde Calviniste wat ek in die studentelewe ooit bygewoon het. Die manne vertrou nie op hulself nie!!!!!' 109 Strauss' optimisme inzake een calvinistische nationale jeugdbond werd echter weldra gedempt. Zelfs aan zijn eigen universiteit resulteerde een bijeenkomst, bedoeld om van u k o v s een Vrije Universiteit en tehuis voor de Christelijke Wetenschap te maken, in de oprichting van een afdeling van a n s . 1 1 0 En te Potchefstroom kende de Christelike Republikeinse Studievereniging ondanks een lezingenreeks van prof. De Wet over calvinistisch republikanisme maar weinig groei. De leden slaagden er wel in, het bestuur van de Theologische studentenvereniging over te nemen, maar niet dat van het corps Veritas Vincet. 111 'Ek glo u sal wel kan dink teen watter moeilikhede ons hier te staan kom - met die o . b . - f a n a t i s m e om elke draai', schreef student P. W. Buys aan H. J. Strauss. 112 Buys zou ook een vervolgbijeenkomst van Strauss met Du Toit en De Wet beleggen in april 1944, maar schreef die een weekje ervoor af: 'u sal begryp teen watter ontsaglike moeilikhede ons hier veg - die hele gees op Potchefstroom is verkeerd, en om reg te kry is die werk, nie van een nie, maar van baie jare'. 113 Hij had bovendien sterke vermoedens, dat het plaatselijke ANS-bestuur opdracht had gekregen van 'die hoofkwartier' (de toevoeging 'van de o b ' kwam de pen van Buys niet uit!) om de opponenten machteloos te maken. En Pretoria had hij intussen opgegeven want 'die Liberalisme botvier daar'. De pogingen van C. J. H. de Wet, S. du Toit, H. J. Strauss (met D. F. Malherbe op de achtergrond) en hun trouwe volgelingen in de studentenwereld, om tegenover nationaal-socialisme en nationalisme een sterke calvinistische Afrikaanse studentenbeweging te doen ontstaan, hadden dus niet veel succes. Een eenheidsfront met de 'liberaal-demokraties' gezinde (dat wil zeggen aan de h n p verbonden) studenten kwam als gevolg van onderling wantrouwen evenmin tot stand. Zij onderscheidden zich wel duidelijk van de nationaal-socialisten. Zelden werden de tegenstellingen in Zuid-Afrika zo helder en principieel verwoord als in een brief van de Bloemfonteinse a s v , Strauss' geesteskind, op 18 mei 1945. Kort tevoren had het hoofdbestuur van de a n s aan de Studentenraad van de Bloemfonteinse universiteit geschreven, dat het nu (dus na de ondergang van nazi-Duits-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen