De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 250

HET

RASSENVRAAGSTUK

grip voor tal van grieven van de zwarte bevolking, eisten rechtvaardige behandeling en ontwikkeling en onderwijs. Geen raciale, wel culturele superioriteit predikte het rapport, ongelijkheid en blanke voogdijschap waren vanzelfsprekend. Koloniaal en patriarchaal was het rapport. The Reformed Church and the Native Problem kende ook allerlei inconsequenties, onduidelijkheden en vele losse einden. Het was dan ook goed vergelijkbaar met het beleid van SAP-politici als Smuts en anderen: paternalistisch, pragmatisch, liberaal, laisser faire. Over het meest actuele probleem van die jaren, de competitie op de werkvloer tussen de armblanke en de gekleurde arbeiders, stapte het rapport tamelijk luchtigjes heen. Het schonk ook geen klare wijn over de toekomst van zaken als grondeigendom, de positie van de ontwikkelde zwarten en segregatie. 125 Veel Afrikaners hadden geen vertrouwen in een dergelijk beleid. Zij wensten duidelijkheid. In 1922 kwamen de armblanken op de Rand in opstand en alleen met grof geweld kon Smuts hun staking beëindigen. In 1924 won de Nationale Partij de verkiezingen en Hertzog vormde een coalitieregering met de overwegend Engelstalige Labour Party. Zijn Pact-regering versterkte de industrialisatie en maakte beschermende maatregelen; zij voerde ook het onderscheid tussen beschaafde en onbeschaafde arbeid in, wat feitelijk de segregatie versterkte en een color bar deed ontstaan, 'om de beschaving te redden'. 126 Hertzog bezigde dezelfde uitdrukking als The Dutch Reformed Church and the Native Problem toen hij zei dat Zwart Afrika twee(!)duizend jaren in ontwikkeling bij de blanken ten achter stond.127 Bescherming van de beschaafde arbeid was de leus in de jaren '30 - aanhoudende droogte en de wereldwijde economische depressie vergrootten het lot van de armblanken. Een rapport van de Amerikaanse Carnegie Foundation van 1932 liet zien, hoe arm en ellendig hun situatie was. Ieder begreep, dat er iets gedaan moest worden. De NGK belegde in 1934 een groot 'Volkskongres oor die Armblankevraagstuk'. Wetenschappers en politici bogen zich erover. Er verschenen allerlei diepgaande analyses en tal van aanbevelingen werden geformuleerd. Naar het voorbeeld van hun overzeese collegae ontwikkelden Zuid-Afrikaanse maatschappijwetenschappers plannen en modellen die voorbeelden van social engineering waren. 128 Het was onvermijdbaar, dat de rassenverhouding onderdeel werd van deze voorstellen tot restructurering

249

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen