De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 125

EENHEID

MAAKT

MACHT

macht. Van de blanke Zuid-Afrikanen was 48 procent Engels- en 52 procent Afrikaanssprekend. Gezien dit getalsmatig overwicht was het mogelijk dat de Afrikaners ondanks de verloren oorlog bij de stembus de vrede zouden winnen. Dan was echter wel de eenheid en mobilisatie van alle Afrikaners een absolute voorwaarde. 12 Vandaar dat de generaals die na de oorlog de politieke leiders van Zuid-Afrika waren, hun partijen noemden Het Volk (Transvaal onder leiding van genl. Louis Botha en genl.). C. Smuts) en de Orangia Unie (Vrijstaat, genl. J. B. M. Hertzog), en ijverden voor een Unie van Zuid-Afrika. Staatkundige eenwording was in overeenstemming met het versterkte besef van de Afrikaner identiteit en eenheid. Stap voor stap herwonnen de Afrikaners inderdaad de zeggenschap over hun eigen lot. In 1 9 0 7 kregen de voormalige Republieken zelfbestuur onder Afrikaner leiders, en werd ook het Christelijk-Nationaal onderwijs (dat hieronder breder aandacht krijgt) door de overheid overgenomen. En in 1 9 1 0 werd ZuidAfrika verenigd in de Unie van Zuid-Afrika, met de Transvaalse leider genl. Louis Botha als de eerste minister. Maar de Unie van Zuid-Afrika behoorde wel tot het Britse Empire. Het Engelse bevolkingssegment was daaraan zeer gehecht, maar in Afrikaner 'kring leefde een minstens even sterk verlangen naar het herstel van de republikeinse zelfstandigheid. Botha en Smuts wilden deze tegenstellingen verzoenen in een gezamenlijke Zuid-Afrikaanse nationaliteit, die Engels- en Afrikaanssprekenden zou moeten verenigen, onder erkenning van de feitelijke Engelse connectie. Voor de Vrijstaatse leider genl. Hertzog was na enige tijd duidelijk dat het eenstroom-beleid van Botha en Smuts feitelijk het Engels bevoorrechtte. In januari 1 9 1 4 stichtte hij de Nationale Partij. In augustus 1 9 1 4 begon de Eerste Wereldoorlog. Veel Afrikaners voelden er weinig voor om Engeland te steunen en oorlog te voeren tegen de Duitse koloniën in Zuidwest- en Oost-Afrika. De spanning liep hoog op, toen genl. Koos de la Rey bij een incident omkwam - vermoord, geloofden velen. De Rebellie van 1 9 1 4 had een beperkte omvang en geringe militaire betekenis, ondanks de betrokkenheid van enkele bekende generaals uit de Boerenoorlog. Maar de emotionele nasleep was groot, zoals dat gebeurt met een broedertwist. Tevergeefs vroeg dr. D. F. Malan - hij had onlangs het predikantschap verwisseld voor de hoofdredactie van het nieuwe Kaapse Nationalistische dagblad De Burger - om clementie voor de rebel Jopie Fourie' 3 die ter dood

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen