Berekening of constructie - pagina 15

I3

naar eenzelfden trant , en ofschoon hier nog niet zooals bij Nat 0 r p een bepaald systeem tot volle ontwikkeling kwam toch is er i n de gedachte van de "absolute waarde" en de " absolute geldigheid" een centraal principe, dat er als toe uitnoodigt een paedagogiek te poneeren, die uitgaat van de zuivere Idee, en constructief opgesteld , tegenover de berekening stelling kiest. D e wijsgeerig-paedagogische studies van R. H ö n i n g s wal d wijzen reeds in deze richting. 1) Op de eenzijdigheid nu van elke logicistische richting werd h erhaaldelijk gewezen. Geen wetenschap kan ongestraft nalaten de in het leven aanwezige gegevens te bestudeeren. Filosofeeren over het kind zonder het te hebben gadegeslagen, handelen over de invloeden van ' t kind op de maatschappij en van de saamleving op ' t kind, zonder b eide als concreet aanwezige gegevens te hebben bestudeerd , een paedagogiek opstellen zonder rekening te houden met de gegevens der kinderzielkunde , sociologie, historie, methodologie en wat dies meer zij ' t moge een rein filosofeeren zijn, maar voor de paedagogiek moet zulk doen doodend zijn. Immers de wetenschap, die bepaalde momenten , die gegeven zijn, verzuimt , gaat mank en struikelt tenslotte. En een theoria ad praxin zooals de paedagogiek immers is , kan nimmer zonder groote schade de gegevens, die de practijk biedt, onaangeroerd laten liggen. 2) Het is duidelijk, dat de prinClpla van de b erekening en van de constructie lijnrecht tegenover elkaar staan, wanneer ze zóó absoluut worden uitgewerkt, als in de genoemde scholen geschiedt. Zelfs werd ten dezen meermalen gesproken van een kontradictoire verhouding. Immers ook voor de praxis stellen naturalisme en logicisme tenslotte geheel uiteenloopende eischen. Voor de schoolpractijk raken we in deze tegenstelling zeer b elangrijke problemen aan. De richting die een paedagogiek der berekening opstelt, is het te doen om het vormen van psychische krachten, het in actie stellen van geestelijke en soms ook corporeele functies. De constructieve paedagogiek daarentegen wil de onderworpenheid van de psyche aan de logos , van den geest aan de Idee juist beleven, door inhoud te geven aan den geest, een inhoud, die correspondeert met de Idee, die de universeele geestelijke eenheid door den inhoud der geesten méde zoekt. Zóó kan de tegenstelling tusschen de school der berekenende, en die der constructieve paedagogiek geteekend worden als die van de geestelijke processen en die van den geestelijken inhoud ; ginds is de leerstof middel om energieën in beweging te zetten , waarbij ' t er minder op aan komt, wát het kind moveert ; hier, waar ' t feitelijk onverschillig 1) cf. Litt, a.w. 27 . !! ) cf. H . B a v i nek . Paed. Beg. pa eda gog iek , I 1 7 sqq .

1920.

J. \V a ter i n k. In!. t . d . th eo r.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen