Jaarboek 1961-1962 - pagina 115

overdrachtsrede

gen aanwezig zijn, en dat het tussen bijzondere universiteiten en de staat wel steeds even wrijven zal. Niemand mag ook ontkennen dat in Nederland ten departemente steeds de bedoeling heerst de wetenschap en het wetenschappelijk onderwijs te bevorderen. ledere ingewijde weet dat heden de kennis van academische problemen op het ministerie groot is, het beleid, binnen de finantiële perken die worden gesteld, allure heeft en meestal voortvarend mag heten. Dit erkennend vind ik te meer vrijmoedigheid te waarschuwen. Een universiteit of hogeschool is geen nieuwe tak van staatsdienst.i) Bijzondere universiteiten en hogescholen zijn dat nog minder. Doorgaans moet hier van onder op naar boven worden gewerkt. Zo weinig mogelijk regels. Geen toetsing van faculteiten-formaties door een of andere, misschien hoogst respectabele maar hier slechts als onguur te betitelen instantie, die met haar werk-classificatie en „merit-rating" beide, het academisch bestand en de Nederlandse taal vermoordt. Als het even kan, en de wet op het wetenschappelijk onderwijs wil het zelfs zo, geen preventief, maar slechts een repressief optreden, dat uitsluitend het te zeer uit de band springende, afremt. De universiteit, natuurlijk geestelijk sterker, is in het dagelijks leven zwakker dan de staat. Deze make geen misbruik van zijn macht. Hij kan dan des te gereder aanspraak maken op begrip voor het feit, dat hij aan de wetenschappelijke instellingen gemeenschapsgeld ter beschikking stelt en dat hij dit slechts onder uitoefening van een enkel recht en het vastleggen van een paar waarborgen mag doen. Wilhelm Humboldt heeft gewenst een besef bij de staat daarvan ,,das e r . . . . immer hinderlich ist, sobald er sich hineinmischt, das die Sache an sich ohne ihn unendlich besser gehen würde". 2) Er schuilt waarheid in deze eenzijdigheid. Dit alles betreft zaken van organisatie. Nog niet raakte ik het hart der kwestie. Ik verdedig het inzicht dat de universiteit altijd verschillende doeleinden zal hebben te verenigen, dat zij een instelling is, die het compromis niet verwerpt, 3) dat zij ^) Eris Ashby: Technology and the Academies 73; de universiteit is volgens hem ook geen bedrijf. ^) Geciteerd in Universitat und moderne Gesellschaft 75. ^) Eric Ashby: Technology and the Academies 70.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen