Jaarboek 1966 - pagina 63

door referentiepunten verschaffen in de buitenmenselijke werkelijkheid van anderen. Empirie kan een wereldbeeld ternauwernood beïnvloeden. Wetenschap kan het grondig veranderen. De bewustwording van de westerse mens die leidt tot erkenning van de betekenis der zintuigeüjke waarneming en van de logisch-kritische verwerking daarvan tot wetenschappelijk resultaat treedt op in de 15e en i6e eeuw, in de vroege Renaissance van het europese denken. Min of meer plotseling is daar grote ijver en toewijding om te 2ien, te horen, te onderkennen, te doorgronden al wat voor handen is; de ruimte, de dode stof, het menselijk lichaam, de wereld van tonen en klanken. In drie jaar schrijft de jonge arts Vesalius op grond van eigen onderzoek zijn uit 6 delen bestaande ,,De humani corporis Fabrica" (1543), de bouw van het menselijk lichaam. Pieter Paauw, de eerste hoogleraar in de anatomie aan de, eveneens in de i6e eeuw gestichte Leidse Universiteit neemt het werk vrijwel onmiddellijk in gebruik bij zijn onderwijs en onderzoek. Jan Swammerdam (1637-1680) beschrijft zijn prachtige ,,Proefnemingen van de particuliere beweeging der spieren in de kikvorsch, die in het gemeen op alle de bewegingen der spieren in de menschen en de beesten toegepast worden", met tekeningen van zijn proefopzetten, die hem doen kennen als een groot experimentator. Het is 24 september 1703: Herman Boerhaave houdt zijn bekende rede: ,,De usu ratiocinii mechanici in medicina", waarin hij pleit voor de natuurwetenschappelijke benadering van klinisch-geneeskundige problemen: utinam nobis aperiant Viri Mathematici docti (laat de mathematici ons de weg wijzen) Et palam affirmo, vitalium actiones humorum scire posse neminem, qui Auilegum regulas ignorat (Niemand kan de bewegingen der levensvochten begrijpen, die de wetten der hydrostatica niet kent.) Het aantal voorbeelden is legio; de wetenschap begint de geneeskunde te dragen. Evenwel, hoeveel eeuwen heeft het nog geduurd voordat de problematiek enigszins doorzichtig werd en wij van een werkelijk wetenschappelijke geneeskunde mochten gaan spre61

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen