Jaarboek 1989-1990 - pagina 107

Op 9 juni 1990 heeft een kortstondige, doch verschrikkelijke, ziekte een einde ge­ maakt aan het leven van de hoogleraar in de Oude Geschiedenis aan de Vrije Universiteit, Pieter Willem de Neeve. Hij was pas 45 jaar oud en nog geen acht jaar in dienst van de VU. In 1982 volgde hij Aalders op als hoogleraar. Het was wat je noemt een benoeming op crediet. Hij was immers nog jong en pas een paar jaar tevoren gepromoveerd, zijn lijst van pu­ blicaties was kort en bestond voor een groot deel uit artikelen die nog niet versche­ nen waren. Het was echter duidelijk dat wat hij gedaan had van grote kwaliteit was. Zijn proefschrift, getiteld Colonus, Privégrondpacht in Romeins Italië tijdens de Republiek en het vroege Principaat, werd door Sir Moses Finley, één van de meest gezaghebbende historici van de Oudheid, meteen als een standaard werk ge­ karakteriseerd. Ook zijn artikelen werden in vermaarde tijdschriften geplaatst en zorgden ervoor dat hij mondiale erkenning kreeg. Zo werd hem gevraagd bijdragen te leveren aan internationale congressen op het terrein waarop hij zijn expertise ontwikkeld had: de Romeinse agrarische geschiedenis. Het vernieuwende van zijn werk was zijn methodische aanpak. Hoewel hij Klassieke Talen had gestudeerd (te Utrecht van 1963 tot 1971), voelde hij zich steeds minder classicus en steeds meer (economisch) historicus. Het was zijn streven te laten zien dat Oude Geschiedenis ook geschiedenis is en als goed onderlegd theoretisch historicus wilde hij duidelij­ ke verantwoording geven van zijn werkwijze. Deze werd gekenmerkt door het ge­ bruik van theorieën en modellen. Dit bleek meteen al bij zijn oratie De Boeren be­ dreigd, Locatie en Economie in Italië in de tweede eeuw v. Chr. (1983), waarin hij met behulp van de locatietheorie van Von Thünen nieuw licht trachtte te werpen op de ontwikkelingen in de landbouw in Romeins Italië tijdens de late Republiek. Kort voor zijn dood beleed hij zijn standpunt over de wijze waarop ou­ de geschiedenis bedreven moet worden in zijn bijdrage ’De vader van de geschiede­ nis en zijn nazaten. Herodotus en de latere historiografie’ in een bundel onder re­ dactie van C.A.C.M. Fisser, S.R. Slings en E. Vester, Receptie van de Klassieken I, Vier Voordrachten’ (Amsterdam 1990, 11-25). De Neeve zag ook duidelijk in dat een historicus van de Oudheid niet zonder de bijdrage van de archeologie kan. Het kwam hierbij goed uit dat het onderzoek van de archeologen aan de VU een sterk sociaal-historisch karakter had en ondersteu­ ning vanuit de Oude geschiedenis goed kon gebruiken. De Neeve onderschreef trouwens volledig Finleys visie dat te spreken van een relatie tussen geschiedenis en archeologie in feite misleidend is: ”At issue are not two qualitatively distinct dis­ ciplines, but two kinds of evidence about the past, two kinds of historical evidence” (Finley, Ancient History, Evidence and Models, Penguin 1987, p.20). Het lag dan ook voor de hand dat bij de introductie van de voorwaardelijke financiering een gezamelijk onderzoeksprogramma werd ontwikkeld door archeologen en oudhistorici, getiteld "Integratieprocessen in de Oudheid”. Door zijn attitude was hij van onschatbare waarde voor de in 1984 opgerichte stu105

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen