1948 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 144

136 bestaan en de invloedslijn vanwege de staat mag slechts zijn de lijn, waarlangs de eisen van het publiek recht in de natie tot gelding gebracht worden in het staatsbedrijf, in het laboratorium voor atoomonderzoek en in de atoombomfabricage. Indien de staat de wijze van onderzoek en de wijze van vorming van de vervlochten wetenschap en techniek geheel gaat bepalen, is de zelfstandigheid van deze beiden verloren. En erger nog is het, indien de staat een algemeen belang gaat construeren, waardoor hij de niet vervlochten wetenschap, techniek en onderneming zonder reserve kan incorporeren. Dan wordt de incidentele binding met deze cultuursectoren een permanente, omvattende en dwingende. Dan gaat het ideologisch motief, dat in zo'n geval de staat eigen is, het publiek rechtsbelang verre te buiten en zal het de wetenschap, de techniek en het ondernemen naar hun aard gaan bepalen, waardoor hun vrijheid, in de scheppingsorde gegrond, teloor gaat. Van de staat moet in onze dagen de hoofdaanval op de vrijheid verwacht worden. Men mag intussen de ogen niet sluiten voor andere gevaren. Zo moet men b.v. waakzaam zijn t.a.v. de vervaging der grenzen tussen de onderneming en de techniek, tussen de wetenschap en de techniek en tussen de wetenschap en de onderneming. Het is vooral van betekenis, dat zelfstandige wetenschappelijke centra in stand gehouden worden, waartoe zich de universiteiten het beste lenen. Het zal de opmerkzame lezer opgevallen zijn, dat ik aan het eind van mijn betoog in rustiger vaarwater terecht gekomen ben. Dat is geen toeval. Onze tijd is fel bewogen en in de analyse van onze situatie moet het volle licht vallen op de dramatische ontwikkeling van onze cultuur. Maar wanneer het er om gaat te beschrijven, wat ons te doen staat, moet een rustig vertrouwen de boventoon voeren, moeten we leven uit het besef, dat de werkelijkheid, of zo men wil, het drama der cultuur, niet in onze hand is. Dat behoedt ons voor onrust en onzekerheid. Zo eerst, in die gemoedsgesteldheid en met die beperking, mogen en moeten wij ons realiseren op welke wijze en in welke mate wij de ontwikkeling moeten stuwen en richten. En dat behoedt ons voor lijdelijkheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen