1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 290

238

A L JANSE DE JONGE

theorieën" propageerde Meestal stelt men het zo voor, alsof Heinroth beweerde dat de psychiatrische ziekten hun oorzaak in de zonde vinden. Een dergelijke voorstelhng van zaken is echter te éénzijdig Wel is het zo dat Heinroth m vele opzichten een aparte plaats inneemt en dat hij een voorvechter is van de moralistische theorieën m de psychiatrie Zijn studies maken een brillante, vaak barokke en ook scherpzinnige indruk De quintessence van zijn leer is m de volgende zm terug te vinden „bei den Seelenstorungen ist die Seele unmittelbar erkrankt und diese Erkrankung hat ihre Quelle m der Sunde, das korperliche Leiden dabei ist mehr als em zufalhges und sekundares zu betrachten' Het IS bijzonder moeilijk een dergelijke zm werkelijk adaequaat te interpreteren Een term als „die Seele unmittelbar erkrankt' wekt bij ons heden ten dag geheel andere associaties dan in die tijd ( ± 1830) bij de met philosophische begrippen doordrenkte Duitsers het geval was Voorts gaf en geeft de formuleiing „diese Erkrankung hat ihre Quelle in der Sunde" m allerlei opzicht aanleiding tot misverstand. Men moet deze zin namelijk met individueel-causaal interpreteren, maar anthropologisch Dat betekent m dit verband bijv dat het woord „Quelle" veel meer gezien moet worden als oorsprong dan als oorzaak m de meer causale zm van het woord Verder moet een term als „zonde" ook weer met gezien worden m de zm van een individuele particuliere zonde, maar veel meer m de theologische betekenis van het woord Heinroth's opvattingen zijn dan ook m diepste wezen veel meer religieus dan moralistisch van aard Hij wil er niet mee aangeven dat de zonde een persoonlijke empirische zaak is, maar hij tendeert m de richting van de theologische stelling, dat door de afval van God de mogelijkheid van ziekte geschapen werd Heinroth zelf wist wel dat dit geen medische, maar een theologisch anthropologische uitspraak IS HIJ wijst er bijv zelf op dat de aits zich met te veel „in das Geschaft des Metaphysikers und Moralisten" moet mengen Want, zegt hij, „als morahsche Kraft ist die Seele dem Arzt entzogen" De opvattingen van Heinroth kunnen in grote trekken ook thans nog positief gewaardeerd worden, zeker wanneer men de behoefte voelt de psychiatrische problemen m een luimer anthropologisch kader te plaatsen Men kan m dit verband ook denken aan de opvattingen van Abraham Kuyper, die m zijn bekende „Stonelezmgen" het Calvinisme als „abnormalisme" betitelde, waarmee hij bedoelde dat de menselijke situatie in de wereld door de zonde in wezen abnormaal is en dat men

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen