1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 180

144

G. J. SIZOO

pelijk chemisch onderzoek zich in deze wisselwerking wel geleidelijk differentieerde van de chemische technologie als ingenieurswetenschap, werd de afstand tussen deze beide in de negentiende eeuw toch minder groot dan tussen de academische natuurkunde en de snel tot zelfstandige ontplooiing komende technische wetenschappen, die op de natuurkunde waren gebaseerd. Na op het gebied der mechanica en der warmteleer in nauwe aanraking met de negentiende eeuwse praktijk geweest te zijn en daarvan profijt te hebben getrokken, vertoont de natuurkunde toch weer duidelijk de neiging zich van de toepassing te distantiëren en zich uit zuivere weetgierigheid te richten op de ontsluiting van nieuwe gebieden, al werd daarbij de uit het achttiende eeuwse empirisme verworven experimentele methode niet meer prijs gegeven. Zulk een nieuw gebied, waar door combinatie van het proefondervindelijk en theoretische onderzoek nog veel aan nieuwe kennis en inzichten te verwerven viel, maar van toepassing voorlopig nog weinig sprake kon zijn, was de leer van de electriciteit en het magnetisme. Pas toen deze leer uit zuiver wetenschappelijk oogpunt gezien door het werk van Oerstedt, Ampère, Faraday en Maxwell vrijwel geheel tot afsluiting was gekomen, begon de toepassing ervan langzaam door te dringen in de samenleving. De eerste toepassing werd gevonden op het gebied van de telegrafie en de telefonie. Hoewel iemand als Lord Keivin zich hiervoor sterk interesseerde en nauw betrokken was bij het leggen van de eerste transatlantische kabel, lieten de fysici dit gebied toch spoedig over aan de ingenieurs en ondervond de natuurkunde als zodanig van deze toepassing weinig essentiële invloed. Zij had echter indirekt toch veel betekenis voor het experimentele onderzoek, nl. door het ter beschikking komen van allerlei electrotechnische hulpmiddelen, als geïsoleerde draad, spoelen, schakelaars, meetinstrumenten enz., die door en voor de electrische industrie vervaardigd, beschikbaar kwamen tegen prijzen, die zelfs voor de karige budgetten van de universiteitslaboratoria aanvaardbaar waren. Van nog principiëler belang is, dat in deze sector de eerste industriële natuurkundige laboratoria ontstonden, die spoedig op de ontwikkeling der natuurkunde een zelfde stimulerende invloed gingen oefenen als de chemische industriële laboratoria reeds eerder op de chemie deden. Tot de eerste behoorden de laboratoria van de Bell Telephone Company, wier betekenis voor het experimenteel natuurkundig onderzoek wel algemeen bekend is. Ter illustratie zij slechts vermeld dat Davisson en Germer hun beroemde proeven over de reflectie van

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen