1964 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 155

STERFELIJKHEID OF EINDELOOS LEVEN

119

levensduur wel zo onontkomelijk? Zijn er niet levensvormen die een „eeuwige jeugd" kennen, en zo ja, wat is hun geheim? Deze vragen nemen vanouds in de gerontologie een centrale plaats in en waren aanleiding tot vele interessante waarnemingen en experimenten, die grote invloed hebben gehad op het biologisch denken over de ouderdom. Ouderdom en celvernieuwing. Veel van deze waarnemingen en experimenten betroffen eencellige dieren of bacteriën. Om begrijpelijke redenen, want hier lijkt de sterfelijkheid wel een heel bijzondere vorm aangenomen te hebben. Bacteriën of protozoën die zich door deling vermenigvuldigen, houden immers op te bestaan door over te gaan in twee nieuwe individuen. Zo hier van „sterven" sprake is, dan is toch het ontbreken van een „gestorven" merkwaardig, want wat gestorven had moeten zijn leeft verjongd en verdubbeld verder. En onder gunstige omstandigheden, goede voedingsmedia, geregelde verversing daarvan etc, lijkt dit onbeperkt door te kunnen gaan. Mag men daarom bij deze levensvormen van een potentiële onsterfelijkheid spreken! In elk geval kunnen we vaststellen dat bij deze eencelligen de celdeling een verjongend effect heeft: daarna begint de levenscyclus weer opnieuw. Ook het omgekeerde heeft men kunnen constateren, nl. dat het uitblijven van celdeling een „verouderend" effect kan hebben. Bij bepaalde protozoën is men erin geslaagd om, door het milieu te veranderen, de normaal te verwachten deling te verhinderen. Deze dieren, die dus gedwongen werden hun individuele bestaan voort te zetten, bleken nu na het bereiken van hun normale grootte door te gaan met groeien en tot voor hun soort reuze-individuen te worden. Vervolgens traden er degeneratieve veranderingen in hun cytoplasma op en stierven de dieren na enige tijd, verschijnselen waarin we dus een soort veroudering en sterfelijkheid herkennen. Een voor deze soort kunstmatige sterfelijkheid, tevoorschijn geroepen door het voortbestaan van de cellen te rekken en de delingspotentie te onderdrukken. Ook uit andere proeven is een dergelijke samenhang tussen veroudering en afsterven enerzijds en het individuele voortbestaan van cellen anderzijds gebleken. Van belang zijn de waarnemingen van Sonneborn over de wormsoort Stenostomum incaudatum, die evenals verschillende andere platwormen een groot regeneratievermogen heeft. Deze dieren kunnen zich delen in een aantal segmentjes die ieder weer tot een compleet individu uitgroeien. Daarbij krijgt echter

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen