1968 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 275

p. C. BAAYEN

223

tegelijk betrekken — een situatie waarin overigens pas in de zeventiende eeuw essentiële verbeteringen zouden worden gebracht, met name door RENÉ DESCARTES. Voor de machten van de onbekende gebruikte DTOPHANTOs notaties die met dat teken weer niets uitstaande hadden; zo schreef hij bijvoorbeeld A ^ voor het quadraat, en AK"^ voor de vijfde macht. '^) Pas SIMON STEVIN voerde (omstreeks 1580) een redelijk bruikbare notatie in voor machten van een onbekende grootheid, terwijl onze moderne exponentiële notatie x" van DESCARTES (en misschien onafhankelijk van JOHAN STAMPIOEN D'JONGHE) afkomstig is en dus pas uit de zeventiende eeuw stamt. 8) Wij raken hier aan een essentieel punt in de ontwikkeling van de wiskunde. Van levensgroot belang is geweest en is nog de ontwikkeling van een wiskundige taal, een notatie en een symboliek die het mogelijk maken gecompliceerde gegevens en relaties daartussen op duidelijke en overzichtelijke wijze weer te geven. De steeds toenemende abstractie in de mathesis, de ontwikkeling van een formeel begrippen-apparaat dat niet alleen toestaat steeds meer ogenschijnlijk zeer uiteenlopende problemen onder één noemer te brengen, maar daarnaast mogelijkheden schept tot het formuleren van nieuwe vraagstellingen die het inzicht in de structuur van het wiskundig bedrijf verdiepen, hebben de kracht en de rijkdom en daarmede ook de toepasbaarheid van de wiskunde zeer sterk opgevoerd. Het getuigt daarom van kortzichtigheid als men zich soms zorgen maakt over een „op hol slaan" van de abstracte theorieën; en als bijvoorbeeld WILLIAM GILMAN in zijn boek „Science: U.S.A." 9) schrijft: „Ordinary, we could overlook mentioning mathematics because when it avoids cultistic abstraction it is so obviously a working tool of science and engineering, of theorist and experimenter alike", dan verraadt zijn „oversight" een heel ernstig gebrek aan inzicht. Dit neemt natuurlijk niet weg dat individuele wiskundigen soms inderdaad in het drijfzand van onvruchtbare abstractie wegzinken en daar, als niemand ze een concrete plank toewerpt, wellicht in ondergaan. Inderdaad, er is heus wel enige aanleiding voor wat Tristan Shandy, schrijvend over zijn vader, eens over wiskundigen opmerkte: T-^) „ .. . keeping his mind so intent upon the operation as to have power to think of nothing else, — commonplace infirmity of the greatest mathematicians! Working with might and main at the demonstration, and so wasting their strength upon it, that they have none left in them to draw the corollary, to do good with." Maar ik loop hier op mijn betoog vooruit. Laten wij onze historische draad weer opnemen. Wij spraken over de positionele schrijfwijze

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen