1970 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 127

oekbepreking Pierre Thevenaz, de dwaze rede, de conditie van het filosofisch denken (Met een inleiding van Prof Dr C A van Peursen) Lemniscaat, Rotterdam, 1969 14 JA x 21'/, cm, blzz 152 Dit boek IS een bundeling van manuscripten nagelaten door een jong gestorven Frans-Zwitserse filosoof (1913-1955) Eerder was het verschenen onder de titel La conditwn de la raison phüosophique Waarschijnlijk verwacht de Nederlandse uitgever dat het boek m deze vertaling door heel wat meer Nederlandse academi — want het is toch wel m de eerste plaats voor academisch gevormd publiek geschreven — gelezen zal worden dan m de oorspronkelijke uitgave Met hem hoop ik dan dat dit het geval zal zijn

Het IS nl een radicaal boek van het goede soort bezield, penetrant en overwogen, tegelijk eigentijds Thevenaz was een protestants christen, die zijn geloof allerminst wilde laten functioneren UI een afgezonderde sector, maar de engagerende kracht er van voor het hele mens-zijn nadrukkelijk bevestigde ,,De gelovige mens is totaal aanwezig m elk van zijn daden Het totale leven van de mens wordt door het geloof een nieuw leven, een nieuwe eenheid, waarin ook alle afgestorven delen betrokken zijn, alle vermogens, die een al te eenvoudige, al te gemakkelijke psychologie als onderling waterdicht gescheiden elementen uit de eenheid van ons leven uitgeknipt had" (p 124 v ) Dit moet ook ernstig genomen worden m b t de „rede", het wetenschappelijk-kritisch denken van de mens Opnieuw dus het thema „geloof" en ,,rede" ter discussie, dat thema kan binnen een blad met de naam „Geloof en Wetenschap" uiteraard nooit bui-

ten de orde zijn Maar zijn wij, zo zouden we wel kunnen vragen, op dit thema, als thema, niet uitgekeken' Sterker, hebben natuur- en geneeskundigen niet iets drmgenders te doen dan kennisnemen van de zoveelste filosofische beschouwing over dit thema'' Thevenaz zelf spreekt m dit boek nauwelijks over de relatie van de filosofie tot de vakwetenschappen — al heeft hij er zeker aan gedacht, vgl b v p 122 —, en Van Peursen richt in zijn inleiding hierop dan ook een van zijn slotvragen, nl of bij deze wijze van „radicaal-kritisch" filosoferen de band met de wetenschappen van vandaag en met hun methodologieen en wereldbeelden met wordt doorgesneden Inderdaad zal een kritische filosofie m onze tijd met voorbij kunnen gaan aan deze relatie Zij zal haar waarde ook moeten bewijzen m b t de kernproblemen van deze wetenschappen, al was het alleen maar door de veelzijdige toespitsing van de radicaalkritische vragen — die ze als filosofie primair zelf te verwerken krijgt — op die wetenschappen, welke zich meermalen al te gemakkelijk „positief" (laten) noemen Zelfs in de zelf-kritiek kan de filosoof zich met isoleren Maar anderzijds kan heilzame vakwetenschapsbeoefemng de radicalisering van het filosofisch vragen met missen' Thevenaz plaatst zichzelf in de traditie van de „kritiek der rede", d w z de kritiek op vanzelfsprekende, universeel geldig geachte en tot starie dogma's verworden postulaten van een ,,rede" die men overschatte op de omvang en efficiëntie van haar constructiemogelijkheden Filosofen als Descartes, Kant, Husserl zijn grote voorgangers die, juist om nieuwe perspectieven voor de wetenschapsbeoefening te openen, terwgvroegen naar de geldigheid en fundenngskracht van die „postulaten"

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen