1971 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 95

G. A. LINDEBOOM

59

een plechtige rede, waarin hij niet alleen zijn iatromechanistisch credo uitsprak - de basis van zijn latere stelsel, maar ook de hoofdlijnen van het medisch curriculum, zoals dat thans nog geldig is, aangaf en aldus de natuurwetenschappelijke basis van de geneeskunde zeker stelde. In de zes jaar dat de lector, reeds de taak van een hoogleraar verrichtend, moest wachten, verwerkte hij zijn lessen tot de twee leerboeken, die het uitgangspunt van zijn roem zouden worden: één over de theorie der geneeskunde, de Instituties, en één over de praktijk, de Aphorismen. Als hij dan eindelijk in 1709, enkele weken na het overlijden van Petrus Hotton, de medicus-botanicus der faculteit, de beloofde zetel krijgt en zich tot zijn verrassing tot hoogleraar niet alleen in de geneeskunde maar ook in de botanie benoemd ziet, zijn die beide boeken juist verschenen. Krachtens de titelbladen slechts bedoeld voor eigen gebruik - in usus domesticos - trekken ze in het buitenland spoedig de aandacht en worden ze, op grond van hun kwaliteiten, bij het duidelijke gebrek aan goede leerboeken, weldra ook op andere universiteiten ingevoerd. Zij markeren ondubbelzinnig het begin van zijn nu snel stijgende internationale faam. Van de Instituties verzorgde Boerhaave zelf vijf, van de Aphorismen zes drukken, maar een veelvoud ervan verscheen elders. Spoedig immers werden ze nagedrukt in Duitsland, in Frankrijk, in Engeland, in Italië, veel later ook in Spanje, ook overgezet in moderne talen, liefst naar de editio Leydensis postrema. Afgezien van de 50 uitgaven van de Instituties en de 56 van de Aphorismen verschenen er nog minstens even zo veel bewerkingen, of commentaren van. Door deze leerboeken breidde de werkingssfeer van zijn onderwijs zich over vrijwel geheel Europa uit: Linnaeus studeert er uit in het hoge Noorden, verschillende begaafde studenten, zoals de Zwitsers Haller en Tronchin, en de Portugees Ribeiro Sanchez, worden er door naar Leiden getrokken. Maar veel sterker dan van zijn geschreven woord was de kracht van de viva vox van de meester. Boerhaave was vooral en voor alles leermeester, een boeiend, opgewekt en onvermoeibaar docent. Gedurende 37 jaar gaf hij gedurende de vier daartoe bestemde dagen vier tot vijf uur per dag college. De latijnse volzinnen rolden vloeiend uit zijn mond en zijn lessen waren met treffende voorbeelden of sprekende anekdotes gekruid. Beschikkend over een scheikundig en een natuurkundig laboratorium, een anatomisch theater, een fraaie hortus en een weivoorziene

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen