De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 370

Ridder uit van de economie als een normatieve wetenschap en

volgde daarmee meer de oorspronkelijke lijn van A. Kuyper dan

die van Zijlstra. Maar prof. J.G. Knol schreef bij het eeuwfeest van

de VU: 'Het standpunt van Zijlstra is nog steeds gangbaar en is

ook op de economische faculteit van de Vrije Universiteit overheer-

send.'

De econoom, die de economie als een neutraal technisch

instrument beschouwt, vergeet dat de techniek zelf een normatieve

wetenschap is, waarbij de berekeningen op normen zijn gebaseerd.

Een brug, een balkon, een voertuig kan men niet berekenen als

men geen norm aanneemt die uitgaat van het menselijk gebruik en

de daarbij gewenste veiligheid. Normen van veiligheid, handigheid,

gezondheid, bescherming tegen gevaar en ongeval met

arbeidsinspectie, bouw- en woningtoezicht, hinderwetsverguiming

e.d. bepalen de technische vormgeving. Ook de vorm van een

technisch instrument moet aan allerlei normen voldoen, zodat het

van onvoldoend inzicht getuigt om de economie als technisch

beleidsinstrument neutraal te noemen en om de economie niet als

een normatieve wetenschap voor te dragen. In ieder geval deugt het

beeld van de economie als een neutraal technisch instrument niet.

Wetenschaps-beoefening is als menselijke activiteit uiteraard

normatief, maar bovendien is de economie geen natuur-wetenschap,

maar een wetenschap waarin het om normatief handelen gaat.

Door de economie als een aantal neutrale vakwetenschappen op

te vatten kon de faculteit niet tijdig zicht krijgen op de complexe

verwevenheid tussen natuurwetenschap, techniek, militair apparaat

met economische, industriële en politieke zaken die samen het

menselijk leven op aarde bedreigen. Eerst moest Eisenhower in

1960 daarop wijzen en daarna nog eens in 1972 de Club van Rome

met haar The Limits of Growth, voordat aan de VU de gedachte

werd ontwikkeld dat ook in de economie normatieve problemen van

de eerste orde liggen. Als J. Blok ten behoeve van zijn dissertatie

de straling in het milieu opmeet en B. Goudzwaard het milieu als

economische factor beschouwt, gaan de ogen open voor de

ontwikkelingen, waar we niet neutraal tegenover kunnen blijven

staan. Het gaat niet pas in de politiek om goed en kwaad, maar

reeds in de techniek en economie gaat het daarom, terwijl de

natuurwetenschap te maken heeft met de onderzoeker, die voor zijn

werk verantwoordelijkheid draagt.

364

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen