De Vrije Universiteit: Gewoon bijzonder - pagina 30
leerstellige formuleringen, voor een deel opeens
weer - of liever: nog - verrassend actueel. Waar
ging het om?
Met de verspreiding van de ideeën der Verlichting
was de ontwikkeling van de wetenschap
ontegenzeglijk in een stroomversnelling geraakt.
Het menselijk verstand, de logica en de rede
maakten daarin meer dan ooit de dienst uit, met als
gevolg een welhaast onstuitbare opmars van het
'sciëntisme': een verheerlijking van de wetenschap
die zo ver ging dat men alras de wetenschappelijke
redenering als exclusieve bron van alle kennis
beschouwde. De heersende wetenschapsfilosofie
van die tijd ging uit van het principe dat
uiteindelijk de gehele werkelijkheid analyseerbaar,
verklaarbaar en mogelijk zelfs manipuleerbaar is,
wanneer men deze met de rede benadert.
Tegen dit sciëntisme kwam met name de
belangrijkste oprichter van de Vrije Universiteit,
Abraham Kuyper, in verzet. In Kuypers ogen
leidde de tomeloze verheerlijking van de menselijke
rede en de verafgoding van de rationele wetenschap
tot menselijke zelfoverschatting, tot het
schromelijk verwaarlozen van elke vorm van
metafysisch denken, en tot een onaanvaardbaar
klinisch uiteenrafelen van de werkelijkheid in
volstrekt geïsoleerde onderdelen. Tegenover het
laatste stelde Kuyper de eenheid van het menselijk
denken en kennen, en het organisch geheel van alle
wetenschappen.
In zijn eigen bewoordingen: "Eerst waar de eenheid
van heel het kosmisch leven doorgluurd wordt,
viert de wetenschap haar hoogste triomf." Immers,
28
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1988
Publicaties VU-geschiedenis | 68 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1988
Publicaties VU-geschiedenis | 68 Pagina's