Een handvol filosofen - pagina 167

8 M.C. Smit:filosoofin de ban van het mysterie 163

het ontstaan van de Karolingische renaissance, de middeleeuwse steden, de tachtig-

jarige oorlog en de eerste wereldoorlog. In al deze gevallen liepen 'de lijnen welke de

factoren met het resultaat verbinden door een gebied ... waar de oorzaak wordt ge-

transformeerd in de werking'.'' Ondanks alle causale factoren die men zou kunnen

noemen, verdedigde hij dat het ontstaan van die verschijnselen iets oorspronkelijks

en tegelijkertijd iets van een onuitsprekehjk mysterie had. Deze verwijzing naar het

oorspronkelijke, mysterieuze en onuitsprekelijke opende volgens Smit het zicht op

het transcendentale karakter van de werkelijkheid, dat wil zeggen op het goddelijk

geheim in de geschiedenis.'^

Op 14 oktober 1911 werd Meijer Cornells Smit geboren op een boerderij aan de

provinciale weg tussen Haastrecht en Oudewater. Aan het eind van de eerste we-

reldoorlog was hij in Haastrecht naar de christelijke lagere school gegaan. In zijn

vrije tijd werkte hij mee op de boerderij, maar als het even kon maakte hij - hoe-

wel nog jong - in de laatste klassen van de lagere school tijd vrij om boeken over

geschiedenis en theologie te lezen. Wat hij er ook van begreep, één ding werd hem

duidelijk: hij wilde doorleren. Het hoofd van zijn lagere school, T. Ypma, stimuleer-

de hem en zijn ouders steunden hem. Hij zou predikant willen worden en daar was

een gymnasiale opleiding voor nodig. De keus viel op het Stedelijk Gymnasium in

Gouda. Maar was een jongen van een openbaar gymnasium voldoende voorbereid

om daarna theologie te gaan studeren aan de Vrije Universiteit? Ypma sprak erover

met Meijers vader. Hij was bereid om Meijer tijdens zijn gymnasiumtijd bijles te ge-

ven in bijbelkennis, dogmatiek, ethiek en kerkgeschiedenis. Naast de vorming die

hij thuis kreeg, zou Meijer elke zaterdagmiddag bij Ypma thuis in de Hoogstraat 94

bijles krijgen of, zoals Meijer het later zelf noemde, 'scholing in onze beginselen'.'^

Hij zou later als student aan de Vrije Universiteit niet onder doen voor leerlingen

die van christelijke gymnasia kwamen.

Op het gymnasium was Johannes Blauw uit Boskoop een klasgenoot van Smit.

Op het eerste gezicht twee totaal verschillende jongens. Meijer Smit - lang, afstan-

delijk en in zichzelf gekeerd - zat graag alleen op zijn kamer te lezen. Han Blauw,

klein van stuk en bewegelijk, was meer expressief. Zij kwamen regelmatig bij elkaar

thuis. Niet dat zij dikke vrienden waren, maar zij konden het goed met elkaar vin-

den en deelden bepaalde interesses. Zij vertaalden samen Griekse en Latijnse teksten

en Han luisterde met gretigheid naar de verhalen die Meijer over de middeleeuwen

vertelde. Meijers kennis van de geschiedenis en vooral van de middeleeuwen was zo

groot, dat hij soms zijn docent geschiedenis wist te corrigeren.

In 1932 gingen Meijer Smit en Han Blauw theologie studeren aan de Vrije Uni-

versiteit. Zij hadden er geen idee van dat zij, decennia later, beiden hoogleraar aan

deze universiteit zouden worden. Smit studeerde naast theologie ook rechten en ge-

schiedenis. Blauw hield het bij theologie; hij wilde predikant worden en later, in-

dien mogelijk, zendeling. Omdat Smit voorrang gaf aan het volgen van de colleges

geschiedenis, miste hij regelmatig colleges in de theologische en juridische faculteit.

Hij leende vaak de collegeaantekeningen van andere studenten, die hij overschreef.

Wat de theologiecoUeges betreft kon hij vertrouwen op de hulp van Han Blauw.

91 Smit, Het goddelijk geheim, p. 33.

92 Zie Griffioen, 'Smit als mens en als geleerde', pp. 209-210.

93 Zie Van Dijk, 'Professor M.C. Smit', p. 23. Ook Griffioen, 'Smit als mens en als geleerde', p. 208.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen