Eloquentia Divina : het stijlprobleem der oude christenen - pagina 15

A

wikkelde menschen gemakkelijker zou onderwijzen en in een en dezelfde uitspraak een geleerde en een ongeleerde ieder het zijne zou kunnen lezen ^^). Maar in de voorrede van zijn geschiedenis der Christelijke literatuur pocht hij en verheugt hij zich erover, dat de heidensche critici, die meenden, dat de Christenen geen wijsgeeren en geleerden gehad hebben, nu eens kunnen zien, hoezeer ze zich vergissen en zullen moeten ophouden het Christelijk geloof te beschuldigen van boerschen eenvoud^^). De eene maal schrijft hij: ,,Laat anderen welsprekend zijn, geprezen worden, zooals zij willen, en met opgeblazen mond sprankelende woorden afwegen: voor mij is het voldoende zoo te spreken, dat men mij begrijpt en dat ik, sprekend uit de Schriften, den eenvoud der Schriften naboots" ^*); maar een ander maal wijst hij er op, dat Paulus verzen citeert en vraagt dan: ,,Is het wonder, dat ook ik de wijsheid der wereld vanwege de sierlijkheid van den stijl en de schoonheid der zinsonderdeelen van slavin en gevangene tot een Israëlitische begeer te maken?" ^^) Uit deze woorden van Hieronymus blijkt ons ook nog een tweede moeilijkheid, die zich aan de Christengeleerden voordeed, namelijk de vraag of zij zelf rhetorisch mogen spreken en schrijven, of zich de simplicitas der Schrift tot voorbeeld moeten stellen, dat wil dus zeggen hun wetenschappelijke ontwikkeling loochenen en afdalen tot het niveau van den homo rusticus. Voor velen is deze vraag een beangstigend probleem geweest; slechts weinigen hebben zich aan den invloed van hun rhetorische vorming ontworsteld en consequent de stijlloosheid aanvaard; de meesten hebben, welke theorieën ze ook voordragen, zich gehouden aan den stijl, dien ze door jarenlangen noesten arbeid op de scholen der grammatica en rhetoren geleerd hadden. Dat sommigen van hen, en ik neem weer Hieronymus als exempel, zich verontschuldigen, of, wat erger is, verzekeren, dat ze eenvoudig schrijven, maar die verzekering geven in den fraaist denkbaren rhetorischen vorm, zichzelf aldus niet vrijwarend tegen de verdenking van huichelarij, bewijst, dat ze niet anders wilden of konden en dat ze het bestaan van het probleem erkenden, maar de oplossing, die een principiëele critiek op de geldende rhetorica hun had kunnen bieden, niet konden vinden. Zij hebben zich, als kinderen van hun tijd, niet kunnen 13

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen