Studentenalmanak 1918 - pagina 102
88 FARRAGO
(supra-individueele) wetmatigheid en noodwendigheid in het
logische zijn zijnden. De ziel is een zijnde, maar ook de
geest als drager van waarden is een zijnde. Ons denken
streeft immer naar het zijnde als eenheid; en toch: hoe meer
denken, hoe meer veelheid. Nu vermogen wij wel zuiver te
scheiden in de veelvuldige orden van het zijnde. Ook
vatten wij nog de orden van het zijnde in hun onderling
verhouden, hun wederzijdsch noodwendig-zijn. Zoo is »weten-
schap« slechts mogelijk, indien »leven« iets anders is, en
het logisch bewustzijn manifesteert zich als bijzondere zelf-
standigheid slechts naar aanleiding, maar ook in onder-
scheiding van het psychische leven. Binnen de totaliteit
van het zijnde eischen de momenten elkander met nood-
wendigheid, maar de noodwendigheid zelve en het zijnde
als geheel blijven in diepsten grond een eeuwig mysterie.
Slechts de zelfkennis des geestes kan ons hier behoeden
voor het stellen van vragen die wij niet stellen m o g e n
Het is dan ook m.i- waarschijnlijker dat de strijd tusschen
Lebensphilosophie en normatief denken zal worden »opgelost»
niet in den weg eener verzoening, die beider wezenheid
vermengt, maar in een klare kritische bezinning over elks
grenzen en mogelijkheden.
En dat dan tenslotte een wetenschapsbegrip, dat zich
bewust is van eigen begrensdheid vaster bestand zal hebben
dan een welks inhoud ternauwernood van het leven als
factum onderscheiden is, mag worden verwacht uit de
algemeene geaardheid van onze begrippen. Trouwens voor
wie gelooven kan in de zelf-standigheid van al wat ideëel
is, moet dit niet een hoopvolle verwachting, maar een
evidentie zijn.
A m s t e r d a m , October '17. ' H. J. P.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1918
Studentenalmanak | 130 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1918
Studentenalmanak | 130 Pagina's