Studentenalmanak 1918 - pagina 102

88 FARRAGO

(supra-individueele) wetmatigheid en noodwendigheid in het

logische zijn zijnden. De ziel is een zijnde, maar ook de

geest als drager van waarden is een zijnde. Ons denken

streeft immer naar het zijnde als eenheid; en toch: hoe meer

denken, hoe meer veelheid. Nu vermogen wij wel zuiver te

scheiden in de veelvuldige orden van het zijnde. Ook

vatten wij nog de orden van het zijnde in hun onderling

verhouden, hun wederzijdsch noodwendig-zijn. Zoo is »weten-

schap« slechts mogelijk, indien »leven« iets anders is, en

het logisch bewustzijn manifesteert zich als bijzondere zelf-

standigheid slechts naar aanleiding, maar ook in onder-

scheiding van het psychische leven. Binnen de totaliteit

van het zijnde eischen de momenten elkander met nood-

wendigheid, maar de noodwendigheid zelve en het zijnde

als geheel blijven in diepsten grond een eeuwig mysterie.

Slechts de zelfkennis des geestes kan ons hier behoeden

voor het stellen van vragen die wij niet stellen m o g e n

Het is dan ook m.i- waarschijnlijker dat de strijd tusschen

Lebensphilosophie en normatief denken zal worden »opgelost»

niet in den weg eener verzoening, die beider wezenheid

vermengt, maar in een klare kritische bezinning over elks

grenzen en mogelijkheden.

En dat dan tenslotte een wetenschapsbegrip, dat zich

bewust is van eigen begrensdheid vaster bestand zal hebben

dan een welks inhoud ternauwernood van het leven als

factum onderscheiden is, mag worden verwacht uit de

algemeene geaardheid van onze begrippen. Trouwens voor

wie gelooven kan in de zelf-standigheid van al wat ideëel

is, moet dit niet een hoopvolle verwachting, maar een

evidentie zijn.

A m s t e r d a m , October '17. ' H. J. P.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen