Studentenalmanak 1926 - pagina 148

136 HET TRAGISCHE

blijft de tragiek voortduren. En een definitief doorgevoerd

tragisch conflict eindigt eerst in den dood.

* *

Wij hebben in het voorgaande getracht ons los te maken

van de meening, alsof het tragische slechts zou bestaan in

enkele voorbijgaande gevoelens en alleen een accidenteel en

temporeel verschijnsel zou zijn in het leven van enkele

individuen, die daartoe de praedisponeerende kiemen in zich

droegen. Wel is waar kan het tragische gradueel in potentie

toenemen om in enkele ,,Träger" bizonder te kristalliseeren

en te culmineeren, wanneer daarvoor speciale voorwaarden

aanwezig zijn. Is het wilsverzet heviger, dan neemt de

tragiek en daardoor vooral de tragische indruk toe. In zoover

is Lady Macbeth tragischer dan Hamlet ^), of Jeanne d'Arc

(in „Saint Joan" van Shaw) tragischer dan b.v. King Lear.

Of de tragische indruk kan intenser zijn als een ethisch hooge

waarde door het conflict te gronde gaat (de tragiek van

Tolstoï's leven) ^). De tragische persoon kan allerlei men-

schelijke kwaliteiten bezitten, waardoor wederom de tragi-

sche indruk sterker wordt. Maar wij moeten ons van al deze

verschillende gradaties losmaken, om het tragische in zijn

kern te zien. Er is veel meer verborgen tragiek dan tragiek

die alleen in het leven van ,,tragische helden" uitkomt.

Het tragische doortrekt het geheele bestaan. Men kan het

van het menschenleven losmaken en het ook over de natuur

uitstrekken. De klimop, die, in zijn groei belemmerd, tracht

door den steenen van den muur heen de expansie van zijn

leven te stuwen, heeft een beginsel van het tragische in zich,

evenals de in het water gevallen spin, die tegen den stroom

in tracht den oever te bereiken en dit niet kan.

Het is vooral Scheler, die op dit karakter van het tragische

als „Wesenszug der Welt" wijst. ,,Bei jedem echt tragischen

Vorkommnis sehen wir über das Vorkommnis selbst, das uns

^) Vgl. Ruskin over Shakespeare's heldinnen in „Sesame and Lilies".

^) Vgl. hierover: „De Tragedie van een gezin" in „Opgang" (R. K.)

van 4 Juli 1925: „En dat is misschien wel de grootste tragedie; dat zijn

leven, dat hij meende ten offer te brengen voor het geluk der mensch-

heid, ijdel is geweest, want gericht buiten het goddelijk verband." Vgl.

Scheler, a.w., bl. 246.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen