Studentenalmanak 1935 - pagina 111

KIESRECHT IN EEN NIEUW STADIUM 111

Wat waren echter oorspronkelijk deze „standen", sten-

den" of „staten"?

Zij waren als adel en geestelijkheid in wezen zelve over-

heden, „magistratus minores", gelijk Calvijn ze noemde, die

zelve over onderdanen regeerden.

Hun staatkundige invloed was krachtig in den tijd van

den zgn. „standenstaat", die zich karakteriseerde door een

deeling van het overheidsgezag tusschen landsheer en sten-

den.

Tot een wezenlijke staats-eenheid was het in den zgn.

landsheerlijken tijd der eeuwen niet gekomen. De groote

grondbezitters, edele heeren en hooge geestelijken, oor-

spronkelijk vazallen van den koning, hadden zgn, „heerlijke

rechten" verworven. De beleening met ambten werd erfe-

lijk, evenals de immuniteits-privilegiën. De voormalige

ambtenaren werden tot „heeren", het staatsgezag was ver-

splinterd in tal van heerlijkheden. Van een „volksvertegen-

woordiging" in den modernen zin kon in dezen toestand

uiteraard geen sprake zijn.

De standen, de lagere overheden, concentreerden zich in

den tijd van den standenstaat tot in zich gesloten corpora-

ties, die zich langzamerhand de bevoegdheid hadden ver-

worven in alle gewichtige landszaken een beslissend woord

mee te spreken. Een bevoegdheid, berustend op herkomsten

en privilegies; maar vooral gerealiseerd door de politieke

machtspositie dezer standen.

Deze standen waren allerminst op maatschappelijken,

economischen grondslag gebaseerd, maar waren wezenlijk

staatkundige corporaties, die elkander ter stenden-vergade-

ring niet konden overstemmen, maar elk voor hun eigen

politieke belangen opkwamen.

Straks maken de steden als derde stand zich geldend,

In die steden viel nu wel intern een vaak overheerschende

politieke invloed van de gilden, met name van de zgn, am-

bachtsgilden op te merken.

Maar dezen invloed dankten de gilden niet aan hun struc-

tuur als economische bedrijfsverbanden, maar veeleer aan

't feit, dat zij belangrijke militaire corporaties vormden, die

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen