Studentenalmanak 1937 - pagina 148

overvloed van aanhalingen uit de Grieksche en Latijn-

sche klassieken alsmede uit de kerkvaders. De commen-

taar legt getuigenis af van een geleerdheid en een exege-

tische bekwaamheid, welke in Calvijn een humanist van

den eersten rang deden vermoeden.

Een kwestie van gansch anderen aard is het echter, of

Calvijn gedurende deze jaren zich eveneens Erasmus'

godsdienstige denkbeelden heeft eigen gemaakt. Veel

materiaal om deze vraag te beantwoorden, staat ons niet

ter beschikking. Aan zijn belangrijkste jeugdgeschrift,

den commentaar op Seneca's tractaat, valt voor dit doel

weinig te ontleenen. Het moet, dunkt mij, als bron om

Calvijns eigen ideeënwereld te leeren kennen, met de

uiterste omzichtigheid worden gebruikt. Sommigen

hebben, op grond van dit geschrift, Calvijn willen be-

schouwen als een aanhanger der Stoïcijn sehe philoso-

phie. Maar al heeft hij toen misschien sympathiek

gestaan tegenover Seneca, en mag men gevoegelijk

aannemen, dat hij voor diens ideëen niet geheel ontoe-

gankelijk is gebleven, het gaat toch veel te ver hem

daarom voor te stellen als een Stoïcijn in optima forma.

Evenmin moet men probeeren, tusschen de regels door,

een bepaalde onuitgesproken bedoeling van Calvijn te

ontdekken. Men meent dan in zijn opkomen voor den

eisch der gematigdheid een stilzwijgend verzet te be-

luisteren tegen de toenmalige politiek van koning

Frans I, die de ketters begon te vervolgen. Doch zoolang

niet van elders concrete gegevens tot steun voor deze

bewering worden aangevoerd, verdient het geen aanbe-

veling aan dergelijke beschouwingen een bijzondere

waarde toe te kennen. De aard van het bedoelde ge-

schrift laat, mijns inziens, het vormen van conclusies in

den aangeduiden zin niet toe. Men maakt zich op die

wijze aan een methodische fout schuldig. Er laat zich

geen enkel bewijs aanvoeren, dat Calvijn dezen com-

mentaar zou geschreven hebben om zijn persoonlijke

denkbeelden te verbreiden. Meer dan een vrucht zijner

humanistische studiën mogen wij er niet in zien.

Daarom komt dit werk ook niet in aanmerking, om er

142

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen