Studentenalmanak 1937 - pagina 166
in de contrapunctische werken, blijkt dit heel duidelijk.
De monumentale rust, de eenheid van indruk, alles pleit
voor het statisch karakter.
Met het bovenstaande hangt samen, dat muziek, waarin
het melodisch krakter sterk naar voren treedt, met den
naam van dichterlijk, die werken daarentegen, in welke
de harmonie de voornaamste plaats inneemt, met het
woord beeldend moeten betiteld worden. Eveneens kun-
nen we de componisten onderscheiden in subjectief dich-
terlijke geesten en objectief beeldende toonkunstenaars.
Ik wil trachten aan de hand van twee beroemde getuigen
der klankenwereld dit duidelijk te maken. Misschien zijn
ze niet de meest karakteristieke voorbeelden. Maar in
ieder geval is tusschen hen, als vertegenwoordigers van
de genoemde richtingen, een duidelijk verschil waar te
nemen.
Ik bedoel B e e t h o v e n en B a c h . B e e t h o v e n de
groote dichter, B a c h een der corypheeën uit de rijen
der plastische componisten.
Wat de v o c a l e werken betreft, bestaat bij hen het
verschil in opvatting en behandeling van den tekst. Beet-
hoven is hierin dynamisch, Bach statisch. Bach be-
schouwt den tekst als met schildersoog. Hij beeldt de
leidende gedachte in een bepaalden zijns-toestand uit,
schildert de idee op een kernachtig oogenblik. De
dichter Beethoven wil de voortdurende handeling van
zijn idee voorstellen, volgt den tekst op den voet, dicht
ons haar in ontstaan, levensworsteling, sterven.
Beethoven is dynamisch, wil de beweging, Bach wil het
oogenblik, de rust. De een gaat uit van het detail, geeft
opeenvolging van indrukken; de ander tracht het
geheel in een enkele impressie vast te leggen. Heel
anders dan Beethoven, die het volledige leven van
de leidende idee, haar strijd, haar ondergaan in de
smart, haar ingaan tot de vreugde wil uitdrukken,
schildert Bach ons niet het achtereenvolgende gebeuren,
maar beeldt het pregnante moment uit, waarin de
handeling haar hoogtepunt vindt. Beethoven kan een
160
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1937
Studentenalmanak | 240 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1937
Studentenalmanak | 240 Pagina's