Studentenalmanak 1946 - pagina 235
kwam daarvoor in de plaats. Met dat al bleef de mono-tona-
liteit gehandhaafd, zij het ook, dat Debussy haar een uit-
breiding in de breedte heeft gegeven door zich niet te beper-
ken tot de twee van ouds bekende toongeslachfcen.
De strijd tegen de monotonaliteit werd na de eerste wereld-
oorlog ingezet. D e Weense school, onder leiding van Ar-
nold Schönberg, poneerde een nieuw compositorisch systeem:
de twaajftoointechniiek. Hierbij werd ]hel5 begrip toonaard
volledig uitgeschakeld. Men hoedde zich er voor bij het com-
poneren bepaalde tonen of accoorden te laten praevaleren,
zodat het nimmer mogelijk zou zijn een „tonaal centrum" te
ontdekken. De theorie van deze school is uitterst negatief,
doordat zij gericht is op de vernietiging van het tonaliteits-
begrip. Men heeft deze richting wel aangeduid met het be-
grip atonaliteit. Dit woord is een gevaarlijk slagwoord geble-
ken. Het is gruwelijk misbruikt, en deed tenslotte dienst als
scheldwoord. Men wachte zich er echter voor aan dit woord
veel betekenis toe te kennen. Het houdt niet méér in dan
wanneer men b.v. van iemand zegt, dat hij niet in Nijmegen
woont.
Hoe meer Schönberg en zijn leerlingen van Bun eigen systeem
afweken, hoe minder onaanvaardbaar hun muziek werd. De
twaalftoontechniek heeft sloperswerk gedaan. Dat was
nodig en nuttig, doch negatief. Op het gebied der harmoniek
heeft Sdhönberg vreemde experimenten verricht. Evenmin als
van toonaarden, wilde hij iets van consonanten weten, wat in
zijn systeem begrijpelijk is. Hij introduceerde een dissonantie
van hevige graad. Hij aarzelde niet accoordew op te bouwen
uit de tonen van een melodie, af ze te construeren door
allerlei intervallen op te stapelen. De mogelijkheden waren,
toen het hek eenmaal van de dam was, oneindig. Verdienstelijk
bij dit alles is geweest, dat Schönberg een rijk gebied van har-
monieën heeft opgespoord, die later door anderen, zij het met
voorbehoud en op totaal andere gronden, gebruikt konden
worden.
Een geheel andere weg zocht Alois Haba. Hij ontwierp een
nieuw toonsysteem. Niet de halve, maar de kwart-toon was
bij hem het kleinste interval tussen twee verschillende to-
215
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1946
Studentenalmanak | 278 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1946
Studentenalmanak | 278 Pagina's