Studentenalmanak 1946 - pagina 220
schuwing toegediend. Aan geest en lichaam, aan goed en
bloed hebben wij ervaren, wat het practisch wil zeggen, dat
een behoorlijke internationale organisatie ontbreekt. Nog nooit
is in de geschiedenis der menschheid de fatale psychologi-
sche wet, waaraan de rechtelooze macht door haar eigen
aard onvermijdelijk is onderworpen, zóó duidelijk aan den dag
getreden als in deze jaren. Die aan alle macht inhaerente
ontwikkelingswet luidt aldus, dat de macht eerst wordt aain-
gewend als middel voor een begeerd doel; dat in de tweede
phase de macht wordt gezocht om zich zelf en zoo zelf haar
eigen doel wordt, om dan in de derde phase te eindigen in
overmoed en zinsverbijstering, de „hubris" en de „até" der
Grieksche tragedie. Meestal kwam dit proces in de geschie-
denis slechts gebrekkig tot uiting, werd het gekruist en onder-
broken door andere factoren en stroomingen, en moest men
daarom naar het drama grijpen, om de klemmende beteeke-
nis van die wet der macht ten volle te doen verstaan. Maar
het Duitsche volk met zijn ijzeren consequentiezucht en on-
tembaar activisme, eenmaal door de machtsgedachte tot in
hart en nieren gegrepen, heeft zijn weg niet laten kruisen of
onderbreken, maar dien weg „tenax propositi" tot het bitter
einde afgeloopen.
|Het proces begon, toen Bismarck in de jaren zestig van de
vorige eeuw tegen Oostenrijk zijn machtspolitiek inzette en
de Kreuzzeitung, het orgaan der Christelij k-conservatieve par-
tij, die toenmaals oppermachtig was, ondanks de hoffelijke,
maar niettemin bezield profetische protesten van Groen van
Pri|nsterer, gericht tot „ses amis de Berlin", het roer omwierp
en eveneens partij koos voor het rechtloos geweld. De vol-
tooiing kwam door den Fransch-Duitschen oorlog. Daar-
mede was Bismarck's doek een vereenigd Duitschland met
een oppermachtig Pruisen, bereikt. Hij haastte zich om, on-
danks allen op hem geoefenden aandrang in tegengestelde
richting, het machtsmiddel, waarmede hij zij|n doel had ver-
wezenlijkt, maar welks gevaarlijk karakter hij maar al te goed
kende, op den zolder van zijn departement zorgvuldig op te
bergen. Dr Japikse kon dan ook voor zijn grondige studie over
de Europeesche internationale geschiedenis van 1870 tot 1890
200
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1946
Studentenalmanak | 278 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1946
Studentenalmanak | 278 Pagina's