Vrije Universiteitsblad 1958 - pagina 150

(vervolg van pag. 2831)

biologie durf ik niet zo luid te spreken. Wat de natuurkunde betreft is de situatie heden ten dage zo, dat mèt de enorme vermeerdering der kennis en mèt het dieper dringen in de grondslagen der materie, de raadselen zich verdichten! En het determinisme werd onttroond. Een zo verwaande natuurfilosofie als die van 75 jaar geleden vindt de Christen-natuuronderzoeker dus niet meer tegenover zich. Behoeft hij zich dan nu geen zorgen meer te maken? Dat zij verre! Ten eerste: het determinisme is de wereld nog niet uit. En ten tweede: het materialisme is het nog veel minder. Hier heeft de Wis- en Natuurkundige faculteit der V.U. een belangrijke taak. En wat het evolutionisme betreft: de biologen van tegenwoordig weten wel, dat dat allemaal niet zo gemakkelijk gaat, dat de structuur van het leven veel minder eenvoudig is dan men wel heeft gedacht — maar toch is de dogmatisch-evolutionistische leer niet dood! En daarom is het van zo groot belang dat onze V.U. tegenwoordig ook de biologische en medische opleiding volledig kan verzorgen. Ik zei wel: de ongelovige natuurfilosofie heeft haar duizenden verslagen, maar zij kan dat nog! Altijd blijft die verleiding van een materialistische natuurfilosofie, die optreedt onder de schone schijn van de „zuivere", „onbevooroordeelde" wetenschap. Tegen die verleiding kan een Christelijke Universiteit steun bieden. En wel op tweeërlei wijze: a) door wetenschappelijk verweer en door het doen van eigen natuurwetenschappelijk en natuurfilosofisch onderzoek in Christelijke zin; b) door een Christelijk milieu te bieden aan de jonge student, een milieu dat zijn geloof tot steun en voeding kan zijnBehalve de verleidingen in het natuurfilosofische vlak is er tegenwoordig echter nog een heel andere verleiding. We spraken in het begin over een gebruikt worden van de natuurwetenschappen. Welnu dit kan ook nog op een heel andere manie dan in een natuurfilosofie. Ik bedoel: het gebruik in technische zin. Hier doemt in de laatste paar tientallen jaren een problematiek op, waarop we ons van Christelijke zijde nog lang niet voldoende bezonnen hebben. Want dit technisch gebruik gaat het gehele mensenleven omvormen en dreigt het te vervormen. Ik deuk hier niet eens in de eerste plaats aan atoombommen en dergelijke verschrikkingen. We behoeven slechts te denken aan de steeds voortschrijdende inwerking van de natuurwetenschappelijk gefundeerde techniek op de wijze van leven der mensen — in het dagelijks werk, in het moderne verkeer, in radio en televisie, in de industrialisatie der maatschappij en alles wat daarmee samenhangt om te besefi'en hoe zeer hier levenswaarden en geloofswaarden in het geding zijn. Soms lijkt het erop

dat de mensheid in zijn hantering van de gevonden mogelijkheden wordt als de tovenaarsleerling uit da gedicht van Goethe, die wel de spreuk wist om zijn machtsmiddel aan het werk te zetten, doch niet die om het te doen toppen. De niet tot God bekeerde mens kan de morele verantwoordelijkheid voor de ter beschikking gekomen middelen niet aan. Dit is geen zuiver wetenschappelijk probleem. Maar de wetenschap en met name ook de opleiding in de wetenschap s er ten nauwste bij betrokken, óók die in de na uurwetenschappen! Met name van de natuurkunde en de scheikunde komt het merendeel der afgestudeerden tegenwoordig terecht in de industrie. En het aatiiurwetenschappelijk onderzoek dat op de wereld bedreven wordt, inclusie dat wat aan Universiteiten gedaan wordt, wordt egenwoordig voor 't grootste deel gefinancierd door de industrie (en de militaire instanties). Behalve de praktische verantwoordelijkheid voor het gebruik van de natuuwetenschappen raakt ook de geestelijke instelling tegenover wat men in de natuurwetenschappen vindt in gevaar. Het element van het commerciële belang en het technische nut (wat kan ik ermee doen?) wordt steeds meer heersend in het wetenschappelijk bedrijf. (In de geneeskunde is dit gelukkig minder het geval.) Iemand gaf reeds de volgende omschrijving van wat natuurwetenschap is: „de natuur te leren beheersen door het begrijpen van haar werkingen". Het lijkt dus alsof de spreuk „kennis is macht" wordt omgedraaid. Maar waar blijft de verwondering die tot bewondering leidt? Vroeger werd God tenminste nog ontkend, zijn bestaan bestreden. Tegenwoordig wordt Hij veelal — vergeten. Wat erger is? Het is mijn overtuiging dat de Christen-natuuronderzoeker ook hier een taak en — in toenemende mate — een zware taak heeft. En daarom is het weer zo belangrijk dat de toekomstige natuurkundige en de bioloog en de medicus aan een Christelijke Universiteit gevormd worden, waar beleden wordt: de aarde is des H E E R E N en haar volheid. Gebruik van de natuur en gebruik van de kennis der natuur? Natuurlijk! Maar dan zij het niet als bij Belsazar, tot wie gezegd werd: Gij hebt wijn gedronken uit de vaten van de tempel des Heren, doch gij hebt de goden van goud en zilver, hout en steen geprezen en de God in wiens hand Uw adem is hebt gij niet verheerlijkt. Het zij zoals Zacharias het zag: Op alles — tot op de bellen der paarden: DEN H E E R E HEILIG. En daarom is het zo zinvol dat in de hal van het natuurkundig laboratorium der V.U. rondom op de wanden te lezen staat: Gij Here zijt waardig te ontvangen de heerlijkheid en de eer en de kracht, want Gij hebt alle dingen geschapen en door Uw wil bestaan ze en zijn ze geschapen. 2834

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen