Vrije Universiteitsblad 1965 - pagina 5

„Toen hij op 10 oktober 1930 op 26-jarige

de oorzaken dat hij pas te laat tot

leeftijd

besef kwam dat het ook wel eens teveel

hei

ambt

van

hoogleraar

aan-

vaardde, nam hij een taak op zich, waar-

kon w o r d e n . "

van wij ons achteraf nauwelijks de zwaarte

Deze gesprekken vonden hun

kunnen

in

voorstellen.

Tot

aan

1938

ver-

de

ernstige

ziekte

die

het

aanleiding

hem

trof

in

zorgde hij geheel alleen alle colleges in

1960 en die hem noopte een groot deel

de wiskunde

van

en

op zodanige

wijze

dat

zijn leerlingen onweerstaanbaar door zijn enthousiasme heldere

werden

stem drong

meegesleept. door

activiteiten

te

beëindigen.

Ze

Zijn

hij altijd had voor zijn medewerkers. Mis-

en

schien nog sterker dan die aan zijn grote

doorzichtige

wetenschappelijke gaven spreekt tot ons de

de

deuren heen, maar ook zijn

zijn

waren tekenend voor de consideratie die

muren

en vaak verrassende wijze van behandeling

herinnering aan zijn persoonlijk optreden,

van moeilijke onderwerpen deed zijn hel-

zijn

dere gedachten gemakkelijk ingang vinden

mildheid van oordeel, zijn bescheidenheid.

bij zijn leerlingen.

rekening

houden

met

anderen,

zijn

W e l l i c h t was dit ook voor een deel het geheim van het stimulerend effect van zijn

Van

het

begin

van

zijn

loopbaan

aan

was hij ook bulten de universiteit voor de wiskunde in Nederland, en in het bijzonder voor de wiskundigen, een man van betekenis. A l spoedig trad hij toe tot het bestuur van het Wiskundig Genootschap, dat hij zeer

vele jaren (behalve van tijd tot tijd

ook

als

voorzitter)

gediend

heeft

als

inspecteur der boekerij. In de oorlogsjaren heeft zijn moedig gedrag niet alleen velen binnen en buiten de eigen universiteit gesterkt, maar ook daadwerkelijk verder geholpen.

Na

de

oorlog

werd

professor

Koksma een van de leiders van het wiskundig leven in Nederland.

contact met zijn leerlingen. Vaak was zijn vertrouwen in hun capaciteiten en prestaties groter dan hun eigen vertrouwen. Dat betekent niet dat hij de zwakke stee in een betoog

niet onmiddellijk

door

had.

Hoe

vaak wist hij niet met een enkel

woord

iemand schaakmat te zetten. Maar niemand behoefde zich gekwetst te gevoelen, want ten eerste was zo'n opmerking meestal niet voor tegenspraak vatbaar en ten was

er

nimmer

tweede

sprake van een

intentie. Koksma's mildheid en

kwade

gevatheid

maakten hem tot een uitstekend diplomaat, een goed onderhandelaar in moeilijke gevallen

en

een

voortreffelijk

organisator.

In de periode van 1945 tot 1960 ontplooide

Het is vooral zijn werk dat het internatio-

zich zijn activiteit in alle richtingen. Hij

naal congres van wiskundigen te Amster-

was een van de oprichters van het Mathe-

dam in 1954 zulk een succes geworden is

matisch Centrum en heeft daaraan tot op

en

heden steeds mede leiding gegeven. Hij

gressen.

werd voorzitter van de Fryske Akademy en ook

voorzitter

christelijk

van

de

middelbaar

Vereniging en

voor

voorbereidend

hoger onderwijs te Amsterdam. Hij werd in het bijzonder de stuwkracht voor het inter-

een

voorbeeld

voor

volgende

con-

De laatste vier jaar was Koksma gedwongen zich te beperken. echter vermoedelijk

Deze

jaren

niet de minst

zijn

geluk-

kige van zijn leven geweest.

nationaal congres van wiskundigen te A m -

Hij concentreerde zich op zijn colleges en,

sterdam

in

1954

als

secretaris

van

dit

hoewel

congres, terwijl hij tegelijkertijd (voor

de

horen was dan

hij misschien

iets minder

ver

aan het begin van

te zijn

tweede maal) Rector Magnificus was van

loopbaan, hij had nog niets verloren van

de V r i j e Universiteit.

zijn vermogen zijn hoorders te boeien. Z o

Zo

veelzijdig

waren

zijn

activiteiten

en

bemoeiingen dat men zich met verbazing afvroeg hoe het hem mogelijk was dit alles te doen. In persoonlijke gesprekken heeft hij dikwijls tegenover anderen zijn bezorgdheid uitgesproken dat zij niet moesten doen

als hij. De

leer-

lingen nog beter en zijn presentatie van de behandelde onderwerpen

nog

helder-

der. Hij zei zelf van zijn colleges, een dag voor zijn heengaan: „ I k doe het zo g r a a g " . Nogmaals,

professor

Koksma

is van

ons

heengegaan en w i j lijden een groot verlies. Maar voor hem is er slechts winst,

gemakkelijkheid

denken

mogelijk, was het contact m e i zijn

waarmee

van het een

hij

in

zijn

want

op het ander

kon

Heiland. Trooste G o d zijn vrouw en kin-

overstappen was naar zijn zeggen een van

deren.

hij

vertrouwde

op

zijn

Heer

en

P. Mullender.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen