Vrije Universiteitsblad 1970 - pagina 151

tijd betekend dat de medicus op een bepaald ogenblik in een individueel geval zal moeten beslissen welke weg hij zal moeten inslaan, nl. streven naar verlenging van het leven van de patiënt of naar verlichting van zijn lijden. Het lijkt mij ondoenlijk en daarom onjuist om te trachten voor het medisch handelen in deze zaken strikte regels voor te schrijven. De keuze tussen levensverlenging enerzijds en verlichting van het lijden anderzijds zal altijd een hoogst individuele keuze moeten zijn en mag mijns inziens niet gebaseerd zijn op dogma's, doch behoort gefundeerd te zijn op een werkelijke diagnose, d.w.z. een zo goed mogelijk inzicht in de situatie van de patiënt en zijn onmiddellijke omgeving. De tweede aanduiding van de conflictsituatie, waarin de medicus zich altijd heeft bevonden, maar misschien in de moderne tijd wat meer dan vroeger, toen niet-medici minder ingelicht waren over de mogelijkheden van de moderne medische techniek, is deze: Moet de arts laten prevaleren wat hij zelf in de gegeven situatie het beste acht, of dient hij, en zo ja, in hoeverre, rekening te houden met en af te gaan op de wensen van de patiënt en diens omgeving? Bij die wensen moet men dan altijd bedenken dat het om de uitgesproken wensen gaat, die lang niet altijd precies weergeven wat er nu eigenlijk bij de patiënt of zijn familieleden innerlijk leeft. Ook hierbij gaat het er weer doorlopend om te trachten enerzijds niet te autoritair op te treden, doch anderzijds evenmin geheel aan de leiband van de patiënt en zijn omgeving te lopen, omdat dat laatste nogal eens op paden voert, die voor die patiënt en zijn omgeving heilloos zijn. De gehele getekende conflictsituatie geldt voor alle medici in vrijwel al hun

Uitreiking van bul aan geslaagde artsen

medisch handelen, maar men mag misschien zeggen dat een christen het daarin relatief nog wat minder moeilijk heeft dan de niet-christen, omdat de eerste voor de uiterst moeilijke beslissingen, waarvoor hij telkenmale geplaatst wordt, hulp en inzicht van Boven mag verwachten. De noodzakelijkheid van een christelijke universiteit wordt tegenwoordig vaak bettvist. Acht u het niet een voordeel, dat u juist aan de Vrije Universiteit in de gelegenheid bent om de ingewikkelde problematiek, waarvoor de wetenschap u plaatst, met geestverwanten te bespreken? Het is ongetwijfeld een voordeel dat men aan een universiteit als de Vrije de ingewikkelde problematiek, waarvoor men zich geplaatst ziet, met geestverwanten kan bespreken. Die geestverwanten zouden overigens ook in nietchristelijke universiteiten waarschijnlijk wel te ontdekken zijn. Anderzijds kan juist een gesprek met niet-geestverwanten soms enorm verhelderend werken. Het thema van de medische faculteitsdag is: ,,De zorg voor het leven". Behoort de VU als reformatorische universiteit aan dit punt meer of andere aandacht te geven dan een rijksuniversiteit? Ik geloof niet dat men zeggen kan, dat de Vrije Universiteit als reformatorische universiteit aan de zorg voor het leven méér aandacht behoort te besteden dan bijv. een rijksuniversiteit. Ze behoren dit allemaal te doen, hetgeen o.a. tot uitdrukking komt in één van de doelstellingen van de universiteit, nl. het aankweken van maatschappelijk besef en verantwoordelijkheidsgevoel. Of de Vrije Universiteit een ander soort aandacht aan dit onderwerp zal moeten besteden is een vraag die men

zowel bevestigend als ontkennend zou kunnen beantwoorden. Ontkennend, omdat medisch-technisch gezien de christen-arts en de christen-verpleegster geen andere zorg zullen kunnen bieden dan de niet-christenen. Bevestigend, omdat ónder die medisch-technische verzorging voor de christen een grondslag ligt, of althans behoort te liggen, die hem o.a. kan behoeden voor een al te mechanische opvatting van zijn taak. De zorg voor het leven zowel vóór de geboorte als in het ouderdomsstadium geeft nogal eens stof tot nadenken, vooral door de ethische problematiek, die hiermee samenhangt. Geldt hetzelfde voor de periode vlak na de geboorte? Ja, en de oorzaak daarvan houdt verband met de eerste vraag. Het is tegenwoordig ongetwijfeld mogelijk om kinderen in leven te houden, die, laten we zeggen 20 jaar geleden, zeker overleden zouden zijn. De kans echter dat dergelijke kinderen zonder enige beschadiging, met name van de hersenen, in leven blijven, is zeker minder dan die voor normaal geboren voldragen kinderen. Aangezien van te voren bijna nooit te voorspellen valt hoe de afloop zal zijn, blijft het medische team genoodzaakt zich in te spannen om pasgeborenen in leven te houden, en beschadigingen zoveel mogelijk te voorkómen. Grove beschadigingen kondigen zich al in de eerste levensdagen aan, maar plaatsen de arts terstond voor het in de eerste vraag aangeroerde probleem: Moeten we proberen dit kind tot iedere prijs in het leven te behouden, of moeten we liever het natuurlijke beloop van de aandoening afwachten ? De lichtere defecten uiten zich soms pas veel later en komen bijv. alleen aan het licht doordat een kind later op school moeite blijkt te hebben met leren. Zoiets kan voor het kind zelf en zijn ouders groot leed betekenen, maar zou het dan verantwoord geweest zijn om direct na de bevalling niet in te grijpen, terwijl dat ingrijpen toch ook heel goed had kunnen resulteren in een volledig normaal kind? Ook aan dit probleem zit weer een andere kant, namelijk deze, dat voor verbeterde en verVU-BLAD

13

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen