VU Magazine 1971 - pagina 204

wat weet U van

INGEZONDEN Kiesrecht, medezeggenschap, politieke partijen, inkomens- en bezitsverdeling... Cursus BURGERSCHAPSKUNDE, 40 schriftelijke lessen voor f 25,het raadlidmaatschap, begroting, ruimtelijke ordening, gewestvorming... Cursus DE GEMEENTERAAD 23 schriftelijke lessen voor f 20,invloed van de burger, parlement, gemeente, economisch beleid, recht, dienstplicht... Cursus voor jongeren POLITIEK BEKEKEN, 12 schriftelijke lessen + documentatiemappen voor f 9,50

Vraag nog heden gratis prospectus onder vermelding van de naam van de cursus(sen) en de letters VU bij:

STICHTING BURGERSCHAPSKUNDE Postbus 349 Leiden Telefoon 01710-44451

KREDIETEN voor ACADEMICI * kopen van een huis eventueel tot meer dan 100% v d k o o p s o m

* praktijkovername * associatie * zelfstandige vestiging Instituut voor Verzekerings- en financieringszaken voor Academici Barendrecht Postbus 23 Tel. 01806-2500*

I.V.A. Dir Mr R.G den Hollander

46

Bevolkingsgroei en milieuvervuiling Op het artikel 'Is de mens kroondrager over de schepping?', dat prof. dr. L. Vlijm in het novembernummer van VU-magazine schreef, wordt hieronder gereageerd door twee van zijn studenten. Tenminste één verwijt kan men Vlijm niet maken: dat is de door B. van Kaam gesignaleerde oude klacht dat men 'Bij het optreden van hoogleraren zo weinig merkt van de invloed der beginselen' (pag. 3). Het trachten praktische konsekwenties te trekken uit zijn geloofsovertuiging valt op zich toe te juichen. Wij hebben echter kritiek op zijn kijk op de oorzaken van milieuproblemen en de oplossing daarvan. Vlijm stelt: 'De grootste bedreiging voor de natuur en indirekt dus voor de mensheid, is aanwezig in de overbevolking' en 'Hier ligt het hoofdprobleem van de relatie tussen mens en natuur: de explosieve bevolkingsgroei'. Onzes inziens komt de dreiging niet alleen van de bevolkingsgroei maar met name van de wijze en de groei van de ekonomische produktie. Het is nodig iets nauwkeuriger te kijken naar de toename van de wereldbevolking en naar de bedreiging van het menselijk milieu.

dat de oceanen vergiftigd worden, de atmosfeer veranderd wordt of doordat zoveel vergiften in het milieu gedumpt worden dat ze in de voedselketens van de mens terechtkomen. De 'milieubelasting' (d.i. de aantasting van het milieu) per hoofd van' de bevolking is voor ontwikkelde landen 10 a 20 maal zo hoog als voor de ontwikkelingslanden. Het zijn dus de ontwikkelde landen die deze problemen veroorzaken; daar moet dus ook de remedie gevonden worden. In ontwikkelde landen als Nederland is sinds de tweede wereldoorlog de vervuiling vele malen sterker toegenomen dan de bevolkingsgroei. Het grote probleem is dus niet dat het aantal hoofden toeneemt maar dat de vervuiling pér hoofd toeneemt. Om deze reden is het onjuist de illusie te wekken dat met alleen geboortebeperking het milieuvraagstuk op te lossen zou zijn.

Bevolkingsgroei

1. t.a.v. de derde wereld. Vlijm beveelt aan: Koppel de ontwikkelingssamenwerking aan het stellen van normen voor geboortebeperking door ontwikkelingslanden. Dit is o.i. door zijn eenzijdigheid misplaatst. Het is nodig in te zien dat om het voedsel- en bevolkingsvraagstuk op te lossen, deze landen de kans moeten krijgen zich ekonomisch te ontwikkelen. Dit moet het eerste en overheersende kriterium zijn voor ontwikkelingssamenwerking. Zolang wijzelf meer uit ontwikkelingslanden halen dan erin stoppen, b.v. door bescherming van onze industrie en landbouw door hoge invoerrechten en het kunstmatig laaghouden van de wereldmarktprijzen voor grondstoffen uit de derde wereld, krijgt de derde wereld deze kans niet. 2. t.a.v. bevolkingsgroei. We hebben gewoon mensen zat. Verdere stabilisatie van de bevolking is dringend gewenst. 3. t.a.v. milieuproblemen in b.v. Nederland. Nodig is allereerst dat we een vraagteken zetten achter de wenselijkheid van verdere ekonomische groei per hoofd van de bevolking. De vraag is bovendien wie eigenlijk beslist hoeveel en wat er geproduceerd wordt. Het zou wel eens kunnen zijn dat veranderingen op deze punten in onze huidige sociaal-ekonomische struktuur onmogelijk zijn.

De cijfers van de wereldbevolking lopen in verschillende delen van de wereld sterk uiteen. Het belangrijkste verschil bestaat tussen ontwikkelde landen met groeipercentages van 0-1,2 en onontwikkelde landen met groeipercentages van 1-3,5. Dit is een belangrijke aanwijzing dat meer welvaart leidt tot afname van de bevolkingsgroei en niet tot toename zoals Vlijm stelt. De geweldige hongerproblemen in de derde wereld worden verergerd door de bevolkingstoename. Toch is dit niet het milieuprobleem dat tot de ondergang van de wereld zal leiden. Het is zo, dat de aarde in principe een veelvoud kan voeden van de huidige wereldbevolking. Het voedselprobleem van de derde wereld is allereerst een landbouw-ekonomisch en distributieprobleem. Nu is er uiteraard niemand die een pleidooi voert voor bevolkingstoename. Er is wel veel diskussie over de vraag of er enige kans van slagen is in het omlaag brengen van groeicijfers als men de bevolkingsgroei benadert als technisch probleem; als probleem van cijfers, op te lossen door voorlichting en het uitdelen van pillen. Op internationale milieuconferenties brengen juist de vertegenwoordigers van de derde wereld naar voren dat het vooral sociale, ekonomische en religieuze faktoren zijn die de hoogte van het groeicijfer bepalen. In veel ontwikkelingslanden is het hebben van veel kinderen b.v. de enige mogelijkheid om in de arbeidsbehoefte van het gezin (in de landbouw) of in een verzekering voor de oude dag te voorzien.

l\/lilieuproblemen Een wereld-milieukrisis is in de komende decennia zeker mogelijk, bijvoorbeeld door-

Aanbevelingen

We laten de lezer met meer vragen achter dan dat we oplossingen bieden. Het verder zoeken naar afdoende oplossingen is echter beter dan te geloven in illusies. Auke Bijlsma Jan de Vries (studenten biologie) (Naschrift van prof. L. Vlijm: 'Ik waardeer dit stuk als een positieve aanvulling. Met de strekking ervan ben ik het volledig eens.J

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen