VU Magazine 1972 - pagina 235

periodes. Men nnoet ook financieringsdoeleinden uitkiezen die min of meer een ad hoe-karakter dragen. Het is duidelijk dat In een groot land als India zonder meer een half miljard kan worden geplaatst, ik zeg nu maar wat, in de vorm van lopende financiering voor zijn industriële behoeften. Als dat het volgend jaar niet gebeurt, dan hebben ze pech gehad, maar er wordt per saldo toch geen enkele schade geleden. Ze hebben hun industriële apparaat althans één keer kunnen aanvullen met onderdelen en met andere benodigdheden. Iets anders is, wanneer je een heel groot project zou opzetten en de financiering ervan afhankelijk zou stellen van de trekkingsrechten. Dat zou ik niet doen. Een soortgelijk argument geldt natuurlijk ook voor het binnenland. Als de conjunctuur dat nodig maakt, zegt de overheid: je moet beperken. Nou, dan vallen er ook koppen. Je moet het beschikbaar stellen van trek-

zien en die alle verwachtingen die je had, volslagen omkeren. Men had vorig jaar kunnen zeggen: de creatie van trekkingsrechten op 1 januari 1972, waartoe drie jaar eerder besloten was, had kunnen vervallen. Er is geen grotere onverwachte ontwikkeling denkbaar dan de dollarexplosie van vorig jaar. Het isabsurd geweest, geredeneerd vanuit het oorspronkelijk idee waarmee de trekkingsrechten werden georeerd, dat daarboven op ook nog eens nieuwe liquiditeiten in omloop werden gebracht. Als men naar eer en geweten dit systeem had toegepast, had men het moeten afgelasten. Als men dus niet uit liquiditeits-overwegingen dit nieuwe geld creëert, uit welke overwegingen kan het dan zijn? Dan komen er allerlei rationalisaties, maar er is, dacht ik, maar één reden en dat is: het is wel gemakkelijk. Geruisloos hebben we er zoveel bij. De Nederlandse Bank heeft als je het optelt in die drie keer (op 1 januari 1970, '71 en '72) driekwart miljard gulden ge-

«;5es^;"-

7*; # v\

"Cl '>«: UM

•.-"" \

beurt, 't Is eigenlijk een heel eenvoudig verhaal: iedereen krijgt geld, en dat daar dan op den duur inflatie van komt, zal iedereen op het moment een zorg zijn. Het is dezelfde psychische gesteldheid waarin ik, als loontrekker de grootst mogelijke loonsverhoging zou willen incasseren. Ik noem maar een dwaas bedrag: vijftien procent. Ik weet, dat dat natuurlijk niet kan. Veertien procent wordt weer ingehaald door prijsstijgingen en ik houd niks over, maar dat zie ik dan wel weer. Een ander bezwaar tegen die trekkingsrechten voor ontwikkelingsdoeleinden: er wordt weleens gezegd: dan gaan de regeringen hun nationale ontwikkelingsverplichtingen terugbrengen. Het brengt de westerse landen in de verleiding te zeggen: op deze manier wordt het geregeld en zelf kan ik met minder toe. Het lijkt me moeilijk om met goed fatsoen zo te reageren. We hebben een afspraak gemaakt voor de nationale hulp. Als je nu speciale trekkingsrechten creëert via een internationaal ontwikkelingsinstituut, dan worden daarmee projecten gefinancieerd. Maar welk land zou dat bij zijn eigen 0,7 procent ontwikkelingshulp moeten rekenen? Dat kan niet. Een ander bezwaar luidt, dat de trekkingsrechten, als ze ten goede komen aan ontwikkelingslanden, niet worden gebruikt waarvoor ze in het leven zijn geroepen.

W^^AM

^t^2.i - ^ J

A(

mt'. kingsrechten aan ontwikkelingslanden vergelijken met wat er nu gebeurt. Is het huidige stelsel goed vergeleken bij wat voorgesteld is? Dat er aan het voorgestelde systeem bezwaren kleven is duidelijk. De vraag is; zijn de bezwaren van het huidige systeem niet groter? Is dat bestaande stelsel nu zo geloofwaardig? Naar mijn idee blijkt overtuigend dat dat niet het geval is. Ivlartin zegt: het kan zo zijn, dat je soms blinder creërt dan het vorige jaar, dat het bedrag, dat in omloop wordt gebracht, moet wisselen. Dat is niet de bedoeling van het systeem, maar het verdrag laat afv^ijkingen van het vastgestelde bedrag toe. ^at is het geval wanneer er ontwikkelin9en plaats grijpen die niemand had voor-

ruisloos erbij gekregen. Alsof het was verdiend. Ik hoorde een Afrikaan klagen over het feit, dat in het westen die trekkingsrechten scheutig worden uitgegeven, terwijl er een inflatie gaande is. Hij zou het zich beter kunnen voorstellen in een periode van deflatie. Precies. Men zegt nu: we hebben een ideaal systeem, en we kunnen hèt flexibel toepassen. Als er teveel zou zijn kunnen we remmen. De praktijk laat zien, dat het niet gebeurt. Het is immers voor niemand nadelig, zelfs niet voor het kleinste land, om geld te krijgen, en dat is wat er ge-

Je moet nagaan of het doel waarvoor ze zijn geschapen, wordt geschaad door deze koppeling aan ontwikkelingsfinanciering. Dat is niet het geval. Want waar gaat het om? Er moet meer geld in omloop komen. Dat komt immers in omloop. Dat is eigenlijk het hele verhaal: er moet meer internationale liquiditeit komen en dat gebeurt. Verder moet men natuuriijk de ogen niet sluiten en het huidige stelsel beschrijven als een ideaal theoretisch model. Dat is een woordenspel. Men moet niet zeggen: op de huidige manier worden ze nergens voor besteed, en als ze worden gekoppeld aan ontwikkelingsfinanciering, worden ze wel ergens voor besteed, en dat strijdt dus met de doelstelling. Een wezenlijke eigenschap van geld is, dat het kan worden besteed. Als je geld wilt creëren dan moet je er rekening mee houden dat het zal worden besteed. Het is zo, dat wanneer je het koppelt aan bestedingen, 100 procent wordt besteed. Nu zeggen een heleboel mensen: in het huidige systeem staat dat niet vast. Misschien wordt er wel wat besteed, maar toch niet honderd procent. Dat is een bewering die nooit i^^iSSBSPiftaSSSSS-trSfiSiSS

27

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen