VU Magazine 1972 - pagina 472

diepste gemeenschap, die Paulus tot z'n radicale uitspraken bracht, onthullend in zijn tijd en relevant in de onze. Ik denk in dit verband aan uw participatie aan het belangrijke rapport: Apartheid and the Church, waarin op lucide wijze beslissende aspecten van het evangelie naar voren komen, niet in spectaculaire nieuwe vondsten, maar in een nieuwe appellerende eenvoud. Daarin ligt besloten de onmogelijkheid van élke aristocratie van geslacht, natie en ras en van alle vormen van discriminatie die thans wel als een vloedgolf over de wereld gaat en waarbij wel niemand - geen enkel land ook - zich hoogmoedig boven anderen zal mogen verheffen.

Vier vluchtpogingen Vanuit de ontdekking van deze eenvoud wordt het duidelijk, dat geen enkele vlucht uit deze nieuwe verantwoordelijkheid mogelijk en legitiem is. Uw appèl, dat op nieuwe begaanbare bruggen gericht is, omvat dan ook terecht een protest, een duidelijke kritiek op allerlei pogingen te vluchten in een pseudoexplicatie m.n. wanneer ze een 'religieus' karakter of een 'bijbels' gewaad zou pretenderen. Ik noem - zonder citaten uit uw publicaties - enkele markante vluchtpogingen: 1. de vlucht in het eschalon, in de toekomst, waarin deze radicaliteit wèl werkelijkheid zou worden tot in het dan voor allen mogelijke en dragelijke in de viering van het avondmaal des Lams, een ondragelijke visie op 'het laatste', omdat de werkelijkheid van het leven nü door dit 'laatste', door deze toekomst niet beslissend wordt bepaald en niet vertoont de invloed van de krachten van de toekomende eeuw. 2. Evenmin is het mogelijk te vluchten in een 'onzichtbare' kerk, waarin dan tot sussing van het kerkelijk geweten de radicaliteit een plaats zou kunnen krijgen en waarin de tegenstellingen en de vervreemding en de distantie wèl zouden zijn overkoepeld. Uw herinnering aan de reformatorische visie op de kerk - onzichtbaarheid niet als vluchthaven, maar als waarschuwing tegen institutionalisering is een bewijs, dat er altijd weer nieuwe en eenvoudige ontdekkingen mogelijk zijn, stimulerend voor alle vormen van theologiseren. 3. Evenmin zal een vlucht mogelijk zijn in een zodanige dualistische twee-rijken-leer, waarin wel theoretisch van de twee regimenten wordt erkend, dat ze één Heer hebben, maar het verband met deze Heer temidden van de kinderen der mensen meer en meer vervaagt zonder zegenende en bevrijdende kracht met het dramatische gevolg, dat óók binnen de kerk de gestalte van de Heer begint te vervagen. 4. Tenslotte is er de laatste uitvlucht van het gecompliceerde leven. Meermalen klinkt in vele discussies het verwijt van een gebrek aan analyse vaxi de gecompliceerde situatie in uw land en wie zal niet willen erkennen dat 4

'Dankie . . ., dankie . . .' Een oude kennis

dit gevaar - het uit de verte oordelen - altijd reëel en acuut blijft? Juist de co«crere betekenis van het evangelie ook voor interraciale verhoudingen impliceert de analyse en waarschuwt tegen ongegronde oordelen. Dit verwijt van gebrek aan analyse vindt echter tegenover zich een steeds groter wordende stroom van informatie en onze motieven hangen samen met de overtuiging van hen in Zuid-Afrika die zèif, niet uit de verte, maar van nabij, zich de spanningen en complicaties bewust zijn geworden, maar nimmer als contra-instantie tegenover de verontrustende radicaliteit. Daar ligt het besef in, dat het evangelie altijd in uiterst gecompliceerde situaties zich een weg heeft gebaand. Dat uw ogen - ik denk aan vele artikelen in 'Pro Veritate' zonder enig hard en onbillijk oordeel over anderen - hiervoor opengingen, blijkt voor mijn besef nog het meest uit het feit dat juist die complicaties - in een dynamische evolutie - u vervullen met een diepe bezorgdheid in de vraag, of het in de nabije toekomst nog mogelijk zal zijn bruggen te bouwen vanwege allerlei mogelijkheden van dreigende explosies en vanwege een groeiende vervreemding der rassen èn vanwege de moeilijkheid om de in de kerk verkondigde boodschap nog als volstrekt geloofwaardig te verstaan.

Verwijten Temidden van deze zorg, die u vervult - zij het gelukkig zonder verlammend effect - zal

het verwijt van staatsgevaarlijkheid en revolutiegeest u nauwelijks meer kunnen schokken, noch het verwijt van humanisering of secularisering. Veelmeer moest wel de overtuiging groeien, dat het evangelie juist op waarlijk onoverkomelijke situaties gericht was en daarin een nieuwe weg kwam banen. Zonder op irriterende wijze zich aan te dienen met een profetische allure zal het mogelijk zijn zich zinvol te herinneren de profetische kritiek in Jesaja op alle vormen van religieusiteit - tot in het vasten en in de ootmoed toe - die niet merkbaar worden op de straten en pleinen der wereld. Als alles concreet wordt - aldus Jesaja - en de boeien der goddeloosheid worden losgemaakt, de banden van het juk ontbonden, de verdrukten vrijgelaten, de hongerigen het brood wordt gebroken en arme zwervelingen in huis worden gebracht, de naakte gekleed, dan zal uw licht doorbreken en uw mond zich spoedig sluiten, uw heil zal voor u uitgaan, de heerlijkheid des Heren zal uw achterhoede zijn. Als gij dan roept, zal Hij zeggen: Hier ben Ik. En wanneer gij uit uw midden het juk wegdoet, het wijzen met de vinger, en de hongerige schenkt, wat gij zelf begeert dan zal uw donkerheid zijn als de middag. Hier worden geloof èn leven op onlosmakelijke wijze met elkaar verbonden, op kritische wijze ook, evenals in de gelijkenis, waarin iemand z'n eigen schuld kwijtgescholden krijgt, maar de vergeving aan anderen niet over z'n hart kan krijgen en dan - in de dramatische pointe van de gelijkenis - z'n eigen schuld weer terugkrijgt. Dat al deze momenten in uw arbeid weer nieuw accent kregen in een gecompliceerd land en in publieke verantwoording meet wel respons wekken. Uiteraard kan deze respons geplaatst worden in een context waarin het evangelie niet of nauwelijks meer doorklinkt maar ze kan ook tot een getuigenis worden met steeds toenemende duidelijkheid. Moge dat,gevolg - deze evidentie - de weg banen tot een steeds nauwkeuriger en verantwoorde analyse van alle factoren, die met het rassenprobleem in uw land - en elders - samenhangen en u zo bemoedigen in uw verdere leven, wetend dat het evangelie niet naar de mens is, óók niet in z'n consequenties en daarom altijd weer kritisch en verontrustend is voor ons allen. Moge de nieuwe relatie tussen u en onze universiteit - in dit eredoctoraat - verheven zijn en blijven boven elke simplificering van uw problemen, maar tegelijkertijd een teken zijn van een opnieuw luisteren naar de betuiging van de ene Heer die op wonderlijke wijze elke hoogmoedige pretentie uitschakelt: Gij zijt het licht der wereld, een stad op een berg en het zout der aarde. Moge het u gegeven zijn in waarachtigheid en zonder bitterheid, in liefde met woord en daad en in voortgaande bezinning over het evangelie voor alle kinderen der mensen te dienen al de kinderen van uw volk. (langdurig applaus).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen