VU Magazine 1973 - pagina 461

Geschiedenis door erfelijkheid Het vragen om een bloedproef aan een kannibaal vereist enige moed - zelfs als hij als 'bekeerd' beschouwd mag worden. Enkele oude verhalen vertellen wat er gebeurde toen de bewoners van het eiland Nieuw-Guinea geïsoleerd werden van de rest van de mensheid, vóór de farao's in Egypte regeerden. Genetici van de Universiteit van Canberra, Australië, gebruiken bloedproeven om deze gecompliceerde, maar ongeschreven geschiedenis, samen met anthropologen, archeologen en taalkundigen te ontwarren. Een merkwaardige lappendeken van menselijk leven heeft zich over de bergen en bossen van Nieuw-Guinea uitgespreid. Geschiedenis en geografie hebben het land verdeeld in meer dan duizend verschillende groepen, elk met hun eigen taal en primitieve landbouw en vaak kannibalisme. Erfelijkheid heeft zijn stempel gedrukt op genetische overeenkomsten en verschillen tussen groepen. Genetici testen hen door het bepalen van bloedgroepen en door nauwkeurig te letten op andere wisselende vormen van bepaalde genen. Op dezelfde manier geven variaties in taal de taalkundige de gelegenheid verwantschap af te leiden tussen schijnbaar verschillende groepen. Vaak komt een verband tussen talen, die op het eerste gezicht geheel verschillend zijn, slechts aan het licht door geduldig veldwerk van taalkundigen, die bv. een gelijk gebruik van een voornaamwoord ontdekken, daar hetzelfde woord wordt gebruikt voor hetzelfde onderwerp, enz. Uit zulk taalkundig onderzoek duikt het bewijs op dat in het verre verleden nieuwe stammen meer dan eens door het eiland zijn getrokken, dan werden tegengehouden en zich verspeidden als de golven op een zeedijk. Noch taalkunde, noch genetica is op zichzelf voldoende of betrouwbaar; mensen kunnen nieuwe talen leren en vreemdelingen kunnen in een stam inhuwen. Maar wanneer de taalkundige en de geneticus tot dezelfde conclusies komen mag aan deze conclusies een redelijk verti'ouwen worden gehecht. Als daaraan dan nog de ontdekkingen van de archeologen over het ontstaan van de land-

bouw en andere gebeurtenissen in verschillende delen van het eiland kunnen worden toegevoegd, begint het vage verleden vorm aan te nemen. In de oostelijke berggebieden van NieuwGuinea tonen de ondergrondse overblijfselen van oude planten aan, dat de eerste mensen in dit gebied jagers waren, die leefden in eikenbossen. Het taalkundig en genetisch bewijs weerspiegelt de gecompliceerde geschiedenis van deze jagers. Een oorspronkelijke bevolking, die misschien 20.000 jaar geleden op het eiland arriveerde, wordt nu vertegenwoordigd door kleine groepen afstammehngen, die zich verspreid hebben over verschillende delen van het eiland. Twee of drie golven van andere jagende volken trokken de berggebieden vanuit het Westen binnen, waarbij de laatste groep eerst langs de noordkant van het eiland reisden vóór zij naar het zuiden afboog, het berggebied in. Daarna bestormden, ongeveer 3000 jaar voor Chr., heel andere mensen, nl. lichter gekleurde Austronesiërs, het eiland vanaf de kant van de Stille Oceaan. Het waren landbouwers, die bananen, suiker en knolgewassen verbouwden, en bovendien varkens hielden. Ze vestigden een grote nederzetting aan de oostkant van het eiland en drongen in de berggebieden door. De indringers werden uiteindelijk tot staan gebracht door de jagende stammen bij de Chimbu-rivier. De taalkundige en genetische verschillen bestaan nog tot op deze dag. Langs een lijn op de kaart komt bv. onder de eerste jagers bloedgroep B tweemaal zo vaak voor aan de ene zijde, dan onder de eerste binnengedrongen boeren aan de andere zijde. De jagers leerden landbouw van hun vijanden. De volgende omwenteling in het leven van de berglanden van Nieuw-Guinea gebeurde veel later, ongeveer 1600 na Chr., toen de zoete aardappel werd ingevoerd. Deze was zo geschikt voor berglandbouw, dat dit een bevolkingsexplosie onder de bergbewoners veroorzaakte. Toen de groeiende stammen zich over het nieuwe gebied verspreidden, ontstond een verdere micro-evolu-

Voor CONFERENTIES KADERCURSUSSEN STUDIEWEKEN

Dennenheul Ermelo Voor groepen van 20 tot 52 personen (er wordt slechts één groep tegelijk ontvangen!) Logies: 12 één- en 20 tweepersoonskamers Overigens: eet'/conversatiezaal, grote hall, overdekt terras Ligging: op het mooie Sonneheerdt-bosterrein, grenzend aan het Putterbos Beschikbaar: oktober tot mei, uitgezonderd de Kersttijd Des zomers en met de Kerst: pension voor individuele blinde gasten met geleide Voor- en nazomer: groepen bejaarden of lichamelijk gehandicapten

Inlichtingen: p.a. Bllndentehuls Sonneheerdt Ermelo Telefoon (03417)27 41

(^We leveren al jaren aan de VU. Maar we zijn er

natuurlijk ook voor u. ^ e winkelier heeft 'ty

V

Edet King Size 500 vel Edet Vierling 1000 vel Edet Dublit 2 rol dubbel

f 0.68 f 1.45

toiletpapier

f 1.15

Edet Dublit 6 rol in handige draagtas Edet Decor 2 rol hagelwit dubbel tissue toiletpapier met decoratieve rand Edet Decor 4 rol Edet keukenrol Edet Helpmij 2 rol snel absorberend keukenpapier Edet Dubelin 2 rol dubbel tissue keukenpapier met decoratieve rand

f3.40

f 1.70 f 3.35 f 0.93 f2.00 f 2.55

é

Zachtheid uit Zweden 41

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen