VU Magazine 1976 - pagina 187

1 ^ magazine 9

materialistische en atheïstische filosofie". Dom Helder Camara heeft mij dit programma zes jaar geleden ontvouwd en hij heeft mij sindsdien onophoudelijk geholpen het mede uit te voeren. Het is de kern van mijn existentiële ervaring en tegelijk van mijn theoretische overwegingen geworden".

Uitstoting Garaudy trad in 1933 als 20-jarige toe tot de Franse communistische partij, was 29 jaar lid van het centrale comité en 12 jaar lid van het Politieke Bureau. Februari 1970 werd hij uit de communistische partij gestoten. Waarom'.' Garaudy: ,,1) Allereerst wegens mijn houding in 1968. Zoekend naar de zin van de studentenopstand, naar het gemeenschappelijke in hun strijd en die van de arbeiders, meende ik de mogelijkheid te zien van een verdieping van het begrip ,,socialistische revolutie". Dit is niet meer alleen een greep naar de macht en een , reactie tegen de verdrukking van de ene mens door de andere, maar volgens Marx en andere grote utopisten ook; de wil om zich aan een fundamentele vervreemding te ontworstelen, d.w.z. aan de orde waarin de massa van werkers (hoofd- en handarbeiders) de geschiedenis van een heersende minderheid mogelijk moet maken. En het is de wil om zich, door leiders ol vertegenwoordigers, zijn eigen creativiteit en verantwoordelijkheid niet langer te laten ontnemen. De socialistische revolutie is ook: het ideaal om van ieder mens een schepper, een dichter te maken. Het Centrale Gomitè van Nanterre werd, in 1968, uilgenodigd deze suggesties te verwerpen en deed het ook. Ik heb het probleem later, in 1972, in mijn boek ,,Het Alternatief' nader uitgewerkt. 2)Het tweede punt van onenigheid betrof het programma zelf van de Partij, zoals dit aan het Centrale Gomitè van Champigny en later in de stellingen van het Negentiende Congres was vastgelegd en dat in grote trekken ook de blauwdruk werd voor het gemeenschappelijke programma van de linkse coalitie. Zowel te Champigny als op het congres, heb ik het onmiddellijk bestreden als een achterhaalde visie op de ontwikkelingen van het kapitalisme en vanwege een idee van „eenheid" dat hoogstens voor de top, maar niet voor de basis waar was en dat een com-

Togliatti

promis tussen staatslieden werd, in plaats van te steunen op een fundamentele theoretische visie op het,.nieuwe historische blok". Dit benauwende sciëntistische en economistische beeld van het socialisme, is niet dat van Marx en Mao, dat zijn uitgangspunt neemt in een allesomvattende visie op de mens van deze tijd. 3) Het derde punt van meningsverschil ontstond tijdens de invasie van de Sovjet-legers in Ïsjecho-Slowakije. Men verwierp mijn mening dat een veroordeling van de inval niet voldoende was. maar dat men de diepere oorzaken moest blootleggen in de opvattingen en structuren van de Communistische Partij van de USSR: daar heersen ideeën over socialisme die een perversie van het marxisme zijn en die op geen enkele wijze meer aansluiten op de aspiraties van onze tijd. De wezenlijke kwestie van vandaag, nu de ,,energiecrisis" onze eigen westerse beschavingsmodellen in discussie stelt, is dat wij — beginnend aan de basis en met de levenservaring van miljoenen mannen en vrouwen als uitgangspunt — een nieuw model van socialisme moeten ontwerpen. Dit socialisme dat aan de eisen van deze tijd zal moeten beantwoorden, mag de toekomst niet alleen meer ontwerpen in reactie op het verleden."

Dodelijke Stilte Hoede uitstoting verliep op 6 februari 1970 beschrijft Garaudy als volgt: „Tijdens ieder congres, sinds een kwarteeuw heb ik op verzoek van mijn kameraden het woord gevraagd van de leiding van de Partij en steeds heb ik mij gedragen geweten door het enthousiasme en de vriendschap van allen. Maar vandaag, als ik de trappen bestijg, heerst er dodelijke stilte en kilte van een graftombe. Zonder onnuttige polemiek ontwikkel ik de wezenlijke punten, die naar mijn inzicht noodzakelijk zijn voor de over-

winning van het socialisme in Frankrijk: een serieuze theoretische analyse van het ,,nieuwe historische blok" tussen arbeiders, ingenieurs, technici en kaders, een heldere bepaling van een socialistisch model dat wij willen opbouwen en van de organisatievormen en de strategie die daarvoor nodig zijn. Mijn laatste woorden werden gevolgd door een dodelijke stilte. Mijn lichaam is plomp als een granieten gralbeeld. En terwijl ik naar mijn plaats terugga, tussen mijn tweeduizend kameraden waarvan de meesten gisteren nog mijn vrienden waren, heb ik het gevoel weg te zinken in een put. Niet èèn van degenen die mijn gedachten deelden durfde zich openlijk aan mijn zijde te scharen. Toen de bijeenkomst was afgelopen liep men rond mij weg alsof ik melaats was. Het enige dat ik hoor is het gezoem van de camera's van een meute journalisten die, als met de laatste jachtkreet vlak voor het schot, met zichtbaar genoegen hun anticommunistische campagne konden beginnen. Die meute volgde me tot mijn wagen. En ik reed weg zonder te weten waarheen, want, — voor het eerst in mijn leven —. bekruipt me de lust tot zelfmoord; dat wat me tot wanhoop brengt is; te zien wat de Partij waaraan ik het beste van mijn leven gegeven heb, van deze tweeduizend mannen gemaakt heeft, mannen die ik ken en die onder alle omstandigheden moed en eerlijkheid hebben getoond, maar die nu gemanipuleerd zijn tot het punt waarop zij de moed niet meer hebben èèn woord te spreken. Van nu af weet ik dat een partij, welke dan ook, een machine is die de initiatieven aan de basis reeds verkracht. De partij die de zuiverste krachten van ons volk gegroepeerd heeft, is afgezakt tot dit peil. Dit spookbeeld geeft me het verlangen in te sterven, want datgene waarin ik boven alles had geloofd, een partij die nieuwe mensen schept, loste zich op voor mijn ogen".

Dieper inzicht Garaudy schrijft dat de uitstoting uit de Communistische Partij — ,,Hoe pijnlijk deze schok ook voor mij geweest is" — op geen enkele wijze zijn gedachten en onderzoekingen omtrent de dialoog christendommarxisme heeft veranderd. „Integendeel, daardoor is mij een veel dieper inzicht geschonken omtrent de invloeden die een par-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen