VU Magazine 1976 - pagina 25

uu magazine 23 wordt echter geen discussie gestart over de vraag wat voor een maatschappij men nu eigenlijk w i l en men schijnt te denken aan een wereld waarin het westen maximaal profijt trekt uit de beschikbare middelen. „De verontrusting van de Club van Rome ademt de geest van: als we te weinig grondstoffen hebben dan kunnen we ons produktie-stelsel niet handhaven", (prof. Boeker).

Welzijn

Minder energie: hoe blijft het volk rustig?

vloedig aanwezig; stadium drie over enige tientallen jaren: ook dan zal energie weer overvloedig aanwezig zijn, dankzij de kernenergie en alternatieve energiebronnen; in de tussenliggende tweede fase zullen energie en grondstoffen schaars zijn. Prof. Boeker: „Het verhaal kwam er op neer, dat Weinberg de politici onder zijn gehoor opriep ervoor te zorgen dat de bevolking zich gedurende het tweede stadium waarin schaarste zou heersen, rustig zou houden. Dit soort gedachtengangen leeft heel sterk onder topwetenschappers".

Zorgen Vertrouwen in de mogelijkheden die natuurwetenschap en techniek ook in de toekomst zullen bieden: voorjaar 1974 plaatste Philips in een paar Engelse bladen een advertentie waarop twee kleine kinderen stonden afgebeeld. De bijbehorende tekst meldde, dat Philips bezig is met een aantaltechnische doorbraken die hun effect zullen hebben als de kinderen volwassen zijn. Ze zullen een wereld gaan bewonen waarin de urgente problemen van vandaag zijn aangepakt, zodat de toekomst beter zal zijn dan het heden. Er werd nog bijverteld, dat Philips voor dit doeljaarlijks meer dan een miljard besteed aan speur- en ontwikkelingswerk. Ondanks de optimistische (en paternalistische) toon van zo'n advertentie zijn uit kringen van maatschappelijkeconomische top ook zorgelijke geluiden te vernemen. De rapporten aan de Club van Rome zijn duidelijke pogingen de bakens te verzetten als het getij keert. Ze roepen op tot een gecoördineerde aanpak van de problemen op w e reldschaal en zijn bereid tot ingrijpende maatregelen. Er

De beleidvoerders op regeringsniveau en in de toppen van het bedrijfsleven hebben de noodzaak van het „bakens verzetten" herkend. Neem bij voorbeeld de Organisatievoor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), een Europese denkfabriek met als hoofddoel het bereiken van een zo groot mogelijke economische groei, zo ruim mogelijke werkgelegenheid en een zo hoog mogelijke levensstandaard in de lidstaten. Wetenschap en techniek worden gezien als middel tot dat doel. Deze OESO heefteen aantal gezaghebbende studies laten verrichten. Eén ervan werd geschreven (1971) door een commissie onder leiding van de Amerikaanse fysischchemicus Harvey Brooks. Uit haar voorstellen bleek, dat ze de tekenen des tijds had verstaan. Voorgesteld w e r d , om het begrip „economische groei" in de doelstelling van de OESO op te vatten als een toeneming van het welzijn. Natuurwetenschap en techniek zouden dan ook moeten worden ingezet om behoeften aan rust en een schoon m i lieu te bevredigen. Aanbevolen w e r d om „maatschappelijk georiënteeerde technieken" te ontwikkelen. Bij voorbeeld een vliegtuig dat weinig vervuiling en weinig lawaai zou produceren. Het mocht w a t minder snel vliegen. Verder werd in het rapport-Brooks gepleit voor het internationaal bestuderen van het milieuprobJeem. In het beleid van de diverse regeringen zou integratie tot stand moeten worden gebracht op de gebieden van sociale zaken, economische zaken en van wetenschap en techniek. Dat het rapport een belangrijke trend aangaf, was nog te merken in de Nederlandse regeringsverklaring-'73 waarin het afstemmen van speur- en ontwikkelingswerk op de prioriteiten van de samenleving werd gezien als doel van het wetenschapsbeleid. Het rapport-Brooks kon niet worden losgezien van de veranderde opvattingen over natuurwetenschap en techniek zoals die tegen het einde van de jaren-60 ontstonden. Het gaf die veranderde opvattingen trouwens zelf al aan, keurig met jaartallen erbij. 1 9 4 5 - 1 9 6 0 Natuurwetenschappers en vooral natuurkundigen genieten hoog aanzien. Dit hangt samen met de belangrijke bijdrage van fysici aan de oorlogvoering. Het advies van natuurwetenschappers wordt op hoog n i veau gewenst en ze worden gezien in de wandelgangen van de macht. Het wetenschapsbeleid in de VS en Engeland wordt gedomineerd door de koude oorlog en de daarmee corresponderende produktie van nieuwe w a pens. In Nederland blijkt het gezag van de fysici uit de royale overheidssteun aan de stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FORM), opgericht in 1946. 1 9 6 1 - 1 9 6 7 — Ook in deze periode is men optimistisch over de toepassingen van wetenschap en techniek. M e n maakt zich slechts zorgen over een zo doelmatig mogelijk gebruik van de schaarse middelen voor wetenschap en techniek en begint te analyseren hoe speur- en ontvyikkelingswerk een zo groot mogelijk nut kan afwerpen ten bate van de economische groei. 1968-heden — Natuurwetenschap en techniek raken uit de gratie, niet alleen bij politici maar in sommige landen ook bij studenten. Men begint zich af te vragen welke doeleinden wetenschap en techniek dienen en wie die

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen