VU Magazine 1978 - pagina 85

ni magazine 39

Prof. dr. H. J. van Aalderen

„Luisteren, nog eens luisteren, denken en dan pas doen'' Min of meer toevallig was VU-magazine een paar weken geleden getuige van een medische discussie over de vraag of een patiënt al dan niet in het ziekenhuis moest worden opgenomen. De patiënt was dochter W. (8 jr) die krachtig door een hond in de neus was gebeten en daarom naar de Eerste Hulp-afdeling van een plaatselijk ziekenhuis werd gebracht. Tussen een (zo te zien) aankomend arts, de arts-van-dienst en een nog hoger geplaatste die door de telefoon meesprak, werd overleg gevoerd over de vraag wat de beste aanpak zou kunnen zijn. De aard van de verwonding, de kans op infectie en de kans op een lelijk lidteken speelden daarbij een belangrijke rol. Tenslotte werd het zekere voor het onzekere genomen: opname. VU-magazine brengt het voorval ter sprake in een gesprek met prof. dr. H. J. van Aalderen, directeur van het Huisartsen Instituut aan de VU. Als je je naar de Eerste Hulp spoedt in de verwachting dat daar een pleister op de wonde zal worden geplakt, of dat er in het uiterste geval misschien zal worden gekramd of gehecht, dan- lijkt opname in het ziekenhuis nogal buiten proportie. Als je er dan bij staat wanneer de deskundigen aan het delibereren zijn en j e kunt kennis nemen van de argumenten die worden uitgewisseld, dan wordt de beslissing die tenslotte valt, redelijk gevonden. In dit geval Was die beslissing een zaak van medici onder elkaar; de patiënt (de ouders van de patiënt) was daarin eigenlijk geen partij. Prof. Van Aalderen: ,,In een dergelijk gevaJ zou het voor mij ideaal zijn geweest, warneer de artsen de ouders de keus hadden gelaten: vinden ze dat ze die neus zelf ook wel in de gaten kunnen houden en zijn ze bereid dagelijks ter controle te komen, dan moet dat kunnen: opname in het ziekenhuis is niet niks voor een kind. Achten ze het daarentegen belangrijk dat permanent wordt gecontroleerd en elk risico zo klein mogelijk wordt gehouden, dan moet opname worden geadviseerd. Bij zulke beslissingen horen artsen de patiënten meer en meer partij te laten worden".

Wil dat zeggen, dat artsen hun patiënten in dat opzicht zouden moeten opvoeden? Het zal, denk ik, in de eerste plaats nodig zijn dat de arts zichzelf opvoedt, ledere keer zal hij zich moeten afvragen, in hoeverre hij de patiënt kan betrekken in de beslissingen, die genomen moeten worden. Pas nog, was er bijvoorbeeld een man van een jaar of zestig die voor een bepaalde ziekte moest worden opgenomen in het ziekenhuis. Bij het onderzoek dat daar werd gedaan, werd ook gevonden dat hij een te hoog cholesterol-gehalte in het bloed had. Die bevinding had verder niets met de ziekte te maken. Toen de man na verloop van tijd uit het ziekenhuis werd ontslagen, wees de specialist die de man had behandeld, mij op dit te hoge cholesterol-gehalte. Ik heb de zaak toen met de patiënt besproken: een te hoog cholesterol-gehalte verhoogt het risico op aderverkalking. Aan de andere kant is het bijzonder moeilijk er iets tegen te doen. Wanneer je het werkelijk wilt beïnvloeden, moet de patiënt heel nauwkeurig en blijvend dieet gaan houden en uitblijven van aderverkalking kan niet voor 100% worden gegarandeerd. Voor mij als arts heeft het alleen maar zin om iets aan dat cholesterol-gehalte te doen, wanneer de patiënt bereid is om dat dieet te gaan houden. De vraag aan de patiënt was: heeft u dit er op uw leeftijd voor over? In zulke gevallen worden van de patiënten veel gevraagd. Toch geloof ik dat we er steeds meer naar,toe moeten, omdat we steeds vaker voor grensgevallen komen te staan waarbij je je moet afvragen: wat kan de geneeskunde daar nu aan doen en waarbij een arts niet buiten de medewerking van de patiënt k a n . "

Grensgevallen? Ja. Je kunt het zo stellen: er zijn mensen met klachten. Bij één categorie van deze klachten is het zonder meer duidelijk dat er sprake is van een bekend ziektebeeld, waaraan we iets kunnen doen. Daarnaast zijn er klachten, waarbij het niet mogelijk is een duidelijke diagnose té stellen. Daar tussenin is er een grote categorie van mensen bij wie op bepaalde gebieden afwijkingen van de norm kunnen worden geconstateerd, zonder dat gezegd kan worden dat ze lijden aan een bepaalde ziekte. In al deze gevallen bestaat er voor artsen veel ruimte om uitkomsten van allerlei onderzoek dat aan zulke patiënten wordt verricht, op een bepaalde manier te interpreteren. De ene arts zal daarbij geneigd zijn het zekere voor het onzekere te nemen, terwijl een ander het liever nog even aanziet. Een onrustig idee voor de patiënten, lijkt me. De patiënten hopen er - heel begrijpelijk - op, dat ze hun lichamelijke narigheden kunnen inleveren bij de arts en dat die er dan, min of meer buiten hen om, een oplossing voor biedt. In veel gevallen kan dat niet van een arts worden gevraagd. De geneeskunde heeft maar in een betrekkelijk klein aantal gevallen een pasklare oplossing klaailiggen. Het ligt allemaal niet zo duidelijk. Dat moet uitgelegd en overlegd worden. In de opleiding proberen we de studenten zoveel mogelijk bij te brengen, eerst goed te luisteren. Dat is punt één, punt twee en misschien nog wel punt drie ook. Ga daarna denken en ga daarna pas proberen er met de middelen waarover de geneeskunde beschikt, iets aan te doen. Maar doe dat niet aan de patiënt, maar samen met hem. Correspondentie over deze rubriek kan gericht worden aan: Huisartsen Instituut VU, Combinatie-gebouw Uilenstede, Amstelveen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen