VU Magazine 1978 - pagina 65

1^ nwgadne 19 gaat het hier om een tot het uiterste geperfektioneerde vernietigingstechniek, zoals blijkt uit de oorlog in Vietnam en de korte, felle oorlogen in het Midden-Oosten. Bij de vraag of (moderne) wapens meer of minder aanvaardbaar zijn gaat het niet in de eerste plaats om de mate waarin zij „conventioneel" zijn, maar veel meer om het principiële punt of ze naar aard en aantal herkenbaar zijn als puur defensief, of ze al dan niet massavernietiging veroorzaken, of ze de wapenwedloop verder stimuleren e.d. Deze vragen komen veel te weinig aan de orde. In het huidige spraakgebruik betekent „conventioneel" alleen maar, dat het niet gaat om kernwapens.

niet precies wat hiervan de oorzaak is, maar er zijn verschillende f aktoren aan te wijzen die de nieuwe aandacht begrijpelijk maken en die ook de hoop rechtvaardigen dat er nu grondiger en principiëler wordt nagedacht dan vroeger. Allereerst hebben de gegevens die bekend zijn geworden over het ontstaan van de oorlog in Vietnam en over de manier waarop die oorlog is gevoerd, een heleboel mensen meteen schok tot het besef gebracht waartoe de tot het uiterste doorgevoerde tegenstelling tussen Oost en West, tussen communisme en kapitalisme, kan leiden. Die tegenstelling kan kennelijk de komplete verwoesting en ontreddering van een land veroorzaken dat kiest voor een niet-kapitalistische weg. Wat begon met een pragmatisch compromis (de verdeling van Vietnam in Noord en Zjid), dat met een geringe militaire inspanning in stand gehouden leek te kurmen worden, escaleerde tot een konflikt op grote schaal. Anders gezegd: Als de supermogendheden eikaars invloed bestrijden op het grondgebied van een derde land, dan blijft er

van zo'n land niet veel over. Dat wekt bange vermoedens over wat er met Europa zou kunnen gebeuren, als daar de twee ideologieën in een militair konflikt terecht komen.

Kernenergie Een tweede factor van betekenis zal ook wel zijn dat de kernenergie in zijn algemeenheid in diskussie is gekomen. Zeer veel mensen zien de opwekking van elektriciteit in kerncentrales als een dreiging voor de toekomst en zijn bang voor mogelijke ongelukken. Deze vrees is meestal maar voor een deel te rechtvaardigen, maar een feit Is dat een wijd verbreide toepassing van deze nieuwe energievorm de kans verhoogt dat meerdere landen gaan proberen atoombommen te maken met behulp van de deskundigheid die door het opbouwen van kerncentrales is verkregen. Tot grote schrik van politici en nucleaire deskundigen bleek in 1974 India geheel op eigen kracht in staat te zijn een nucleaire proefexplosie teweeg te brengen. President Carter heeft kort geleden opnieuw geprobeerd dat eigenzinnige land er toe te krijgen het verdrag tegen verspreiding van atoomwapens te ondertekenen, maar dat is niet gelukt. De boze brief die volgens Carter nu geschreven moet worden (wat in de openbaarheid kwam door een per ongeluk niet uitgeschakelde microfoon) zal niet veel helpen. Premier Desai van India kan zich permitteren niet boos te worden over Carters uitlating. Hij weet immers dat Amerika zijn hulp, ook zijn nucleaire hulp, niet kan staken, omdat India anders helemaal zijn eigen gang gaat en misschien hulp gaat vragen bij anderen, bijvoorbeeld in Duitsland, dat met Brazilië ook al zo'n voordelige handel in kernenergiefabrieken heeft opgezet. Steeds meer landen aanvaarden niet meer dat de grote mogendheden hun kernbewapening opvoeren en verbeteren terwijl ze intussen anderen opleggen van dit vuurwerk af te blijven. De verspreiding van kernwapens lijkt niet meer tegen te houden en daarmee zou de mogelijkheid om het „nucleaire evenwicht" in de hand te houden kunnen verdwijnen. Het gevoel van veiligheid dat sommigen aan dit evenwicht ontlenen, smelt daardoor weg.

Produktverbetering En midden in zo'n situatie komt dan ineens de neutronenbom in de krant te staan, een prima kernwapen, dat meer dodelijke straling geeft en minder verwoesting. Daardoor worden onder bepaalde omstandigheden de beschikbare vernietigingsmogelijkheden veel beter gebruikt, omdat de al eerder genoemde„collaterale schade" minder groot is. In de volksmond heet het„c/e/?o/r? c//e de mensen doodt en de gebouwen spaart". Die kreet is op zichzelf niet juist. Daar kom ik straks nog op terug. Maar zo'n karikaturale kenschetsing verraadt wel dat men het koele cynisme begint aan te voelen dat achter het kernwapenbedrijf verscholen ligt. Aan deze nieuwe bom is al jaren gewerkt en ook de plannen tot invoering zijn al verscheidene jaren oud en het is min of meer toevallig dat op zo grote schaal bekend is geworden, wat de verhullende term „ER-wapen" in feite inhoudt (ER is een afkorting van „enhanced radi-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen