VU Magazine 1979 - pagina 340

Wl magame 30 aandacht krijgt in termen van geld en mensen? Waarom is dat zo en ten behoeve van wie en wat eigenlijk? De machtsvraag is altijd moeilijk te beantwoorden, omdat dingen altijd veel ingewikkelder in elkaar zitten dan op het eerste gezicht lijkt en omdat mensen een grote aarzeling vertonen met de billen bloot te gaan als ze zelf macht hebben. Die aarzeling was er op de conferentie duidelijk. Naar mijn gevoel zat dat ten dele in de samenstelling van het publiek dat deelnam. Velen kwamen uit Europa en de Verenigde Staten. Het Oostblok was er ook, maar de Russische Academie van Wetenschappen had op het laatste moment besloten geen afvaardiging te sturen. De redenen werden niet gegeven. Heel jammer. De Derde wereld, als ik 't nog zo ongenuanceerd mag zeggen, was wèl aanwezig. Maar wat voor mensen? Meestal mensen, die hun opleiding in het Westen hadden gekregen en die nu in hoge posities in hun eigen land zitten (een enkele roomser dan de paus), 't Ligt voor de hand dat de sfeer overwegend westers was en rationeel in ideologisch opzicht. Prof. Rubem Alves, een filosoof uit Brazilië, voelde dat scherp aan. Hij vertelde de volgende parabel. Er waren eens een wolf en een lam. Het lam wilde de wolf wel eens ontmoeten en vroeg aan iedereen om hem heen wat voor type de wolf eigenlijk was. De informatie die hij kreeg bevredigde hem en hij ging naar de wolf toe. De wolf echter herinnerde zich tijdens het gezellig samenzijn dat lammerenvlees heerlijk was en . . . hij vrat het lam op. Alves adviseerde het congres, dat als je iets over de wolf wilt weten je naar de lammeren om advies moet gaan. Die kennen het ware karakter van de wolf. En zo is 't, volgens Alves, ook met de wetenschap. Als je wilt weten wat wetenschap en technologie zijn, ga dan te rade bij hen die de gevolgen ervan ondervinden. Het was duidelijk dat hij doelde op het tweederde deel van de wereld dat honger lijdt en moet verder leven zonder enig perspektief op een betere toekomst. En expliciet zei hij ook dat wetenschapsbeoefenaren eigenlijk niet weten wat ze doen. de ware aard van hun werk niet kennen of niet willen kennen. Jeugdconferentie De jeugdconferentie, die vlak voor de grote conferentie werd gehouden gaf

Receptie in Boston aangeboden door het M.I.T.

in zijn rapport o.m. als oorzaken van de wildgroei van wetenschap en technologie aan: de opleiding van wetenschappers en de verstrengeling van wetenschap en bedrijfsleven, 't Rapport van de studenten werd in dank aanvaard. Meer ook niet. Woede en agressie kwamen nauwelijks los op de felle aanklachten van de studenten. Dit gebeurde wel, zij het maar even, to^n dr. Ravetz, een wetenschapsfilosoof en mathematicus uit Engeland aan het woord kwam. Hij waagde te spreken van mogelijke corruptie en chantage waar wetenschappers aan bloot kunnen staan. Hij noemde voorbeelden van het bewust achterhouden van ,,gevaarlijke" informatie door wetenschappers. En wat, zo vroeg hij, doet een wetenschapper in dienst van b.v. het MIT als hij opdracht krijgt een of ander vervaarlijk wapen te ontwikkelen? Geeft hij de opdracht terug of geeft hij z'n baan eraan? En ook: hoever moet de loyaliteit van de wetenschapper t.o.v. zijn opdrachtgever gaan? Stuk voor stuk lastige vragen en de moeilijkheden die individuen daarin ondervinden, moeten we beslist niet gemakkelijk opvatten. Ravetz pleitte tenslotte voor een soort socialisatie van het onderzoek. M.a.w. hoe krijgt de gemeenschap greep op de richting die wetenschap en technologie gaan? In het verlengde hiervan zei hij dat een en ander een enorme krachtsinspanning zal vereisen en dat we ons geloof daarbij hard nodig zullen hebben. ,,Logica en eng rationalisme alleen zullen onvoldoende zijn" aldus Ravetz.

Weinig theologen Zijn er pogingen gedaan vanuit de theologie om geloof en wetenschap op nieuwe wijze met elkaar te verbinden? Wat dat betreft was de conferentie teleurstellend. Misschien kwam het doordat er zo weinig theologen waren (slechts 15% van de deelnemers). Verschillende sprekers wezen erop dat natuur en mens mede door de technologie volstrekt van elkaar gescheiden zijn geraakt. Maar, zo werd gezegd, ook de natuur is onderdeel van Gods schepping en omdat de natuur dat is moeten we er voorzichting en met zorg mee omgaan. Dus geen exploitatie (grondstoffenjacht en vervuiling). Eigenlijk kwamen de pleidooien neer op 't door o.a. VU-professor Goudszwaard bepleite rechtvaardige rentmeesterschap. Prof. Birch, een Australische bioloog wees er in dit verband op dat rechtvaardigheid in de wereld niet bereikt kan worden als de rijken de grondstoffen en het milieu blijven exploiteren ten koste van de armen en het andere leven op aarde. De rijken moeten terug in groei- en welvaartsnivo.

Verklaring Dit klonk de deelnemers uit de Derde Wereld als muziek in de oren. Wat deden ze ermee? Ze stelden een verklaring op waarin wetenschap en technologie kritisch werden doorgelicht. Gewezen werd op de militaire en ekonomische belangen die ermee verbonden zijn. Die belangen, zo stelde de verklaring, zijn voor een groot deel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen