VU Magazine 1979 - pagina 454

1^ magaüne 12

Roelf Haan

Buenos Aires

Vrede op aarde en de oorlogsreligie Juist werd mij door een vriend een exemplaar toegezonden van wat als ik het goed begrijp, moest dienen als een alternatieve vrede skrant. De krant heet Shalom '79. Het valt op dat, hoewel de individuele bijdragen van auteursnamen zijn voorzien, de initiatiefnemers de anonimiteit verkiezen. Het Bijbelse Vredesbericht, zoals deze krant zich noemt, geeft bij monde van Mr. J. Luns, secretarisgeneraal van de NAVO het volgend antwoord op de vraag: ,,Hoe ziet u nou de mens en zijn mogelijkheden?": ,,Als in de ene fabriek wat meer loon gegeven wordt, zie je voortdurend dat andere fabrieken dan in rep en roer raken". De localisatie van het kwaad in de mens in de arbeidersklasse - het is natuurlijk ,,maar" een voorbeeld - werpt een interessant Hcht op de grondgedachten waarop de oorlogstheorie en -theologie van dit bijbels bericht berust. Ik wil trachten vanuit een recent gevoerd publiek debat tussen ingezonden stukken-schrijvers - een literatuurgenre dat zijn eigen mogelijkheden kent - enig Mcht te werpen op de kern van het oorlogsvraagstuk. Argentinië, van waaruit deze kanttekening wordt geschreven, is een land waar de arbeidersorganisaties van hun rechten zijn beroofd, de reële lonen met vijftig procent naar beneden gebracht (ter bestrijding van de inflatie, die sindsdien zich evenwel constant heeft gehandhaafd op het hoogste niveau ter wereld) en waar Nobelprijswinnares voor de Vrede Mairead Corrigan, die hier onlangs een bezoek bracht, voor het eerst niet door een regeringsvertegenwoordiger werd ontvangen. Haar vredesbeweging heeft tot devies: Er is geen weg tot de vrede; de weg is de vrede. Het meer dan honderdjarige argentijnse dagblad Buenos Aires Herald

V.

ontvangt veel brieven van lezers. Diegene die zijn ondertekend worden geplaatst. De Herald onderscheidt zich door een oprechte en actieve zorg omtrent de schending van mensenrechten in de wereld; tot de wereld behoort ook (hoewel sommigen dat ontkennen) Argentinië. Een lezer voer kort geleden krachtig tegen het engelse dagblad uit. Om te beginnen was hij boos omdat raillerend gesproken zou zijn over de minister van Economische Zaken. De aandacht voor de mensenrechten had abnormale proporties bereikt en was niets anders dan een ,,morbide obsessie". De Vrije Wereld wordt intussen door Carter & Co. aan Moskou uitgeleverd, via de in gang zijnde Derde Wereldoorlog. Gezien al de buitenlandse kritiek op Argentinië, ,,dat per slot voor 90% uit europese afstammelingen bestaat", vroeg de briefschrijver zich af: ,,Waar voor de duivel blijft de onafhankelijkheid van het land?" De Herald doet aan de ondermijnende activiteit mee: er wordt meer aandacht besteed aan onbekende ,,vermiste" personen dan aan de moord door subversieven op een illuster persoon als Lord Mountbatten. De redactie legt vervolgens uit dat het nieuws omtrent de dood van Mountbatten een week lang de pagina's van de Herald heeft beheerst, driemaal op de voorpagina en voorts in commentaren. Een moeder van jonge vermiste personen (meervoud) vraagt de briefschrijver of hij ook hetzelfde zou schrijven als een van zijn eigen kinderen verdwenen zou zijn. ,,Onze pijn", schrijft zij, ,,is hartverscheurend en wij begrijpen het immense verdriet van Lord Mountbattens familie". Elementairder kan het debat niet worden gevoerd.

Een vooraanstaand vertegenwoordiger van de engelse gemeenschap in Buenos Aires echter komt met een evenwichtig betoog. Zijn kritiek is mild; hij is immers reeds dertig jaar een Herald-supporter. Hij kan zich vinden in het algemene redactiebeleid; ,,geen enkel ogenblik veronderstel ik dat uw lezers onverschillig zijn voor lijden, vervolging of eenvoudig voor duidelijk onrecht waaraan zoveel millioenen van de wereldbevolking tegenwoordig zijn blootgesteld". Het ietsje te veel in de berichtgeving over de argentijnse verdwenenen echter, soms over één enkel geval, loopt z.i. de Herald wat uit de hand; de lezers van ,,ons enige engelstalige dagblad" hebben, zegt hij, recht op een evenwichtige verdeling van artikelen van algemeen belang. Ik heb toen een duit in het zakje trachten te doen door deze evenwichtslogica nader te ontleden, er op wijzend dat ieder individueel geval van schending van mensenrechten een aanwijzing is van een algemeen . structureel-politiek probleem. Het antwoord hierop was wellicht de duidelijkste discussiebijdrage: Men kan wel een beroep doen op de wet en de rechtstaat, maar de belangrijkste wet van de wereldhistorie is: de wet van de overleving. Ik ben een christen, aldus deze briefschrijver, en vocht tegen de Nazi's. Dus besluit ik met de hymne: ,,Prijst de Heer, geef mij de munitie; prijst de Heer, wij zijn op een machtige missie". Ik heb de indruk dat het Bijbels Vredesbericht is blijven steken in de overlevingscalculatie van een religieus onaantastbare maatschappijstructuur.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen