VU Magazine 1979 - pagina 202

1 ^ magazine 24 bruik kunnen besparen, zonder in levensstandaard achteruit te gaan. Somberder is Hervormd Nederland over de lering, die getrokken zal w o r d e n uit Harrisburg. „Voordat men werkelijk tot bezinning komt, moet een grote catastrofe worden afgewacht". „De kernenergielobby is een reus op lemen voeten geworden", concludeert Maurits Groen in De Groene. Hoe het publiek voor het lapje w o r d t gehouden blijkt uit vorige week in de Brabant Pers gepubliceerde notulen van vergaderingen waarin het West-Duitse Ministerie van Binnenlandse Zaken opdracht aan een onafhankelijke onderzoeksinstelling geeft een positief oordeel uit te brengen over de technische realiseerbaarheid van de Gorlebenplannen. „Het gebeurde in Harrisburg dwingt tot bezinning," meent (voorzichtig) Elseviers Magazine. Maar aan het w o o r d w o r d t ook gelaten prof. M. Bogaardt, directeur van Ultra-Centrifuge Nederland, die meent dat het ongeluk er zeker niet toe mag leiden dat de Nederlandse regering afziet van het gebruik van kernenergie. Waarom niet? „Ik denk dat wij absoluut geen andere keus hebben om de toekomst te overleven, als w e niet een andere energiebron kunnen aanboren dan alleen conventionele energiebronnen". „Het is mogelijk en zelfs waarschijnlijk dat Harrisburg een keerpunt wordt in de historie van de kernenergie", verwacht Vic Langenhoff in De Tijd. Maar Wouter van Dieren denkt in NRC-Handelsblad dat er erger dingen moeten gebeuren: „Harrisburg z a l . . . de geschiedenis ingaan als een traumatisch keerpunt, dat alleen nog zal worden overtroffen door de volgende ramp, als de kernsmelting en de explosie inderdaad zullen plaatsvinden. Want dat dat gebeurt staat vast". Het „ g e l o o f ' in de vooruitgang van de techniek w o r d t door hem als een religie gekenmerkt, geen rationeel gegeven. Hij verwijst daarbij o.a. naar schrijvers-filosofen Jacques Ellul (VU-ere-doctor) en Denis de Rougemont. Ook voorstanders van kernenergie worden gedreven door rationele en psychologische motieven. „Rationeel is hun wens om energie te produceren, metaphysisch is het schuldgevoel van een generatie politici en technici die de atoombom bedacht en liet vallen, een schuld die gecompenseerd moet worden met de zegeningen van het Vreedzame Atoom". Op de voorpagina bericht NRC-Handelsblad dat de V.S. de hulp aan Pakistan stopzetten omdat dit land een verrijkingsfabriek voor uranium wil bouwen. Dan kan het kernwapens maken. In de VU-aula is die zaterdag een groot congres over het probleem hoe de kernwapens de wereld u i t t e helpen.

)ttl magazine 25 V.S. werden 200 van de 2000 demonstranten tegen de tewaterlating van een atoom-onderzeeër gearresteerd. Enkele duizenden Fransen kwamen tegen kernenergie op de been in Parijs en Duinkerken. West-Duitsland zag demonstraties op diverse plaatsen (Hamburg 5000 mensen, Frankfort 3000 mensen). Demonstraties waren er verder in Oostenrijk, Denemarken, Spanje en Australië.

Dinsdag 10 aprfl „Ik ben er niet zeker van dat de gebeurtenissen in Harrisburg een voldoende grote indruk hebben gemaakt op de publieke opinie om de partij-politieke posities in beweging te brengen. Toch hoop ik dat ook degenen die tot nu toe tot de voorstanders van kernenergie hebben behoord nog eens de rationele tegenargumenten willen overwegen. Dat zijn de relatie met kernbewapening, de veiligheidsrisico's en het afvalprobleem". Prof. dr. E. Boeker geeft VU-magazine een copie van een artikel dat hij voor NRC-Handelsblad schreef (geplaatst 13 april). Zijn conclusie: „De gebeurtenissen in Harrisburg geven alle aanleiding om het energiebeleid te herzien. Ik hoop dat er geen (hopelijk locale) kernoorlog of een werkelijke ramp met een kerncentrale nodig is om een omkeer in het beleid te bewerkstelligen. De risico's van kernenergie zijn te groot, de baten te klein. De samenleving is niet opgewassen tegen deze vijandige technologie".

Woensdag 11 apri „Relevante informatie met betrekking tot het ongeval tref je nauwelijks in de kranten aan," zegt woensdag 11 april prof. dr. Joh. Blok in gesprek met VU-Magazine. Wat hij miste in de berichtgeving waren nauwkeurige gegevens over de stralingsdoses waaraan de mensen blootgesteld geweest zijn. Erg hoog kan die niet geweest zijn, veronderstelt de biofysicus, omdat tenslotte toch niet besloten is tot evacuatie van grote groepen. En vermoedelijk is de evacua-

baandag 9 april De maandagbladen geven een i n d r u k w a a r o v e r a l ter wereld het afgelopen weekend is gedemonstreerd tegen kernenergie. In Nederland trok een stoet van 3 a 4000 mensen naar Borssele. In de

Een enorme lichtreklame op het nieuwe g e b o u w van het ministerie van Binnenlandse zaken in Den Haag pas enkele maanden geleden door Pien Wiegel met een druk op de knop in gebruik gesteld, w o r d t gedoofd. Kost teveel energie.

tie van zwangere v r o u w e n zelfs meer van psychologische dan medisch-technische noodzaak geweest. Is achteraf nog na te gaan hoe hoog de radio-actieve straling is geweest? „Ik neem aan dat daarvan behoorlijk boek is gehouden, zoals bij elke reactor op enige afstand met radio-activiteitsmeters gebeurt. Je moet de dosis weten die de mensen gekregen hebben, o m te kunnen zeggen of er enig gevolg van betekenis te verwachten is." Maar waarom stond dat dan niet in de krant? Het was toch niet zo moeilijk voor de waarnemers in Harrisburg om die gegevens te publiceren? „ A l s men een te hoge dosis had zien aankomen, zou er stellig tot volledige evacuatie zijn overgegaan. Voor een precieze bepaling van de werkelijke waarde van de dosis moest men natuurlijk het verloop van de ontwikkelingen afwachten. Ik heb overigens kort geleden gehoord dat niemand een dosis van meer dan honderd millirem heeft gekregen". „Maar blijft het niet vreemd dat het niet precies in de kranten stond? „fk denk dat men voorlopig alleen gelet heeft op bepaalde wettelijke grenzen. Zolang die niet overschreden dreigden te w o r d e n , heeft men er waar4 schijnlijk geen behoefte aan gehad op korte terI mijn zo nauwkeurig mogelijk te schatten hoever men daaronder zat, temeer omdat dat toch niet zo snel kan gebeuren. Welke grenzen men in de V.S. aanhoudt, weet ik niet uit m'n hoofd. Ik denk dat het vrij lage grenzen zijn, nèt als hier. Het mag hier bij normaal bedrijf van een reactor niet meer zijn dan vijf procent van de straling, die men hier al van nature krijgt. De mens krijgt hier gemiddeld zo'n 100 millirem per jaar. De norm is dat een grens van vijf millirem per jaar niet mag overschreden w o r d e n voor het ifidividu in de o m g e v i n g van een kerncentrale dat naar schatting de hoogste dosis oploopt. Een man b.v. die tot hobby zou hebben o m elke dag vis te eten, gevangen in de buurt van een koelsysteem van een kernreactor, w o r d t als maatstaf genomen. Die moet die gewoonte kunnen continueren zonder over de vijf millirem per jaar heen te gaan." Hoe kunnen de mensen in Harrisburg er nu achter komen hoeveel straling ze hebben opgelopen? „ D e V.S. staan bekend o m hun openhartigheid. Allerlei zaken w o r d e n daar in het openbaar voor commissies besproken. Ik denk dat hier zeker een hearing over zal komen, waaruit uitvoerig zal blijken welke doses de mensen gehad kunnen hebben. Gisteravond zag ik een zwangere v r o u w op de tv, die bang was dat ze nu een ongelukkig kind zou krijgen. Die angst is volslagen ten onrechte. De onzekerheid is gezien het gebrek aan kennis overigens begrijpelijk". Prof. Blok was voorzitter van de Commissie Kernenergie van de Gezondheidsraad, die in 1975 een rapport uitbracht aan de regering over de moge-

lijke gevolgen voor de volksgezondheid van de uitbreiding van de kernenergie met drie centrales. In VU-Magazine van november 1975 uitte prof. Blok kritiek op de wijze waarop bij de publieke meningsvorming omgesprongen is met het rapport „/Ce/-/7ce/7?ra/es e/7 Volksgezondheid". Allerwege werd in de pers gesuggereerd dat de c o m missie toen tegen de regering had gezegd: ga je gang maar met het bouwen van kerncentrales. Een bloemlezing: Haagse Courant: „Positief advies kerncentrales". Prov. Zeeuwse Courant: „Drie nieuwe kernenergie-centrales zijn geen gevaar voor de volksgezondheid". Algemeen Dagblad: „Kerncentrales Veilig". Volkskrant: „Bouw kerncentrales aanvaardbaar geacht". T r o u w : „Bouw van drie kerncentrales aanvaardbaar". Zo mocht volgens prof. Blok in 1975 niet o m g e sprongen w o r d e n met een deskundigenrapport. Ook het thans veelbesproken Amerikaanse Rasm u s s e n r a p p o r t w a s z . i . indertijd d o o r e e n dergelijk lot getroffen. Veelvuldig is verspreid de conclusie dat de kans op een ernstige catastrofe met een kerncentrale kleiner was dan eenmaal per miljoen reactorjaren. Anders gezegd: verwaarloosbaar dus. Ook Rasmussen zelf heeft, o.a. in lezingen in Nederland, een te zware nadruk gelegd op de grote veiligheid en steeds opnieuw het gemiddelde aantal te verwachten doden door kernenergie vergeleken met het aantal slachtoffers van andere activiteiten. Prof. Blok: ,,Volgens het Rasmussenrapport is de kans op een kernsmeltingsongeval becijferd op een keer per 10.000 reactorjaren. Dat betekent dat je bij het huidige aantal van ongeveer 200 reactoren in de wereld eens m de vijftig jaar een kernsmeltingsongeval moet verwachten. Maar het hangt er vanaf of dat ongeval ernstige consequenties zal hebben voor de o m g e v i n g . Een rol speelt de manier waarop het gebeurt, want die bepaalt welke fractie van de radio-activiteit vrijkomt. En het hangt ook heel sterk af van hetweer. A l s h e t winderig weer is, dan verdwijnt het grootste deel van die radio-activiteit zonder dodelijke ongevallen in de omgeving te veroorzaken. Maar bij stil weer, wanneer de radio-actieve wolk zich langzaam verplaatst en op dezelfde hoogte blijft, dan kan het een ernstig ongeval w o r d e n , dat afhankelijk nog van de bevolkingsdichtheid enkele duizenden doden tot gevolg kan hebben. En dat is het ongeval waarvan men zo goed en zo kwaad als dat kan, de waarschijnlijkheid schat op aanzienlijk kleiner dan éénmaal per miljoen reactorjaren. Wat ernstiger i s - a l s de berichten j u i s t z i j n - , is dat de gang van zaken zoals in Harrisburg niet in het Rasmussenrapport is besproken al pretendeerde het rapport wel alle mogelijkheden te hebben overzien. Het verbaast me overigens niet nu in de kranten allerlei berichten te lezen over kerncentrales waar iets mis is gegaan. Dat is normaal. Er is geen enkel bedrijf dat zonder storingen werkt. De kunst is alleen te zorgen dat die storingen niet tot ernstige

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen